Tsar B :: ”Ik heb ontdekt wie ik echt ben”

Vijf jaar. Zo lang liet Justine Bourgeus op zich wachten. In het leven van de twintiger die ze nog altijd is, is dat een eeuwigheid, en zoveel als daar in kan, is er ook gebeurd in die jaren sinds The Games I Played. Op het nieuwe To The Stars ontmoeten we een ontbolsterde Tsar B, die nu pas echt klaar lijkt voor het Grote Leven. “Ik ben uit mijn bubbel gekomen.”

enola: Moést het zo lang duren, of wachtte je gewoon geduldig tot de pandemie voorbij was?

Bourgeus: “Ik denk dat ik die lange tijd nodig heb gehad, en dat dat ook zo zal blijven. Ik werk alleen, ben mijn eigen jury en tweede oor, dus dan moet je ook de afstand kunnen nemen, voor je echt hoort wat je hebt gemaakt. Ondertussen begin ik dan wel aan een volgend nummer, want eigenlijk ben ik altijd aan het schrijven. Het is niet zo dat ik een handvol nummers maak, en me dan terugtrek in de studio om ze op te nemen; het is eerder een constant gesprek met mezelf.”

“Ik werk heel hard aan mijn sound en mijn producties – ik mag hopen dat je hoort dat het niet zomaar wat beatjes zijn. Ik sleutel en blijf sleutelen, voeg lagen toe, … en pas als ik tevreden ben, breng ik iets uit. To The Stars is dus het resultaat van vier jaar heel hard, voortdurend werken. Soms ook aan andere zaken, want naast deze songs maakte ik ook nog een aantal soundtracks voor series. Die veelheid aan dingen bevalt me wel, dat inspireert me.”

enola: Ik kan me voorstellen dat als je zelf rechter en jury bent van je werk, je vooral geen perfectionist mag zijn. Want dan twijfel je alles kapot.

Bourgeus: “Dat is waar. En misschien ben ik dus ook geen perfectionist. Ik doe dingen te graag en te snel, heb te veel werk om me te verliezen in iets. Als ik een nummer niet voel, steek ik er geen verdere tijd in, zo efficiënt ben ik wel. Voor de helft van de plaat heb ik wel met anderen samengewerkt, zoals Moushi en Cheb Runner. Met die laatste zou ik vorig jaar overigens een gezamenlijke EP uitbrengen, maar uiteindelijk zijn drie tracks daarvan gewoon op To The Stars beland: ze voelden toch als Tsar B-nummers, die er heel erg goed op pasten. Het klikt muzikaal heel erg goed tussen mij en Cheb, maar we zijn te druk bezig om dat aparte project waar we ooit over spraken echt op te starten. Samen een soundtrack schrijven zie ik wel nog gebeuren.”

enola: Als het schrijven een constant proces is, is een plaat dan het punt achter de zin, het moment waarop je even stilstaat?

Bourgeus: “Ja, en dat hoor je ook. De plaat is één hartstochtelijke samenvatting van een periode vol feesten, maar ook van momenten van introspectie. Van tranen, en van lachen; ook hier weer een veelheid, want zo was het de afgelopen vier jaar. Het was een tijd waarin er veel is gebeurd, waarin ik erg veel ben veranderd. Ik ben rijper geworden; ik denk dat dat het grootste thema van de plaat is. Ik heb ontdekt wie ik echt ben.”

“Nadat The Games I Played, mijn debuut, uitkwam, kreeg ik het gevoel dat ik op de verkeerde plek was, met het verkeerde lief. De vrienden waren wel juist, maar ik kreeg toch de indruk dat ik in een soort gesloten bubbel leefde waarin ik me niet per se wilde bevinden. Ik had meer nodig om te kunnen groeien, en dus werd ik voor het eerst single. Ik ging lezen, nadenken, opzoeken, leren. Ik trok de wereld rond. Ik merkte zelfs dat mijn onderbewuste mij via mijn lyrics dingen begon te vertellen.”

enola: Je werd je bewust van de wereld rond je?

