Een been in het verleden, een in de toekomst. Veel van de beste jazz slaagt erin om de verworvenheden van de voorgangers bij elkaar te brengen met een persoonlijke en progressieve visie. Vaak wordt daarbij de metafoor gebruikt van het op de schouders van reuzen staan. Waar we nu toe in staat zijn hebben we niet enkel te danken aan onszelf, maar ook aan het voorbereidende werk van de voorgangers. Weinig artiesten zoeken die spreidstand met zo’n toewijding op als saxofonist James Brandon Lewis. Zijn tweede album met drummer Chad Taylor bevestigt al het goede van Radiant Imprints twee jaar geleden.
Door het duoformaat met sax/drums zetten Lewis en Taylor zich meteen in een lange traditie, waarin de aanwezigheid van John Coltrane en Rashied Ali natuurlijk niet weg te denken is. Het is diezelfde Coltrane die ook centraal stond op heel wat composities van Radiant Imprints. Die keren allemaal terug op dit album, een registratie van het slotconcert van het 45ste jazzfestival van Willisau. De Coltrane-referenties zullen wel opgepikt worden door de liefhebber, maar zijn meer dan zomaar herkauwen. Ze hinten naar Coltrane, diens spirituele kant en exploraties, maar worden overgezet naar een kader waar Lewis’ andere invloeden – gospel, funk, hiphop – ook onlosmakelijk deel van uitmaken.
Lewis speelt ritmischer dan veel van zijn voorbeelden en tijdgenoten. Hij houdt ervan om motiefjes en ideeën voor het licht te houden, binnenstebuiten te plooien met een waaier aan variaties; soms haast manisch repetitief, dan weer transformerend. Het stelt hem in staat om vrijheid een kader te geven, en de luisteraar een houvast, met daarin een cruciale rol voor Taylor. Die volgt mee de cadans, maar doet meer dan oppoken en volgen. Hij omspeelt het spel van Lewis, voorziet een puls, slaagt erin om zowel explosief als melodieus te reageren en te anticiperen. De interactie in “Twenty Four”is stuwend, rollend en scheurend, met driftige salvo’s als reacties op het ontvlambare blaaswerk van Lewis, die de kronkelende flow een modern aanvoelende hoekigheid geeft.
Kaler, haast ontbeend, gaat het er aan toe in “Radiance”, waarin even een hiphop-groove binnen handbereik is. Ook “Imprints”, voorzien van een motief dat zich meteen vastzet in je achterhoofd (Lewis is een van die saxofonisten die je, ondanks de hoge graad van vrijheid in zijn muziek, wel steeds opzadelt met oorwurmen die dagen door je kop kunnen spoken), slaat al snel aan het zoeken, met gospelvuur, emotionele kreten en de sputterende staccato slierten die een van Lewis’ handelsmerken geworden zijn, samen met die ladders op en af dalende riedels. Opnieuw goed voor een hoogtepunt: “With Sorrow Lonnie”, op gang gebracht door Taylors mbira, met Lewis die de sax intens laat zingen. Een preek die tot in de poriën dringt.
Bovenal is het hier echter de overkoepelende flow die imponeert, want het duo koppelt de persoonlijke Coltrane-hommages naadloos aan eigen en andermans werk. Taylors “Matape” wordt aangegrepen voor een lesje in gecontroleerde opbouw, die gevolgd wordt door een bedwelmende mooie interpretatie van Ellingtons “Come Sunday”, die door de mbira hier een onbevangenheid krijgt die normaal voorbehouden is voor concerten in de meest intieme omstandigheden. Mal Waldrons obscure “Watakushi No Sekai” lijkt daadwerkelijk een Japans-getinte puurheid te hebben (of is het inbeelding?), terwijl “Willisee” verwijst naar een duo-opname van Dewey Redman en Ed Blackwell (verschenen als Red and Black in Willisau) die exact 39 jaar voor deze performance plaatsvond op het Zwitserse festival. Het is duidelijk een compositie die het duo op het lijf geschreven is: bluesy, funky, dansend met een onbedwingbare, speelse schwung.
Ook “Under/Over The Rainbow”, een stuk van Harold Arlen dat intussen al tachtig jaar wordt uitgevoerd door talloze jazzartiesten, krijgt hier een uitvoering die hommage en introspectie in evenwicht houdt. De warme reactie van het publiek is dan ook navenant. Je kan immers theoretiseren en analyseren zoveel je wil, maar als er iets bijzonders gebeurt, dan volstaat het soms om gewoon op je oren te vertrouwen. Je hoeft geen kenner te zijn om te horen dat James Brandon Lewis en Chad Taylor in staat zijn om je mee te slepen in hun belevingswereld. Het spat van het album af.
