“Op de eerste maandag na de zomervakantie van 2020 besloot ik om de ochtend niet te beginnen met een stapel e-mails over geannuleerde, verplaatste of mogelijk toekomstige concerten maar in plaats daarvan rond Amsterdam te lopen.” Een spontaan en eenvoudig idee dat leidde tot een even sober resultaat.
Het is een opmerkelijk fenomeen: een virus dat de wereld plots zoveel kleiner maakte, spoorde velen van ons net aan om de wijde wereld in te trekken. In het geval van Arnold de Boer (Zea, The Ex) was dat richting A10, beter bekend als de Ring rond Amsterdam. Zonder kaart probeerde hij zo dicht mogelijk bij de snelweg te blijven. Het was een tocht die hem meer dan veertig uur kostte, gespreid over elf dagen. Hij verdwaalde meer dan eens, maar de passages langs garages, sportvelden, begraafplaatsen, parken, golfbanen en weilanden inspireerde. Bij thuiskomst drukte de Boer op de record-knop, speelde en (een deel van) het resultaat hoor je hier.
Dat procedé is best wel uitzonderlijk, want het is de eerste keer dat de man geïmproviseerde muziek uitbrengt. Terwijl Andy Moor en Terrie Hessels, kompanen bij The Ex, regelmatig hun toevlucht nemen tot geïmproviseerde muziek, doorgaans van de beproevende soort, bleef de Boers improvisatie tot nog toe vooral beperkt door het vrij omgaan met vaste bestanddelen. Zoals Summing eerder in 2020 bewees, is de man een vrije geest, maar dan vooral door de manier waarop hij bestaand materiaal van mogelijke stugheid verlost. Iets waar de aanwezigheid van een inspirerende partner als Oscar Jan Hoogland zeker voor iets tussen zat.
Maar dit is dus iets anders: akoestisch, sober en “direct en vetvrij”, zoals hij het zelf omschrijft. In aanloop naar de release van Minimal Guitar deelt de Boer via Facebook en Instagram foto’s die hij maakte tijdens de wandelingen. Bushokjes, bankjes, verlaten parken, metaalconstructies, hekken, trappen en bruggen in overvloed. Stuk voor stuk bewijzen van de menselijke aanwezigheid, al zijn de mensen zelf net de afwezigen. Het is verleidelijk om op zoek te gaan naar een link tussen de locaties en de muziek, maar dat is onbegonnen werk. Niet alleen omdat die link er enkel is via een persoonlijke inspiratie, maar ook omdat deze muziek geen gestalte geeft aan specifieke plaatsen via klankeffecten die identificatie mogelijk kunnen maken.
Daarvoor is de muziek te vrij en te veel naar binnen gekeerd. Anderzijds is het misschien ook een pak minder grillig dan je zou verwachten met heel wat andere improvisatie in het achterhoofd (zo hebben de andere Ex-gitaristen een patent op muziek die meer ontwricht is). Opener “A Region With A Degree In Redemption” start dan wel met een focus op resonerende snaren, maar het is geen oefening in abstractie. Je hoort de muzikant zoeken, spelen met aanslag en variaties, met dempen en lossen tussen stemsleutels en gitaarbrug. Harde metalige slagen transformeren in zachter gepluk, vage contouren tekenen zich af om weer op te lossen voor ze dik aangezet worden. Knokkels zoeken een patroon op de klankkast.
Soms heeft het er even iets van dat je beland bent op een opvolger voor Moarn Gean Ik Dea, ‘s mans meest ‘traditionele’ liedjesalbum uit 2017. Een herhaald motief voelt aan als de introductie van een song waarvan de zangpartij nooit komt. “Bike Ride With Agape”, “Belt” en het dwingend-hypnotiserende “Who Is Here Is From Here” voelen aan als rudimentaire schetsen voor Zea-songs. In het gezelschap van andere vrije excursies vormen ze echter sobere, maar ook volwaardige stukken: gevoelens, gedachten en herinneringen omgezet in klank en ritme. “Rapprochement” heeft door z’n trage, slaperige voortgang, minimale variaties en kleine franjes iets van een wentelend muziekmobiel boven een babybed.
Iets grilliger zijn “In The Shade Of The Lee Side” en “How Good Was The Fire”, met klanken die neerdruppelen in onvoorspelbare constellaties, al belanden ze bij herhalingen die naast (een aanzet tot) structuur ook meer en rust en houvast bieden. Afsluiter “Lastwagen” doet het met doffe slagen, als een sterk vertraagde mars waarbij associaties met industriële activiteit in de verte misschien de kop opsteekt. Maar zacht getokkel trekt de muziek weer resoluut naar de beslotenheid van een zolderkamer. De Boers releases als Zea hebben altijd een sterk DIY-gehalte, maar Minimal Guitar neemt in die discografie een bijzondere plaats in als een ingetogen, vrije en uitgebeende momentopname. Het houdt ook steek dat Minimal Guitar verschijnt in eigen naam, in een kleine oplage en ook digitaal een kort leven beschoren is.
Het album verschijnt op 8 januari in een beperkte oplage van 100 cd’s, 200 lp’s en 300 streams en downloads (daarna gaat de muziek weer offline).
