Dat ze in het land van sushi, sake, een ziekelijke werkethos en de
daaruit voortvloeiende harakiri’s weten hoe ze muziek moeten maken
die voor zure oprispingen zorgt, is al langer geweten. Wie al half
suïcidaal wordt van de doorwrochte drones van Boris en de klassieke
postrock-sjablonen van Mono, zal vast en
zeker een bloedende glimlach in z’n buik snijden na het beluisteren
van ‘Phantasia’, het tweede album van LITE. In tegenstelling tot
hun iets bekendere landgenoten verdrinkt dit Japanse kwartet
namelijk helemaal in de vergeetput van de eigen navel. De
voornaamste betrachting van LITE op haar tweede plaat lijkt
namelijk het in de verf zetten van een fenomenale
instrumentbeheersing zonder de brug te willen slaan met de
luisteraar. De Japanners staan een plaat lang op een ivoren
wolkenkrabber te musiceren, waardoor hun grillige, uiterst complexe
brokken gitaarwaanzin slechts op bepaalde momenten het hersenvlies
fileren. Wat een coup de foudre van opwinding had kunnen
zijn, verzandt dan ook in steriele conservatoriumrock en een
virtuoos aan elkaar gescheten klankendiarree die misschien niet
ranzig geurt, maar toch tot snel doorspoelen noopt.
Onvermurwbaar streng, vindt u? Op het eerste zicht wel, want de
klasse en wiskundige precisie waarmee de vingers van de Japanners
pirouettes maken op de gitaarhalzen is bijwijlen hallucinant en de
dynamische composities hangen heerlijk strak in de hengsels. Het
verschil met de cryptische ritmiek van Battles of de
labyrintische constructies van Tool schuilt echter
in het gebrek aan opwinding en meeslependheid waarmee LITE kampt.
Bovendien presenteert het kwartet z’n festival van prefixen (prog-,
math-, psych- en postrock) als een zurige, herkauwde ratjetoe,
waardoor de meeste composities van de Japanners van ons vloeien als
water van een pas gewaxte wagen.
De kronkelende tunnel van opener ‘Ef’ is nochtans een spannende
verbinding met de fantasiewereld van LITE. De song schiet uit de
startblokken als Tool in vierde versnelling en hoewel de vele
koerswijzigingen en tempowissels niet van de poes zijn, valt de
compositie best te verteren. Na de aanvaardbare poging van ‘Contra’
om zwijmelende postrock te reanimeren middels een stroomversnelling
van math-injecties, dreigt de oververzadiging echter al. ‘Infinite
Mirror’, ‘Ghost Dance’ en het titelnummer: het zijn allemaal
zorgvuldig gepatchworkte staaltjes techniciteit, maar de
pretentieuze zelfbevlekking is te groot om echt te
emotioneren.
Daarin schuilt dan ook de achilleshiel van ‘Phantasia’. De band
heeft klasse te koop, maar complexiteit wordt dermate als
primordiaal handelsmerk naar voor geschoven dat de band vergeet om
de luisteraar bij het nekvel te grijpen. Waar ‘Atlas’ van Battles
voor menige spastisch schuddende ledematen zorgde, zullen vele
luisteraars na ‘Phantasia’ eruitzien alsof ze net door een
taxidermist behandeld zijn. Toch slagen enkele nummers er toch in
om deze kritische maliënkolder open te scheuren. Zo voelen
‘Solitude’ en ‘Fade’ niet aan alsof de mannen van LITE hun
eindexamen aan de muziekacademie afleggen en dankzij enkele
verstilde melodieuze interludia en furieuze noiseuitbarstingen
slagen de songs erin om de innerlijke snaren van de luisteraar te
betokkelen. In’ Sequel To The Letter’ steken de zorgvuldig in
elkaar geweven gitaarlijntjes dan weer de kop op, maar dankzij de
warmte van een akoestische gitaar en een zalvende cello smelten de
ijsmaskers van LITE en krijgt hun koele, wiskundige sound een
menselijk gelaat.
Dit sterke slot is echter niet genoeg om de luisteraar bij de les
te houden. Vooraleer de luisteraar z’n longen kan laten vollopen op
het einde van ‘Phantasia’ moet deze zich namelijk een weg banen
door een dichtbegroeid, claustrofobisch oerwoud van prog- en
mathrock met het akoestische ‘Interlude’ als enige open plek. Het
mag duidelijk zijn dat enkel de ware avonturiers niet met een paars
aangelopen gelaat de tocht vroegtijdig zullen staken. ‘Phantasia’
had een sterke plaat kunnen zijn als deze Japanners wat gedoseerder
waren omgesprongen met hun moeilijkdoenerij. Nu ontbreekt het de
plaat aan evenwicht en consistentie en vervalt ‘Phantasia’ in al
z’n masturbeerderigheid in geluidsporno zonder emotionele, euhm,
diepgang.
