Het hiphop-boerenjaar 2016 smeult nog na, maar ondertussen schiet 2017 alweer met gierende banden en de geur van verbrand rubber uit de startblokken. Achter het stuur: de explosieve tandem El-P en Killer Mike, die als vanouds met een brullende motor langs hiphop, trap en elektro scheurt. En ook dit keer zonder uit de bocht te vliegen.
Want ook op RTJ3 vinden El-P en Killer Mike een perfect evenwicht tussen brutaliteit en subtiliteit. Een spagaat waar veel andere hiphopartiesten gescheurde baggy jeans aan overhouden. Run The Jewels kiest constant voor de frontale aanval: diepe subbassen doen de grond onder je voeten daveren, agressieve raps mikken op de onderbuik en spijkerharde beats fluiten je om de oren. Klinkt als megalomaan Sportpaleis-voer, maar producer/rapper El-P slaagt er wonderwel in om diepgang en eigenzinnigheid in die blitzkrieg te pompen. “Oh My Darling Don’t Cry”, “Close Your Eyes (And Count to Fuck)”, …: zelfs de meest moddervette tracks van RTJ2 staan bol van meticuleus verkapte vocals, verwrongen geluiden en vindingrijke samples. Ook op R.A.P. Music, de laatste soloplaat van Killer Mike, knutselde El-P met diezelfde gereedschapskist een fundament voor de maatschappelijke verontwaardiging van de Bernie Sanders-fan uit Georgia. De link met “Talk To Me”, de eerste single van RTJ3, is snel gelegd. “Born Black, that’s dead on arrival/My job is to fight for survival/In spite of these #AllLivesMatter-ass white folk”, sneert Killer Mike over futuristische synths, ratelende beats en een afgekloven gitaar.
Ook op zijn derde album schraapt het duo dus het gulden vernislaagje van de beschaafde mens. “How long before the hate that we hold/Lead us to another Holocaust?”, klinkt het op het verrassend soulvolle “2100”, een track die onze door angst geteisterde samenleving fileert. In afsluiter “A Report To The Shareholders/Kill Your Masters” gaat het duo zelfs nog een stapje verder. Een ambitieus tweeluik waarin El-P en Killer Mike reflecteren over hun rol als protestrappers om na een ingetogen begin los te barsten in een steekvlam van bombastische synths en opruiende raps. Inclusief een glansrol voor de eeuwig furieuze Zack de la Rocha (Rage Against The Machine) op het eind. Met voorsprong de meest ambitieuze RTJ-track tot nu toe.
Dat maakt van RTJ3 wel nog geen vervolg op To Pimp A Butterfly. El-P en Killer Mike peuteren even in enkele maatschappelijke wonden, maar ze steken hun vinger niet zo diep als Kendrick Lamar. Bij Run The Jewels draait het nog altijd vooral om dikke, ongebreidelde fun. Zelfverheerlijking met een vette knipoog in “Legend Has it”, misogynie met de tong stevig tegen de kaak in “Panther Like A Panther” (“I got banana dick/your bitch go apeshit if she hit it”, iemand?) en ga maar door: El-P en Killer Mike koppelen hun maatschappijkritische statements met een sardonische glimlach om de lippen aan de bekende hiphopclichés.
De raps op deze plaat klinken dus afwisselend serieus en silly, maar altijd vurig en direct. Hetzelfde geldt ook voor de muziek. Soms metst El-P een geluidsmuur die aan de bombastische trap van TNGHT doet denken, maar de vocals van Boots en Tunde Adebimpe (Tv On The Radio) blazen ook een ziel in de plaat. In “Thursday In The Danger Room” mag Kamasi Washington zelfs voor de sausbinder tussen de beats, samples en raps zorgen met een wonderschoon arrangement van koperblazers.
De kans dat RTJ3 het meest gedurfde en vooruitstrevende hiphopalbum van 2017 wordt, is klein. Run The Jewels surft vooral verder op de woelige flow van RTJ2, maar El-P en Killer Mike doen dat zo goed dat je dat gebrek aan vernieuwing graag met de mantel der liefde bedekt. Haters zullen ze dus niet bekeren, maar wie z’n hiphop graag moddervet, agressief en rechttoe rechtaan heeft, is bij Run The Jewels meer dan ooit aan het juiste adres.