Op een bepaald moment moet dit een goed idee geleken hebben: een
mengeling van een klassieke Amerikaanse romantische komedie, en de
tradities van Indiase Bollywoodfilms. Nu de Indiërs, met recente
producties als ‘Monsoon Wedding’, langzaam maar zeker beginnen door
te dringen buiten hun eigen landgrenzen, leek de tijd rijp voor een
crossover film als deze. Alleen is er tijdens het schrijf- en
filmproces schijnbaar het één en ander verloren gegaan – India,
namelijk, en alles wat de clichématige perceptie van Indiërs in
Amerika overstijgt.
Jimi Mistry speelt Ramu Gapta, een Indische dansleraar die
droomt van het leven van een superster in Amerika. Wanneer hij de
grote oversteekt waagt, weet hij echter niets beters te vinden dan
de voorspelbare jobs als ober voor een Indisch restaurant of
taxichauffeur. Per toeval raakt hij verzeild bij de opnamen van een
pornofilm, waarin Sharonna (de mooie Heather Graham) de hoofdrol
speelt. Het leven van een professionele dekhengst is duidelijk niet
voor Ramu weggelegd, maar via Sharonna weet hij wel enkele quasi
diepzinnige wijsheden over seks te weten te komen. Niet zoveel
later herhaalt Ramu Sharonna’s genitale adviezen voor een
gezelschap van omhooggevallen, idiote upper-class blanken, en het
resultaat is overweldigend: men gaat ervan uit dat Ramu een
seksguru is, met het antwoord op elke vraag. Ramu maakt langzaam
maar zeker de Amerikaanse droom waar: geld, vrouwen en
populariteit, allemaal gebaseerd op flagrante leugens.
‘The Guru’, geregisseerd door Daisy von Scherler Mayer, dient
zich aan als de eerste film waarin oost en west elkaar ontmoeten,
een stilistische botsing tussen het land van de tulband en het land
van de baseballpet, maar niets is minder waar: in structuur en
uitvoering is dit immers niets meer of minder dan een zoveelste
voorspelbare romantische komedie. We hebben een jongen, een meisje
en een onmogelijke liefde. We hebben centraal aan de plot een
leugen die steeds ingewikkelder wordt, maar die uiteindelijk geen
obstakel zal worden voor de liefde tussen de twee hoofdfiguren. Dit
is Amerikaanse pulpcinema, zoals we die elke week met drommen in de
zalen gegooid krijgen. Het enige merkbare verschil, is dat een
aantal van de personages Indisch zijn.
Wat niet meteen iets is waar de film trots over kan zijn. Want
laat ze nu nog beweren wat ze willen, ‘The Guru’ bevestigt het
cliché van de Indische immigranten in Amerika evenzeer als pakweg
het personage Apu uit ‘The Simpsons’. Luister naar de dialogen
tussen Ramu en zijn vrienden, en stel jezelf de vraag of het niet
mogelijk is dat Indiërs ook al eens over iets anders praten dan
seks en geld. Het beeld dat elke domme blanke van Indische mensen
heeft, wordt hier nog eens aangedikt en verkocht als een liefdevol
spottende insider-blik op de cultuur. Maar dat is het niet: noch de
regisseuse, noch schrijfster Tracey Jackson zijn Indisch. Wie dacht
dat ‘The Guru’ met de cultuur van de heilige koeien zou doen wat
‘My Big Fat Greek Wedding’ op een
zeer charmante manier met de Griekse deed, is hier duidelijk aan
het verkeerde adres. Misschien zou je je niet druk mogen maken over
dergelijke zaken in een komedie; wie kan het wat schelen dat de
clichés worden rondgestrooid als was het confetti? Het is toch maar
om te lachen? Misschien, maar ‘The Guru’ profileert zich vanaf het
begin als een kritische film die de typecasting van Indische mensen
tracht te bespotten. En vervolgens maakt hij zich er zelf schuldig
aan.
De enige scènes die wél herinneringen oproepen aan
Bollywoodfilms, zijn twee dansscènes, waarin de kitsch plots van de
muren druipt in een poging de sfeer van de echte Indische cinema te
treffen. Goed geprobeerd, maar midden in een romkom van dertien in
een dozijn, vallen deze momenten gevaarlijk uit de toon. Je kijkt
ernaar en je vraagt je af waar dat voor nodig was.
Nog afzonderlijk van dat alles, is er ook gewoon het feit dat
‘The Guru’ maar zelden grappig is. Een aantal one-liners werken
misschien wel, maar daar kun je geen hele film aan optrekken. Men
vertrouwt hier sterk op de inherente geestigheid van druk
rondlopende Indiërs, en een groot aantal pseudo-stoute seksmoppen.
Misschien dat jonge pubers er een beetje schuldig mee zitten te
gniffelen, maar al de rest zal waarschijnlijk niet met verkrampte
kaken van het lachen buitenkomen.
Er is ontegensprekelijk chemistry tussen Mistry en Graham – u
zult nooit meer op dezelfde manier naar een plaat van Billy Joel
luisteren – maar uiteindelijk blijft dit een film over Indiërs,
dóór Amerikanen. Had men nu het lef gehad om Shekar Kapur (de
regisseur van ‘Elizabeth’, wiens ervaringen de onrechtstreekse
inspiratiebron voor de film waren) aan het roer van deze productie
te laten staan, dan hadden we allicht een heel andere film gezien.
Eén die wél rake opmerkingen over de clash tussen de VS en de oude
wereld maakte, in plaats van te blijven steken in nietszeggende
clichés.
Zoals het is, blijft ‘The Guru’ niets meer dan een nogal flauwe,
volstrekt conventionele komedie die veel te veel hooi op z’n vork
neemt in z’n pretenties ook echt iets te melden te hebben. Heb ik
daarvoor m’n kip curry laten staan?
http://www.channel4.com/culture/microsites/G/guru/
