Geef J. Willgoose, Esq. een oubollig onderwerp en hij maakt er een plaat over. Een concert over honderd jaar radio, met de ruggensteun van het achtentachtigkoppig BBC Symphony Orchestra? Makkie. Public Service Broadcasting blijft het beste adres voor al uw geschiedenislessen.
Now music’s prison’d rapture and the drown’d voice of truth / Mantled in light’s velocity, over land and sea are omnipresent / Speaking aloud to every ear, into every heart and home their unhinder’d message: the body and soul of Universal Brotherhood.
Het moet rà à r zijn geweest toen, ergens tussen twee wereldoorlogen in, de radio aan de wereld werd voorgesteld: “dus, dus, dus… déze stem, uit dÃt doosje, komt van iemand kilometers hier vandaan?” Het moet zo gek zijn geweest als toen midden jaren negentig het internet als idee gemeengoed werd. Of die keer, ergens in de lente van 2007, dat iemand ons het vroege Twitter uitlegde: ‘nou, dan stuur ik een smsje naar al mijn vrienden met wat ik aan het doen ben’. Maar we wijken af.
Dat is echter het verhaal dat Public Service Broadcasting met This New Noise vertelt; de geboorte van de radio. Het was een concert, ergens deze tijd vorig jaar op de 2022 BBC Proms in de Londense Royal Albert Hall, de opname daarvan werd uiteindelijk een nieuwe plaat. Want wat een kans was het voor muzikaal brein J. Willgoose, Esq., drummer Wrigglesworth en bassist J. F. Abraham om met zo’n gigantisch orkest te werken. Kun je er maar beter het maximum uithalen.
Werk in opdracht is het wel, en dat heeft zijn gevolgen. This New Noise bezingt het honderdjarig bestaan van Auntie Beeb, en daar past geen onvertogen woord bij. Trouw aan het vooruitgangsgeloof dat de groep altijd al bezong, is dit een ode aan het optimisme, aan de wonderen der techniek. Vervalste beelden van een mijnwerkersopstand? Jimmy Saville? Die hele Wikipedia-pagina rond BBC-controverses – nochtans elk een song op zich waard? Geen spoor van. Dit is het lof, de lof, het hele lof en niets meer. Willgoose beperkt zich veilig tot de pioniersjaren toen alles nog spannend en nieuw was.
Dat stoort, maar slechts een beetje als Public Service Broadcasting zich daarmee uitstekend kwijt van zijn taak. Dirigent Jules Buckley laat het orkest mooi de elektronica van Willgoose, de polsslag van Wrigglesworth aanvullen. Geweldig hoe in dat bombastische einde van “A Candle Which Will Not Be Put Out” plots Proms-favoriet “Auld Lang Syne” echoot; het is de triomf der techniek, een euforisch juichen.
Je merkt dat dit bedacht is als performance, aan hoe het titelnummer uit opener “Ripples in the ether (Toward Infinity)” glijdt, hoe “Broadcasting House” op een motorik beat opbouwt naar een gloedvolle finale. Ondertussen worden naar gewoonte spraaksamples van oude ministers, coryfeeën en andere directeurs tussen de muziek geweven. “Broadcasting is a means of enlarging the frontiers of human interest and consciousness”, juicht een. In “The Microphone (The Fleet Lit Up)”, is het de grote schrijver Bernard Shaw die uitlegt hoe een microfoon de politiek heeft veranderd. Slechts één keer mag een hedendaagse stem op de voorgrond treden. Dan bezingt folkzanger Seth Lakeman in “A Cello Sings In Daventry” exact dat: het wonder van muziek die van ergens anders komt.
In de filmopname van het concert legt Willgoose uit wat hij met de laatste twee nummers wil bereiken; “denk je in hoe het zou zijn als de BBC er niet zou zijn”. “A Candle Which Will Not Be Put Out” en “What Of The Future (In Touch With The Infinite)” doen niet echt dat, maar zorgen wel voor een mooi einde aan deze cyclus. “We have got to see that what we do is of the highest standard that we can make it (…) That is what we have always tried to do, and it’s work we shall continue to try and do”, klinkt het daarin. Welja, en doe ons dan nog maar een nieuw seizoen Blackadder.
Honderd jaar televisie, helaas, is pas voorzien voor 2027.
