In zijn vorige prent Noces uit 2016, gebruikte Brussels cineast Stephan Streker reeds een “losjes op de waarheid gebaseerd verhaal” als basis voor zijn verfilming. Waar hij toen nog een eerder intiem relaas tot leven bracht, gaat hij in L’ennemi veel publieker en gebruikt hij de schandaalaffaire Wesphael als bronmateriaal. Deze Ecolo-politicus en voormalig parlementslid was in 2013 niet van de nieuwszenders weg te slaan toen hij aangehouden werd voor moord op zijn echtgenote.
L’Ennemi volgt het leven van de flamboyante linkse politicus Louis Durieux (Jérémie Renier) en zijn vrouw Maeva (Alma Jodorowsky; voor bij wie de achternaam een belletje doet rinkelen, inderdaad kleindochter van de buiten categorie regisserende Alejandro Jodorowsky). De affaire waarop de film zich baseert, verklapt ons dat de passionele, maar vooral turbulente relatie snel tragisch zal aflopen. Wat we niet weten is of Louis Durieux zelf bloed aan de handen heeft of dat het enkel om een tragisch ongeluk ging. Streker geeft een frisse inkeek aan de film door niet enkel de kijker in het ongewisse te laten over deze schuldvraag. De enige die in princpe kán weten wat er precies gebeurd is, namelijk Durieux zelf, heeft er immers het raden naar. Hij wéét het niet meer. L’Ennemi is dan ook niet op zoek naar wie die fatale slag heeft toegebracht, maar kijkt verder dan dat: was het Durieux en Maeva’s levensstijl niet die indirect tot dit tragisch einde heeft geleid? En in dit verhaal waarin alleen verliezers lijken achter te blijven, maakt het eigenlijk nog iets uit of we het antwoord te weten komen?
Wie de korte samenvatting van L’Ennemi leest, verwacht zich waarschijnlijk aan een rechtbankdrama met kolkende dialogen of een razend spannende ‘whodunnit’ die de kijker netjes naar een ontknoping toe begeleidt. Streker kiest echter voor een geheel andere weg: met een dromerige beeldtaal en relatief weinig dialoog poogt hij een inkijk te geven in zijn hoofdpersonage. Hij toont dan ook vooral interesse in wat een tragisch voorval doet met die mens, dan het voorval zelf onder de loep te nemen. Bovendien worden niet alleen vragen gesteld bij wat het idee van “schuld” nu precies inhoudt, maar schetst L’Ennemi ook een weinig hoopgevend beeld over machtsmisbruik en hoe vast gebeiteld machtsverhoudingen nog steeds kunnen zijn.
Medegevangenen bijvoorbeeld zijn zich maar al te bewust van hoe hun eigen kansen om ooit vrij te komen zich verhouden ten opzichte van een ex-parlementslid (Spoiler: die kansen zijn niet al te hoopgevend). Evengoed laat L’Ennemi geen kansen liggen om de absurditeit van het leven te benadrukken. Zo worden grote levensveranderende gebeurtenissen afgezet tegenover kleine dagelijkse bekommernissen. Een Franstalig verhaal dat zich afspeelt tegen een Oostendse achtergrond leent zich uiteraard perfect tot dergelijk absurdisme. Zo is het voor elke Belg heel herkenbaar hoe iemand die superster is aan de Franstalige kant van de taalgrens zichzelf volledig anoniem kan voortbewegen in Vlaanderen. Nog erger wordt het wanneer taalverwarringen er ei zo na voor zorgen dat doorslaggevend bewijsmateriaal over het hoofd wordt gezien. Hoofdpersonage Durieux ondergaat dit niet alleen maar draagt er evenzeer aan bij: “Je ne parle pas flamand” blijft hij maar hulpeloos herhalen tegen zijn Oostendse tegenspelers.
Allerminst hulpeloos is hoe acteur Jérémie Renier zijn personage neerzet. Hij kwijt zich uitstekend van de behoorlijk uitdagende taak om te vertolken wat er omgaat in het hoofd van een publiek figuur, die tegelijkertijd de dood van een geliefde, alsook een gevangenisstraf en een publieke terechtstelling dient te verwerken. In dat verwerkingsproces leert hij aan de hand van een voortkabbelende hoofdlijn, aangevuld met verschillende nevenpersonages, zijn eigen misstappen uit het verleden inzien. Die nevenplotlijnen lijken aanvankelijk vaak een interessante nieuwe schakel in het verhaal te worden, maar verzuimen uiteindelijk een afgewerkte bijdrage te geven. Waar de relatie tussen Louis en zijn zoon Julien (Zacharie Chasseriaud) nog wel een geslaagd geheel vormt, blijken andere zijsporen wat bestemmingsloos uit te doven. Zo ook is de film zelf hetzelfde lot beschoren: er valt nauwelijks iets aan te merken op Strekers beeldtaal waarop hij je meeneemt in de ziel van zijn personage, maar de film laat het na een onuitwisbare indruk achter te laten.
