Mark E. Smith is onvoorspelbaar, zoveel is zeker na het beluisteren van Imperial Wax Solvent. Trakteerde music's grumpiest ons de laatste vijf jaar op muzikaal laxeermiddel, dan blaast de 50 year old man ons nu weer compleet weg. The Fall is dood, leve The Fall.
Voor de statistieken: de Amerikanen zijn naar huis, en Smith heeft alweer een nieuwe, Britse Fall uit de grond gestampt. En dat heeft zo zijn weerslag: de groep klinkt, in tegenstelling tot op Reformation Post TLC, niet meer als een bende geriatrische patiënten maar als een wilde roedel losgeslagen wolven, Smith inclusief. De man levert zijn meest levendige vocale prestatie in jaren af, en als Smith bij de les is, levert dat gegarandeerd gensters op. Komt het door de nieuwe groep, het Von Südenfed-project met de heren van Mouse On Mars of een pint ale minder per dag? We weten het niet, maar dat is onze minste zorg. Zelden klonk The Fall in het huidige garagerockelan zo opwindend, temeer omdat ze met het genre spelen en de stijl compleet naar hun hand zetten.
Zullen we daarom John Peels oude credo, “always different, always the same”, nog eens afstoffen? Met “Alton Towers” opent de groep als een jazzband die in een verlaten spookhuis gaat schuilen voor naderend stormweer. “Taurig” is een onvervalste technostomper en “50 Year Old Man” is met zijn twaalf minuten hun langste nummer in tijden. The Fall durft dus nog altijd risico's te nemen en te experimenteren. Het resultaat klinkt — mede door Smiths raspende, zwalpende stem — ontegensprekelijk steeds weer als The Fall. Dat betekent ook dat je de slechte kantjes erbij moet nemen: de obligate coverversie, de een à twee zeurderige nummers, de soms onverstaanbare en ondoorgrondbare teksten en de eigenzinnige nummervolgorde. Maar het hoort natuurlijk allemaal bij de ervaring: deze groep sluit nog altijd geen compromissen, iets wat hen in de loop der jaren een zeer trouwe schare fans heeft opgeleverd.
En hoewel diezelfde fans bij elke nieuwe plaat behoorlijk overdreven kunnen reageren, moeten we ze toch bijtreden als er beweerd wordt dat dit hun beste in lange tijd is. Toegegeven, de cover van The Groundhogs' “Strange Town” moest echt geen 6 minuten duren, de doorwaaiende radiostoring ten spijt. En ook “Taurig” is niet veel meer dan een korte aanval op de heupen. Maar voor de rest valt hier, zeker voor de afficiniados niet veel slechts meer op aan te merken. Hoogtepunten te over dus: van “Alton Towers”, over de retestrakke garagerock van “Wolf Kidult Man” en “Tommy Shooter” tot de bubblegumpop meets new wave van “I've Been Duped” met mevrouw Smith achter de microfoon. “Is This New” zou niet misstaan op de psychedelische garageverzamelaar Nuggets. “Senior Twilight Stock Replacer” en “Exploding Chimney” sluiten het rijtje af, gespijsd met de nodige synthesizers. Alle opgesomde nummers kunnen we als topmomenten bestempelen. Maar ook “Can Can Summer” met zijn start-stopspel en aanstekelijke gitaarlijn, en het lichtvoetige “Latch Key Kid” waarin Smith een duet met zichzelf zingt, klinken zeker niet slecht.
Het absolute orgelpunt is eigenlijk vooraan op de plaat te vinden. Het eerder vermelde “50 Year Old Man” is een ware trip die met zijn vier verschillende delen zowel een overzicht van dit album biedt als een retrospectieve van het lange parcours dat de groep heeft afgelegd. Met een strakke ritmesectie en een gigantische punch valt het nummer met de deur in huis, terwijl Smith (nota bene al de 51 overschreden) over deze voortdenderende pletwals “I'm a 50 year old man / And I like it!” declameert. Net wanneer de urgente repetitie begint te vervelen, valt er een banjo in, die het nummer nog even in een relaxte countrydeun transformeert vooraleer een sinistere synthesizer er een donkere dansvloerrocker van maakt die zichzelf dan weer laat ontbinden in tapeloops en drumgeroffel. Naar de finish wordt er tenslotte geracet met een stevig garagerockstuk, waarin nog enkele versnellingen hoger geschakeld wordt alvorens definitief de geest te laten. Openvallende monden gegarandeerd, en dat was alweer veel te lang geleden.
Want net wanneer je The Fall opgeeft, slaan ze je met een plaat als deze om de oren. John Peels Mighty Fall staat er na 27 platen en 32 turbulente jaren nog altijd. Ze zullen er niet veel non-believers mee overhalen, maar Imperial Wax Solvent is een klein meesterwerkje.
The Fall treedt op 19 juli aan op Dour. Kijken is op eigen risico.