Bourgeus: “Ja, al ga ik nu ook niet zeggen dat ik me plots met sociaal werk bezighoud. Als artiest blijf ik in een bubbel leven, maar toch. Ik ben me bewuster geworden van invloeden van buitenaf, van schoonheid. Vandaar ook die titel To The Stars: het is alsof ik me lang op aarde bevond, en nu plots uitzoom en het heelal zie, en inzie hoe klein we zijn. We stellen allemaal niets voor, maar we bestaan wel, zijn ons bewust van onszelf en van elkaar. En dus is het enige wat we echt moeten doen: ons amuseren en elkaar graag zien.”

enola: Wat voor dingen ging je lezen?

Bourgeus: “Vooral autobiografieën. Verbeelding heb ik genoeg, het hoeft niet per se fictie te zijn. Ik vind het heerlijker om in iemands hoofd te kruipen, zoals bijvoorbeeld in Just Kids van Patti Smith. Toen ik vier jaar geleden dat boek las, op een kruising in mijn leven, wist ik dat ik weg moest. Ik voelde dat ik single moest zijn, niet in Antwerpen moest wonen. En zo ben ik daarna andere memoires gaan lezen, ook van Grace Jones, bijvoorbeeld. Dat soort mensen heeft zoveel beleefd, zoveel wijsheid in pacht.”

“Het is goed om dat te lezen, het zou zonde zijn om alles zelf te moeten ondervinden als iemand voor ons dat al heeft gedaan. Eigenlijk hou ik er niet van om te veel risico’s te nemen, ik heb liever niet te veel drama in mijn leven, maar dat wil niet zeggen dat ik niet hou van vallen en opstaan, van trial and error. Ik doe niets liever, zeker op muzikaal vlak. Mijn studio is een labo waarin ik het experiment aanga, waar ik dingen bij elkaar gooi om te kijken wat er uit komt.’

enola: Heb je uit die biografie lessen onthouden?

Bourgeus: “In Just Kids vertelt Patti Smith het verhaal van een Native American die ten strijde trok. Hij geloofde dat de goden hem hadden verteld bij een overwinning niet alle buit mee te jatten; het ging om de overwinning en niets meer. En dat vond ik wel een inzicht, zelfs al heb ik niets met oorlog: dat het niet gaat om gulzigheid of hebzucht, maar om het halen van je doel. Je hebt niet alle rijkdom nodig om rijk te zijn, besef ik nu, waar ik enkele jaren geleden met gulle teugen van het leven dronk. We waren jong, gingen vaak uit eten,… nu besef ik dat de echte vreugde in de kleine dingen zit, dat je ook een feest kunt maken van weinig.”

enola: Je liet het woord ‘hartstocht’ al vallen, en zo passioneel voelt de plaat wel. Is ook dat geen vorm van gulzigheid?

Bourgeus: “Zeker. Ik ben gulzig, zeker in mijn gevoelens. Zelfs al voelt het soms te veel, en snak ik naar wat minder emoties; ik wil véél voelen, alsof ik verslaafd ben. En zo zit To The Stars ook vol tranen – soms ook goeie.”

enola: “There is a law in love and we broke it,” zing je in “Gonna Hold You In My Arms”.

Bourgeus: “Ik wil To The Stars geen break-upplaat noemen, maar dat soort momenten zit er wel in. “Gonna Hold You In My Arms” is inderdaad een afscheidslied. Zo heb ik er nog geschreven in het verleden, soms nog voor ik het besluit tot vertrek had genomen. Pas toen ik die teksten als single las, kreeg ik door dat mijn onderbewuste de dingen toen al anders zag.”

“Dat is het mooie als artiest, dat je op die manier de kans krijgt meer over jezelf te weten te komen. Daardoor neem je beslissingen die je anders misschien niet had genomen, waardoor je in een bepaalde relatie wel blijft hangen. Ik ben dankbaar voor die gave, dus, maar tegelijk vind ik het ook wel fucked up om zoveel met onszelf bezig te zijn. Daarom vind ik het fijn om muziek voor anderen te maken. Als iemand me een script geeft, moet ik even niet aan mezelf denken. (lacht) Da’s het mooie aan dit beroep, dat ik ook de wereld van andere mensen kan betreden. Als ik een script lees, of als ik de regisseur het verhaal hartstochtelijk hoor verhalen, is die soundtrack al half geschreven. Ik hou er van om me in personages in te leven. En als dat er voor zorgt dat mijn albums wat trager op elkaar volgen, dan is dat maar zo.”

enola: Zou je willen dat je soundtrackmateriaal op gelijke hoogte tussen de platen met songs staat?

