Eén van de voornaamste redenen waarom comic book movies, en
dan vooral de vervolgen op comic book movies zo vaak
uitgespuwd worden door de critici, is omdat je zeer zelden het
gevoel krijgt dat de verschillende films uit dergelijke reeksen op
elkaar voortbouwen. Neem nu al die Supermanfilms: voor elke episode
wordt er een nieuwe schurk tot leven geroepen, die nauwelijks te
onderscheiden is van de vorige, en daar houdt het dan ook wel bij
op. De Superman van deel één is dezelfde die we terugvinden in deel
vijf, er is geen enkele sprake van ontwikkeling. Nu is er echter
‘Spider-Man 2’, opnieuw geregisseerd door Sam Raimi, en in
navolging van die andere meevallende sequel van verleden jaar,
‘X-Men 2’, krijgen we een voorbeeld van hoe het wél moet: de
personages uit de eerste film keren allemaal terug maar dan iets
ouder, met meer ervaringen achter zich. De gebeurtenissen uit deel
één zijn nog steeds duidelijk voelbaar in hun karakters, ze dragen
het verleden met zich mee. Kortom: ze zijn zo geloofwaardig als ze
in dit genre film ooit zullen worden.
Het gaat niet erg goed met Peter Parker (Tobey Maguire) wanneer we
hem voor eerst ontmoeten in dit tweede luik van wat ongetwijfeld
nog een lange serie zal worden: hij is een student in de één of
andere enge biochemisch-wetenschappelijke richting, die er een
luizig baantje als pizzabezorger op nahoudt om zichzelf te
onderhouden, maar met al dat nog steeds op de loop moet voor z’n
huisbaas. Ondertussen droomt hij nog elke dag van zijn
vriendinnetje Mary-Jane (Kirsten Dunst), met wie hij nooit iets zal
kunnen beginnen zolang zijn werk als superheld haar in gevaar kan
brengen. Het enige dat Peter wil, is een normaal leven als student
die zich met z’n boeken en z’n lief kan bezighouden zonder dat hij
elke vijf minuten iemand het leven moet gaan redden.
De zaken beteren er niet op wanneer wetenschapper Otto Octavius
(Alfred Molina) een nieuwe methode ontwikkelt om fusie te gebruiken
voor de creatie van onbeperkte energie. Tijdens een demonstratie
loopt het fusieproces uit de hand en het gevolg is een explosie die
ervoor zorgt dat de mechanische tentakels die Octavius op dat
moment draagt, permanent in zijn ruggegraat verankerd komen te
zitten. De tentakels nemen Octavius’ bewustzijn over – hij wordt
Dock Ock, een grijnzende slechterik die erop uit is om z’n
onderzoek aldus en alsnog af te maken. Spider-Man, die nochtans
niet liever zou willen dan z’n blauw-rode pakje in de vuilnisbak te
zwieren, kan niet anders dan toch ten strijde te trekken tegen de
geflipte professor.
Voor een film over een superheld uit een stripverhaal is het
opvallend hoeveel tijd er wordt gespendeerd aan scènes die op
zichzelf niets met de plot te maken hebben. Normaal gezien staan de
personages in dit soort prent ten dienste van het verhaaltje, van
de nogal voorspelbare strijd tussen de held en de schurk. Hier is
het omgekeerd: het eerste half uur bestaat vrijwel integraal uit
set-up over de hoofdfiguren en hun onderlinge relaties.
Peters niet zo heimelijke verlangen naar Mary-Jane, haar frustratie
omdat Peter schijnbaar nooit zegt wat er op zijn lever ligt, de
oude tante van Peter die in geldzorgen zit en natuurlijk Harry
Osborn, de zoon van Willem Dafoe’s slechterik uit de eerste film,
die nog steeds gelooft dat Spider-Man z’n vader vermoordde en op
wraak zint. Al die relaties krijgen evenveel aandacht en vormen het
hart van de film. Wanneer de plotlijn rond “Dock Ock” dan toch op
gang komt, dient die in de eerste plaats om een context te bieden
aan al die verschillende conflicten – in één grote actiescène
speelt Peters tante (Rosemary Harris) een cruciale rol en wat die
scène zo interessant maakt, is niet alleen het voor de hand
liggende spektakel van de speciale effecten, maar vooral het feit
dat we eerder een rustige, stille scène hebben gezien waarin deze
oude dame, die zo goed als blut is, erop stond om Peter toch een
briefje van twintig dollar in z’n handen te stoppen. Sam Raimi
neemt z’n tijd om een ietwat geloofwaardige band te leggen tussen
alle personages, met als gevolg dat wanneer de actie losbarst, er
ook wérkelijk iets op het spel staat.
Raimi heeft hier een strakke film geregisseerd, waarin de actie
duidelijk, goed georiënteerd in beeld werd gezet – tijdens de meer
spectaculaire scènes blijft de geografie van de situaties steeds
duidelijk: wie bevindt zich waar en waarom? De speciale effecten
zelf zijn er in de tussenliggende twee jaar ook zienderogen op
vooruit gegaan: het Playstation-effect van de eerste film is sterk
verminderd, we krijgen meer het gevoel dat Spidey en zijn
tegenstanders een reëel gewicht meezeulen, ook al zweven ze dan
vele meters boven de grond. Spider-Mans lichaam lijkt meer volume
te hebben, in plaats van gewoon een gewichtloze massa te zijn die
door de lucht sjeest. Overigens heeft Raimi nog steeds z’n gevoel
voor humor en zelfrelativering niet verloren, door scènes in te
lassen zoals een werkelijk hilarische montage op het deuntje van
‘Raindrops Keep Falling On My Head’.
Tobey Maguire en Kirsten Dunst vormen een charismatisch filmduo: in
Maguire’s ogen valt de onuitgesproken liefde zó af te lezen en
samen met de niet onfrisse verschijning van Dunst zorgt dat voor
een mooie dynamiek tussen de twee personages. Je wílt ze bij elkaar
zien eindigen. De climax van de film, waar Mary-Jane uiteraard in
betrokken is, is niet alleen zeer knap in elkaar gestoken of erg
spectaculair – ze is ook verrassend emotioneel, en dat komt omdat
de beide acteurs eerder in de film hard gewerkt hebben aan de
relatie tussen die personages. Alfred Molina als schurk heeft
wellicht de moeilijkste rol, aangezien hij met z’n tentakels àltijd
ten prooi was aan de ongemakken van de speciale effecten-afdeling,
maar hij redt zich bewonderenswaardig uit de slag – met een cool
zonnebrilletje en een scheve grijns kun je in dit slag films al ver
komen.
‘Spider-Man 2′ is beter dan we enig recht hadden om te hopen – een
goed in elkaar gestoken, slimme avonturenfilm waarvan de
actiesegmenten eens zo goed werken omdat er eerder tijd en moeite
werd geïnvesteerd in de personages. Zijn er minpunten aan de film?
Jawel, zo duurt hij minstens een kwartier te lang en krijgen we een
droomsequens met Peters overleden oom die volledig van de pot
gerukt is. Ook een monoloog van z’n tante is een beetje van het
goede teveel. Maar wat maakt het uit? Dit is perfect
zomeramusement. U weet wat u kunt verwachten, en u krijgt nog nét
iets meer dan dat.
