‘Bij momenten zo hermetisch als een muizenreet’. Dat was het memorabele besluit van de al even legendarische (pdw) toen hij in 1997 Pieter-Jan De Smets August besprak. Benieuwd wat hij voor Mercy van John Cale veil had gehad. ‘Muizenreet’ zou in elk geval nog te lief zijn.
Vijfde beluistering, halverwege “Everlasting Days”, track 7. En plots begrijpen we het. Het probleem met Mercy is niet dat John Cale met oude, slepende triphopbeats gaan stoeien is. Niet dat zijn zeventiende plaat daardoor behoorlijk lusteloos klinkt. Maar dat ze eindeloos duurt. Met één uur en elf minuten lijkt het alsof Cale elk idee dat hij in die elf jaar sinds voorganger Shifty Adventures In Nookie Wood nu op plaat heeft gegooid. En alles klinkt hetzelfde.
Of het nu Tony Allen, Laurel Halo, Weyes Blood, Tei Shi, Animal Collective, Dev Hynes, Sylvan Esso, Actress of Fat White Family is die meewerkte: het ritme is loom, de zang galmt dreinend. Alsof er nog eens nodeloos moet worden ingewreven dat het Cale was die het idee van de drone in rock introduceerde, de kracht van monotonie aanboorde. Zestig jaar later zit hij nog altijd op dat spoor, maar loopt hij verloren in zijn eigen dreinerigheid.
Mercy bouwt grotendeels voort op het geluid dat Cale op Shifty Adventures… introduceerde – gestoeld synths en elektronica – maar vertraagt het met vijftig procent. En zo klinkt “Marilyn Monroe’s Legs (Beauty Elsewhere)” door de productie van Actress spookachtig als Burial, maar dan zonder de spanning, weet Animal Collective zijn stempel niet te drukken op “Everlasting Days”. Ze zingen in falset een koortje, vooraleer Cale en zijn monotone toetsen het overnemen. Er valt ongeveer één beat om de vijftien seconden.
Het is in die context, en in die context alleen, dat een flauwe single als “Night Crawling” plots een welkome opleving is. Cale zingt er over een bezopen nacht met David Bowie in New York. En zo wordt er wel meer naar oude vrienden teruggeblikt. “Noise Of You” rouwt om alle medestrijders die al zijn gegaan, in “Moonstruck (Nico’s Song)” gaat het over de Duitse chanteuse die op een blauwe maandag (dat is: één plaat lang) met hem in The Velvet Underground zat. Cale noemt haar tactvol ‘a moonstruck junkie ladie, staring at her feet’; classy. Goeie strijkerssample aan het begin wel, maar daar gebeurt uiteindelijk niets mee.
Het beste is “The Legal Status Of Ice”, waarin Fat White Family onhoorbaar aanwezig is, maar waar een goeie melodie verborgen zit in de onderliggende instrumentatie. Het is een commentaar op de klimaatverandering, zoals hij het elders ook nog over het Covid-virus, Trump, Brexit, en meer heeft. “It’s Not The End Of The World” croont hij over dat laatste – of dat denken we toch.
Op het einde gloort dan toch het daglicht. De lange nacht is voorbij en in afsluiter “Out Your Window” begeleiden heldere toetsen ons naar de uitgang. Het voelt bijna als een bevrijding, maar zo hard willen we niet zijn. John Cale is bijna tachtig en blijft de grenzen van zijn werk aftasten. Daarvoor alleen is Mercy bewonderenswaardig, maar een goeie plaat werd het niet. De kans dat er hierna nog een plaat volgt, is waarschijnlijk niet groot, maar we willen er toch op hopen. Een monument van dit kaliber verdient een sterker afscheid.