Bourgeus: “Eigenlijk wel. Op die soundtrack voor Assisen (dat nu op GoPlay te zien is – red.) ben ik immers behoorlijk trots, maar ik heb geen ruimte om me nu met een release daarvan bezig te houden. In elk geval kan het een niet zonder het andere. Ik denk zelfs dat ik een echt album heel lang kan missen als ik ondertussen voor fictie aan het schrijven ben. Muziek is wat ik adem, maar film is een passie voor me, ik kan niets maken zonder dat ik er beelden bij zie. Ik denk dat mijn muziek sowieso filmisch is, ook de tracks op To The Stars. Het enige verschil zit hem bijna in de vocals, en zelfs dan staan er nu ook twee instrumentals op.”

enola: Ik proef ook meer klassieke invloeden op To The Stars. Ben je bewust op zoek naar een manier om dat in je popmuziek te verwerken, een nieuw amalgaam van klanken?

Bourgeus: “Neen, zo’n move van ‘en nu ga ik er wat trance bij halen’, dat zou niet werken. Ik heb net moeten zoeken naar een rode draad die het wat bij elkaar hield, met al die verschillende stijlen. Er staat gabber op, iets dat ik op Händel heb gebaseerd, iets meer barok,… Het enige wat hen bindt is mijn sound, hoe het klinkt als ik iets maak in mijn labo. Verder heeft elke song heel erg zijn eigen stempel, en dat is goed: ik kan het al eens saai vinden als een album te eenvormig wordt. Dat past voor mij enkel om op de achtergrond op te zetten, en dat kun je niet met To The Stars; daar moet je je op focussen, en ondertussen een beetje wenen.” (lachje)

enola: “Auwtch” doet met zijn eightiessynths en -drums heel Berlinish aan.

Bourgeus: “Zoals Molly Nilsson? Ik hou wel van haar werk, dat emokantje er aan. Ja, dat zit ook nog in To The Stars, naast trance en al die andere invloeden. Gelukkig werkt het allemaal nog als je ’t naast elkaar zet, want als ik een nummer afgewerkt hebt, moet het ook op de plaat kunnen. Het is zoeken welk nummer goed op een ander volgt, maar uiteindelijk klopt het dan zo hard, dat je ze bijna niet meer uit elkaar kunt halen.”

enola: Je opent To The Stars met “Amare Terra Mia”, een Italiaanse traditional.

Bourgeus: “Ik heb het origineel ooit gezongen voor de familie van Cellini, een bevriende muzikant. Het gaat over je land verlaten, wat hen op het lijf geschreven was, maar het werkte ook erg goed binnen de context van deze plaat, het idee dat je de aarde verlaat op weg naar het heelal.”

enola: Een lied van heimwee; last van gehad toen je de afgelopen jaren de wereld mocht rondtrekken?

Bourgeus: “Niet echt, maar niettemin weet ik zeker dat ik honderd procent hier geaard ben. Ik zou nooit ergens anders kunnen wonen. Belgen zijn zo grappig! Het zal wel hoor, dat het geweldig is om even in New York of Londen te wonen, maar no way José; ik wil mijn vrienden niet verlaten, die zijn het allerbelangrijkste voor me. Dàn zou ik heimwee hebben. En zo lang heb ik ook nooit getourd, dat ik hen ging missen. Daarvoor zou het al langer dan een maand moeten zijn. En Brazilië of Los Angeles zijn ook gewoon fijne plekken. Ik zie me niet meteen een volledige Duitse tour van twee weken doen, om vervolgens ook nog even Frankrijk aan te pakken. Ik speel liever compact, zonder lang op de baan te zijn. Laat me maar thuis componeren.”

enola: Liever de studio dan het podium?

Bourgeus: (fluistert) “Als ik moet kiezen? Ja. Maar met onze nieuwe liveset zal dat misschien veranderen, want het zal hard zijn. Misschien denk ik dan plots ‘oh ja!’, zeker omdat ik live veel meer zal spelen. Dat heb ik immers wel wat gemist in die vorige periode, toen het allemaal om performance draaide. Nu is het de bedoeling om alles analoog te houden, niet om alle details van de plaat te recreëren. Het wordt iets anders, maar het zal knallen.”