Na een carrière van 34 jaar (!) en een knoert van een discografie heeft Yo La Tengo niets meer te bewijzen. Vooruitgeschoven single “For You Too” deed even verhopen dat er een nieuw meesterwerk vol dromerige gruispop zat aan te komen, maar het draaide lichtjes anders uit, want op album #15 toont het drietal nog eens z’n onvoorspelbare inborst.
Bij een band die zo gretig met referenties en covers rondstrooit als Yo La Tengo was er geen twijfel dat de albumtitel verwees naar het getroebleerde meesterwerk dat Sly Stone in 1971 in een drugswaas losliet op een wereld die bol stond van spanning en tumult. De tijden zijn er opnieuw naar, maar terwijl Stone & co. kozen voor een plaat die zowel qua sound als qua songs inspeelde op die tijdgeest, vaart Yo La Tengo een andere koers. Alsof ze willen zeggen dat die titel ook maar dat is, kiest de band hier voor zijn meest introverte en homogene statement tot nog toe (een soundtrack als The Sounds Of The Sounds Of Science buiten beschouwing gelaten). Wie het nooit zo had voor de epische gitaarveldslagen of de tongue in cheek popsongs waar in het verleden zo vaak mee werd uitgepakt, wordt nu op z’n wenken bediend, want de groep zit hier resoluut in trance-modus — ook al levert dat niet altijd even boeiende resultaten op.
Na een eerste luistersessie is al duidelijk dat “For You Too” foute verwachtingen creëerde, want die onweerstaanbaar zoete combinatie van pure romantiek en verlegen zomerpop is eigenlijk een eenmalig geval. De rest van het album bestaat immers uit songs die de band al improviserend bij elkaar speelde en zelf opnam in het repetitiehok. Ira Kaplan (hij ziet er nog altijd uit als een eeuwige pol & soc-student, maar is intussen de zestig gepasseerd), Georgia Hubley en James McNew voelen elkaar perfect aan en wat je te horen krijgt is dan ook doordrongen van intimistisch comfort. Geen spanningen, geen gedoe, geen vuur aan de lont. Uitdagingen zijn voor een andere keer. Dit draaide overduidelijk om complex- en egoloos spelen in een veilige omgeving. Een gitaarlijn hier, een loopje daar.
De instrumentale opener “You Are Here” vormt eigenlijk al de blauwdruk van een langspeler vol met zacht aanzwellende, voorzichtig sudderende en gemoedelijk dobberende stukken die hier en daar werden opgesmukt met percussie, toetsen en subtiele elektronica. Met het voorzichtige “Shades Of Blue” geeft het drietal vervolgens meteen een van de meest aanstekelijke momenten weg. Onwaarschijnlijk hoe Hubley er nog altijd in slaagt om die meisjesachtige onschuld uit te spelen. “She May, She Might” is het soort hypnotiserende mompelrock waar de band al langer een patent op heeft en hoewel die ooit ingezet werd om platen wat zachtere contouren te geven, behoort het hier tot het stekeligere materiaal. Ook songs als “Let’s Do It Wrong”, “What Chance Have I Got” en “Ashes” klinken alsof de leden er hun pyjama niet voor uitgetrokken hebben.
Het gebruik van een lome contrabas geeft de laatste song wel een charmante, akoestische flair, wat ook een bonus is in de jazzy ambient van “Above The Sound” en afsluiter “Here You Are”. Het spelen met textuur is doorheen het hele album een hoofdbekommernis, maar staat het meest centraal in dubbelluik “Dream Dream Away” en “Shortwave”, waarmee Yo La Tengo het dichtst tegen z’n filmmuziek aanleunt. Best geslaagd, maar het doet snakken naar de afwisseling van “Polynesia #1”, de enige cover (Michael Hurley), en het bossa-niemandalletje “Esportes Casual”, dat hier eigenlijk ook een beetje verloren loopt.
There’s A Riot Going On ontpopt zich tot een echte Yo La Tengo-plaat, die qua sfeer en klankbeeld regelmatig herinnert aan And Then Nothing Turned Itself Inside-Out (samen met Painful, I Can Hear The Heart Beating As One en I Am Not Afraid Of You And I Will Beat Your Ass nog altijd de Heilige Graal van Yo La Tengo), maar nooit diezelfde consistentie, diepgang en impact benadert. Dit album mag er best zijn, maar is tegelijkertijd het minst essentiële van de vijftien en dat is na een wachtperiode van vijf jaar (op eigen materiaal) toch een beetje teleurstellend.
