Over Marvel en hun hele ‘cinematic universe’ is al behoorlijk wat inkt gevloeid. Ondertussen weten we allemaal wel waar het over gaat; het bedrijf creëert met hun superheldenfilms een uitgestrekte fantasiewereld waarin alles naar alles verwijst. Het recept is eenvoudig: een aantal op zichzelf staande films die de belangrijkste personages introduceren en om de zoveel jaar een soort ensemblefilm die als orgelpunt moet dienen. De meningen over die strategie zijn verdeeld. De focus op het grote verhaal lijkt ervoor te zorgen dat er wat minder aandacht aan de (tussen dikke vette aanhalingstekens) ‘kleinere’ films besteed wordt. De kwaliteit van de sequels op films als Iron Man en Thor laat wat te wensen over en spin-offs als de televisieserie Agents of S.H.I.E.L.D. zijn al helemaal om te huilen. Veel fans stelden hun hoop dan ook op Avengers: Age of Ultron, de sequel op de waanzinnig succesvolle blockbuster uit 2012. Levert die genoeg kwaliteit af om hen tevreden te stellen?
Age of Ultron opent zinderend. In een spectaculaire scène zien we de ondertussen meer dan bekende supers Loki’s staf heroveren op oudgediende slechterikkenvereniging Hydra. Tony Stark gebruikt de staf om een artificiële intelligentie te creëren, Ultron (James Spader). Het systeem moet in feite dienen als sturingsprogramma voor Starks ‘Iron Legion’-robots, maar heeft een eigen willetje en ontsnapt. Zijn doel: vrede op aarde garanderen door de mensheid uit te roeien. Ultron krijgt daarbij de hulp van twee nieuwe gezichten, Aaron Taylor-Johnson en Elizabeth Olsen als de genetisch gemanipuleerde Quicksilver en Scarlet Witch. Een stripheldenverhaal, zeg maar. Eentje met de nodige cameo’s en verwijzingen voor de liefhebbers, maar helaas ook eentje dat zich zo nu en dan te buiten gaat aan overdreven ingewikkelde technononsens en iets meer tijd spendeert aan slappe backstories dan strikt genomen nodig is.
Voor een film waarin Earths Mightiest Heroes het opnemen tegen een onverwoestbaar robotleger wordt er namelijk nogal veel gekwetterd. De film telt de nodige spectaculaire set pieces, maar het duurt even voor hij daar geraakt. En ‘even’ mag u lezen als ‘een uur’. Er is natuurlijk die pompende openingsscène, maar daarna moet heel het verhaal opgezet worden en is het behoorlijk lang wachten op wat actie. Dat lange wachten wordt maar matig beloond. De actiescènes zijn op niveau, maar ook niet meer dan dat. De clash tussen Hulk en Iron Man (in zijn ‘Hulkbuster’-harnas) is waarschijnlijk het meest memorabel, net als het grote eindgevecht. Toch mist Age of Ultron het epische gevoel van andere Marvel-krakers. Het is allemaal net iets minder meeslepend dan de finale van de eerste Avengers of, wel, zo ongeveer alles uit Guardians of the Galaxy. Waarschijnlijk, en dit is een behoorlijk pijnpunt, omdat we het allemaal al eens eerder gezien hebben.
Age of Ultron voelt, net als Thor: The Dark World en Captain America: The Winter Soldier, aan als een verplicht nummertje dat maar al te duidelijk deel uitmaakt van een groter geheel. De film wordt gebruikt als vehikel om nieuwe personages te introduceren en oudere af te danken. De dreiging van Ultrons robotleger is daarbij niet meer dan bezigheidstherapie. In plaats van een zinderende finale is dit een zoveelste appetizer.
Dat is het hele probleem van dat zogenaamde ‘cinematic universe’: als je wereld opgebouwd is uit spectaculaire ensembles en crossovers, moet je in elke film iets nieuws toevoegen om de dingen spannend te houden. Dat gebeurt hier niet. Age of Ultron voelt aan als een behoorlijk banale aflevering die niets wezenlijks toevoegt aan de mythologie. Akkoord, Scarlet Witch en Quicksilver komen erbij, net als Vision, maar die personages krijgen zo weinig persoonlijkheid mee dat ze nauwelijks meer zijn dan bordkartonnen edelfiguranten.
Dat gezegd zijnde: Age of Ultron is nog steeds lekker escapistisch popcornentertainment. De gekende Marvelstijl werkt, dat weten we. De mopjes zijn net iets geforceerder en minder snedig dan in vorige afleveringen, maar het acteerwerk van Robert Downey Jr. en co. slaat feilloos de juiste toon aan. Als fans raken we het niet beu om de Hulk op dingen te zien meppen of Thor middeleeuwse prietpraat te horen uitslaan. Het blijft Marvel, het blijft leuk om naar te kijken. Regisseur Joss Whedon weet hoe hij spektakels als dit in beeld moet brengen, dus ook op dat gebied zit het allemaal wel goed. Bovendien strooit Whedon lustig rond met knipoogjes en verwijzingen voor de echte kenners. Hoogtepunt op dat gebied: het moment waarop Iron Man, Thor en Vision samen Ultron bij elkaar vegen. Een duidelijke wenk naar de strips van de jaren zestig, waarin dat trio de ruggengraat van het team vormde en een iconisch moment voor de echte liefhebbers. En ja, ons haar ging recht overeind staan elke keer iemand bijna ‘Avengers Assemble’ zei. Dat dan weer wel.
