Het moet een beetje vervelend zijn voor HBO en voor Barry dat de grote finale tegelijk met die van Succession wordt uitgebracht. Want alle aandacht in alle media en op sociale platformen gaat en masse naar Succession. Beiden zijn geweldige televisie, hoogtepunten van het jaar. Grandioos geschreven en straf geacteerd. Maar over een paar jaar zullen we terugkijken naar deze periode en zal mogelijk Barry overeind blijven als een van de beste series van de jaren 10-20. Waar Barry elke andere topserie van nu in overtreft is de beeldregie. Bill Hader, die de serie bedacht, schrijft en producet, heeft nu alle afleveringen geregisseerd. En hij is een uitzonderlijke klassebak. Zijn stijl zorgt voor een tijdloosheid die je ook aantreft in topreeksen als The West Wing, The Sopranos of Breaking Bad en Better Call Saul. Een reeks als Succession zal door de jachtige stijl die Adam McKay vanaf de eerste aflevering vastlegde over tien jaar mogelijk even cringy gedateerd lijken als pakweg de Jason Bournefilms van Paul Greengrass dat nu zijn.
Hader als regisseur is een talent om op te volgen. In de bespreking van seizoen 3 kon u ook al lof lezen over zijn fenomenale regie voor de actiescène in de aflevering 710N. Hij is er in dit seizoen alleen maar op vooruit gegaan. Hij liet in een interview al uitschijnen dat hij graag een horrorfilm wil maken en de kans is groot dat hij zich daarmee naast die andere topper zal plaatsen die van tv-komiek uitgroeide tot een van de interessantere regisseurs van het moment: Jordan Peele. Hun stijl verschilt gelukkig genoeg. Als Peele meer neigt naar een Spielberg met een focus op maatschappelijke bespiegelingen, dan leunt Hader dichter aan bij de Coen brothers. Of beter gezegd, de Coens als ze hun innerlijke Preston Sturgess compleet binnenstebuiten, ondersteboven en achterstevoren gekeerd loslaten, denk aan Barton Fink of sommige donkere momenten van Intolerable Cruelty (de scène met de puffer en revolver zou met meer deadpan niet misstaan in Barry). Dat Bill Hader een sterke voorkeur heeft voor filmen met een lens van 27mm, ‘toevallig’ de lens of choice van de Coens, helpt uiteraard ook met die vergelijking. Hiermee hanteert Hader een secuur beeldkader en doet hij ongelooflijke dingen met voorgrond-achtergrondspel. Verder excelleert hij in de juxtapositie van vreemde dialoogscènes met kurkdroog geregistreerde actie of drama. Het is een geslaagde mix van de dark comedystijl van de Coens met de Soderbergh van Haywire, Logan Lucky of No Sudden Move.
Neem de scène waarin de bende van Fuches, na een mislukte aanslag door Hank, discussieert over de beste wijze om de aanwezige vrouwen te behoeden voor al dat geweld – de onthoofding van de overmeesterde huurmoordenaars verliep blijkbaar moeizaam en lawaaierig. Een van de gangsters stelt voor een film uit de Fast and Furious franchise op te zetten, aangezien die luid zijn. Dan volgt er een korte discussie over deze films. Tegelijk beraamt Hank een nieuwe aanslag voor, met een draagbare granaatwerper. Het projectiel mist het huis en de gangsters hollen naar buiten om Hank en zijn compagnon onder vuur te nemen. Net door de plaatsing na de vorige scène wordt deze sequentie absoluut hilarisch. De camera blijft op statief en volgt Hank die wegrijdt over de kronkelende weg naar beneden, onderwijl voortdurend onder vuur genomen. De chauffeur wordt gedood en de wagen stopt. Op dat moment komt Fuches in de voorgrond en belt met Hank. We zien in de verte hoe Hank het op een lopen zet terwijl hij met Fuches belt. We horen zijn stem en de schoten door de telefoon. Dan valt Hank van de helling en stuitert en rolt door het struikgewas. Op dit moment buiten beeld, maar de camera blijft het shot vasthouden terwijl we dit alles horen door de telefoon. Dit is – zeker in televisieland – een klasse apart en zou, zonder het geweld dan, zo uit de koker van Preston Sturgess kunnen komen.
