Full house voor het eerste Belgische concert van The Ex sinds de release van 27 Passports, een album waarmee de band aantoonde dat bijna vier decennia activiteit geen synoniem hoeft te zijn voor duffe herhalingen of andere luie troep. Het werd een warm weerzien met een uitgelaten publiek dat de Nederlandse cultband onthaalde als koningen.
Maar eerst Two Pin Din. Klein van bezetting, maar groot van nalatenschap. Andy Kerr was gitarist/zanger bij Nomeansno van de You Kill Me EP (1985) tot meesterwerk 0+2=1 (nog altijd een van de sterkste platen van de jaren negentig) zes jaar later, maar verdween een beetje uit het zicht, tot hij een jaar of tien geleden plots van zich liet horen met Wilf Plum, de voormalige drummer van Dog Faced Hermans, dat een tijdje parallel liep met The Ex. Samen doen Kerr en Plum iets dat je misschien minimalistische punk op twee gitaren zou kunnen noemen.
Wat aanvankelijk aanvoelde als een halve band ontpopte al snel tot een heel eigen stijl en sound, opgebouwd rond snedige slaggitaren, catchy hooks en de soms absurdistische teksten waar Kerr een paar decennia geleden ook al een patent op had, met het hardnekkig allitererende “D-Notice” als hoogtepunt. Het klonk intussen allemaal iets minder vinnig dan op In Case Of Fire Break Glass, maar tegelijk ook een stuk beter en persoonlijker dan je zou mogen verwachten van twee artiesten die relatief zelden op een podium te horen zijn. Een nieuwe release – sinds het debuutalbum verscheen enkel een dubbele 7” met G.W. Sok – zou heel goed nieuws zijn.
We hebben het hier al vaak gezegd: The Ex is geen band voor de grote podia. Niet dat ze daar hun mannetje niet kunnen staan, maar het is niet hun habitat. The Ex, die moet je zien in achterafzaaltjes, in half verbouwde restaurants, kelders, of een compacte club als Les Ateliers Claus, waar ze zich in het zweet kunnen werken voor een publiek dat gekomen is om te feesten, om te dansen onder die zwaaiende speakers, en rond dat podium staat om zich te laten meevoeren door die opjuttende ritmes en driekoppige gitaarfurie.
2018 staat in het teken van 27 Passports en die werd dan ook bijna integraal erdoor gejaagd. Met “This Car Is My Guest” als opener had het even iets van een log en dreigend offensief, iets dat nog bekrachtigd werd door songs als “Piecemeal” en “New Blank Document”, die scepticisme en engagement vertalen in zwaar daverende stukken met een hypnotiserende dreun. Je zou dan gaan denken dat The Ex donker en heavier geworden is, maar eigenlijk is het tegendeel waar, want 27 Passports klinkt regelmatig als een van de meest gestroomlijnde en melodieuze albums uit de discografie van het kwartet, dat in songs als “The Heart Conductor” (deze keer een tikje trager), “The Sitting Chins” en instant klassieker “Soon All Cities” flarden tekst en melodie verstopt heeft die lang nazinderen.
Bovendien werd de set ook geïnjecteerd met voldoende variatie, zoals het instrumentale “Footfall”, dat een gierende intensiteit ontketende, en het door Kat Bornefeld gezongen “Birth”, een met exotische folkzwier geïnfecteerde song die subtiel hun liefde voor andere culturen in de kijker zette. Tegelijkertijd was het een concert dat niet helemaal vlekkeloos verliep: Hessels moest een paar keer extra stemmen en dreigde “New Blank Document” opnieuw in te zetten, en Moor kampte met een versterker die het een paar keer liet afweten, waardoor ze een paar keer de vaart dreigden te verliezen, maar dat werd telkens toch weer opgevangen en omgebogen door jaren ervaring en die onvermurwbare energie die de club verbouwde tot een uit z’n voegen barstende sauna.
Het als uitsmijter aangeboden “Maybe I Was The Pilot” – acht jaar geleden de eerste song met Arnold De Boer erbij – was een oplawaai van jewelste en kreeg nog een vervolg met een verrassend open en vrije versie van “Silent Waste” (een van de sterkste recente songs over woorden en de ravage die ze kunnen aanrichten), die duidelijk niet ingestudeerd was, maar wel erg mooi op z’n pootjes belandde. Het was zeker niet de strakste set die we al zagen van The Ex, maar het was er tegelijkertijd eentje die ondanks een paar wankele momenten ook de kracht van de band benadrukte. Eentje die voorzien was van die typisch kolkende spirit, de maniakale erupties, meeslepende drive, en unieke vorm van communicatie die er ook nu weer vanaf spatte en goed was voor een zoveelste memorabele avond.
En dat is nog niet alles, want intussen wordt alles in stelling gebracht voor het Ex Festival, op 30 september in Paradiso (Amsterdam). In november is de band terug in België, want dan spelen ze in Cactus Brugge en JH Tijl in Diest (meer info via Autumn Falls). Volgend jaar bestaat de band trouwens 40 (!) jaar. Benieuwd wat dat gaat geven.