Wat Barry ook onderscheidt van de rest van het speelveld, is de lengte per aflevering: 30 minuten. Een lengte die doorgaans met comedy wordt geassocieerd, minder met drama. Maar, meer en meer (drama)reeksen met afleveringen van 50-60 minuten of langer (zie Game of Thrones, Ted Lasso en Stranger Things) vertonen dezelfde ziektesymptomen als het overgrote deel van de huidige speelfilms in de cinema die langer dan 120 minuten duren. Elke minuut meer dan 45, voelt als de minuut te veel. De beperking van duur, zorgt er ook voor dat Hader in Barry met genreverwachtingen kan spelen zoals weinige andere makers kunnen. Een beetje zoals Bojack Horseman -dat hetzelfde verhaal als Mad Men vertelde maar dan in tekenfilms van 30 minuten- nog steeds de meest diepgravende serie is over verslaving, zo is Barry de hardste spiegel op televisie voor ego, zelfbedrog en depressie. Misschien ook net daarom dat de serie nooit het grote publiek wist te bereiken. De doorsnee kijker verkiest hapklare series, verhalen die binnen de normen van “kwaliteit” vallen. Series waar veel om te doen is, waar kijkers van smullen en over napraten zoals Mad Men, Game of Thrones, The White Lotus, Beef of Succession. Barry is daartegenover pure eigenzinnigheid. Barry speelt ingetogen genuanceerd en plaatst zich bewust in de schaduw van andere tijdgenoten die schreeuwen en brullen en om aandacht roepen met druk gesticulerend en luid acteren. Kijk naar de geschiedenis, in de schaduw van elke brulboei huizen de echte parels. Misschien toch nog niet zo dom van HBO om Barry synchroon met Succession te laten eindigen. Onderweg fileert Barry ook de ego’s van Hollywood en het einde is van een zeldzame perfectie. Het gekende citaat uit The Man who Shot Liberty Valance indachtig, wordt alles wat we in vier seizoenen zagen, onderuitgehaald zodat Hollywood van de mythe de waarheid kan maken.
Dit vierde seizoen maakt van bij het begin duidelijk dat er een wissel in toon is. Tot dan toe verschenen de letters Barry altijd vergezeld van een korte snippet Change for the World van Charles Bradley. Nu is er stilte. Dat lijkt miniem, maar het verschil voel je. Dit seizoen verbluft Barry vooral met wat doorgaans een faux-pas is op televisie, maar hier haast vanzelfsprekend werkt en leidt tot misschien wel de beste (of toch meest gecontesteerde in recensies) aflevering van het seizoen: Tricky Legacies. De tijdsprong begon eigenlijk op het eind van aflevering 4, maar dat heb je als kijker dan nog niet door. Barry probeert een normaal leven te leiden met zijn gezin ergens in de middle of nowhere en dit leidt tot de meest duistere galgenhumor van de hele reeks in een serie die tot dan al uitblonk in gitzwarte humor. De aflevering brengt Barry thematisch het dichtst ooit bij Better Call Saul: je kan alles willen achterlaten, maar eigenlijk kan je niets achter je laten. Alles wat je ooit hebt mispeuterd, heeft onvermijdelijke consequenties. Het is allesbehalve een makkelijke aflevering. Vanaf dat punt tot aan het einde schakelen de makers nog een tandje bij in het ‘not-show-and-tell’-vertellen, wat betekent dat de acteurs nog meer hun expressie toonvast moeten houden. Hader als acteur staat zijn mannetje, Stephen Root als Fuches (u herkent hem misschien van enkele bijrollen in sommige Coen-films), Anthony Corrigan als NoHo Hank en Henry – The Fonz – Winkler als Cousineau spelen de pannen van het dak, maar de finale episodes behoren volledig toe aan Sarah Goldberg. Wat zij hier klaarspeelt, zie je maar zelden op televisie. Pure klasse.
Barry staat momenteel dan misschien wel in de schaduw van andere tv-monumenten, maar in tegenstelling tot die reeksen, zal Barry over 10-20-30 jaar nog overeind staan en ons er fijntjes op wijzen hoe verdomd goed televisie wel niet was in de jaren 10-20 van deze 21ste eeuw.
