BEST OF: Beastie Boys

Geef toe, meestal zijn ze uw geld niet waard; de verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goed geplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van de Beastie Boys.

1. Rhymin & Stealin

Een song als visitekaartje. Run-DMC waren de eersten die succesvol de cross-over maakten door gitaren in hun hiphopsaus te mengen en hun piepjonge labelgenoten – de Beastie Boys – trokken die lijn vrolijk verder op het eerste nummer van hun debuutalbum. De machtige Led Zeppelin break van “When The Levee Breaks” vult galmend de ruimte en wordt mishandeld door korte en goedgemikte scratches. De basis van de eerste fase van hun carrière werd gelegd: pikken wat ze konden en daarover rappen en geen gedoe.

Hoogtepunt: 00’12”. “Mutiny on the Bounty is what we’re all about” : deze bende losgeslagen piraten heeft de controle over uw stereo-installatie overgenomen en is vastbesloten om dertig jaar lang een spoor van baaierd in hun zog te trekken.

2. Shake Your Rump

Na het monstersucces van hun debuut en de verzuurde breuk met Def Jam en Rick Rubin vonden de Boys onderdak bij Capitol Records die bereid waren om stevig wat geld neer te leggen voor het volgende hitalbum van de Beastie Boys. Alleen verliep het opnameproces niet zo vlotjes. Een Licensed to Ill part II zat er niet meteen in. In L.A. leerden de Beastie Boys het producersduo The Dust Brothers kennen die hun sound in een compleet andere richting zouden sturen. Samples werden nu niet meer alleen uit de rockmuziek gehaald, maar van overal waar ze voor het grijpen lagen: jazzdrumriffs, Afrika Bambaataa, hilbillie-banjo’s, Thin Lizzy en talloze andere geluiden werden rücksichtslos in de blender gegooid. Maar liefst veertien samples werden in de hogedrukpan gestoken met als resultaat deze track die vrolijk alle kanten uit stuitert, en die gedurende hun hele carrière nauw aan het hart van Mike D, Ad-Rock en MCA zou liggen.

Hoogtepunt: 2’28”. Zelfs de loopjongens die het geldvoorschot kwamen leveren werden gesampled: “Is your name Michael Diamond?”

3. Jimmy James

Na het commerciële tegenvallen van Paul’s Boutique met zijn rustige intro “To All The Girls” grijpen ze de luisteraar op hun derde plaat meteen bij zijn nekvel om hem bij de les te houden. We zijn vertrokken voor een feestje, als tweede deel van hun drieluik aan geniale platen. Het nummer ontleent zijn titel aan Jimi Hendrix van wie er maar liefst zeven songs door de mangel werden gehaald, met als resultaat een opzwepende track met jakkerende baslijn en scratches waarover MCA, Ad-Rock en Mike D zichzelf – beleefd als ze zijn – komen introduceren.

Hoogtepunt: 0’00”. Het eerste nummer van je nieuwe plaat laten beginnen met ‘This next song is the first song on our new album’ is al behoorlijk meta, maar de mop is pas helemaal geslaagd wanneer je weet dat dit niet MCA is, maar een sample van een liveplaat van Cheap Trick. Zelfs in hun meta-mopjes zijn de Beastie Boys next-level.

4. Get It Together

Een nummer als een recept uit een fusionkookboek. De synthesizergroove is zo laidback als de zonsondergang aan de Westkust, de titel komt van een jazzsample, en mede-New Yorker Q-Tip van A Tribe Called Quest steelt de show. Ondanks vroegere pogingen kwam een samenwerking er nu pas van en het was het wachten waard. Q-Tips lyrics werden in haast één take a l’improviste opgenomen waarna de Beastie Boys er verder mee aan het werk zijn gegaan. Laat u op deze trip leiden doorheen een onverwacht coherent universum dat bestaat uit pornoster John Holmes, macaroni met kaas, seksuele voorlichting en Timberlands.

Hoogtepunt: 3’11”. Q-Tip barst bijna in lachen uit omwille van zo veel onzin en Mike D komt de meubelen redden.

5. Intergalactic

“Intergalactic” is een ideaal nummer om als kind voor het eerst met hiphop in contact te komen. De rhymes zijn poepsimpel (I like my sugar with coffee and cream!) en zelfs met zeer gebrekkige Engelse kennis kan je al wat onthouden. Het helpt natuurlijk ook dat Beastie Boys er een punt van maken om zo vaak het laatste woord van een bar collectief te roepen. Maar wat vooral bijbleef als je in 1998 als kind of prille puber nog naar MTV keek, was de clip. Toen clips er nog toe deden en het nummer in kwestie van extra waarde wisten te voorzien. Daarom is het gekozen moment ook een moment uit de clip zélf, een bescheiden kunstwerkje gemaakt in een faux-low budget Japanse sci fi-sfeer.

Hoogtepunt: 2’15”. Als die schijnbare oosterse invloed (in feite de melodie die omgekeerd wordt afgespeeld) in de instrumentals komt en je bijna halverwege de clip zit wanneer je beseft dat de drie Beastie Boys verkleed zijn als een soort dokwerkers, beschermd tegen Corona. Waar dat in hemelsnaam op slaat, is na 22 jaar nog steeds onduidelijk.

6. An Open Letter To NYC

Zes jaar zaten er tussen Hello Nasty en To The 5 Boroughs, maar misschien was het wachten het waard voor een van de meest tijdloze Beastie Boys-nummers. In de nasleep van 9/11 – de Twin Towers staan nota bene op de albumcover – en in een gigastad die op allerlei manieren troost zocht voor het verwerkte trauma, is deze bitterzoete, maar energieke track ook van toepassing op elke andere bewogen periode die zou volgen voor NYC: van Hurricane Sandy tot misschien wel de allergrootste ramp, deze die zich nu afspeelt in de vorm van de covid-19-pandemie. Wat vooral bijblijft aan “Open Letter to NYC” is de atypische beat die eerder aan een El-P-productie doet denken dan aan klassiek Beastie Boys-werk.

Hoogtepunt: het refrein. Een opsomming van wat New York is en -ondanks alles- kan zijn. Zo simpel is het. “Brooklyn, Bronx, Queens and Staten/From the Battery to the top of Manhattan/Asian, Middle-Eastern and Latin/Black, White, New York you make it happen.”

7. Sabotage

Misschien wel hét nummer van de Beastie Boys, even onsterfelijk als de iconische videoclip van Spike Jonze. Het is een song waarop de Beasties hun punkverleden doen samensmelten met hun hiphopsucces. Op de rest van het album blijven de punktussendoortjes netjes gescheiden van de raps, maar hier versmelten heden en verleden tot een singulariteit en oerknal. Ad-Rock gilt zich in zijn meest artistiek verantwoorde hysterie de longen uit zijn lijf. Is dit nog rap? Of is dit punk? Who cares, het is onverdunde, op vinyl gestanste adrenaline.

Hoogtepunt: 1’37”. Na de eerste uitspattingen komt de song tot rust, waarna die jachtige beat terug in gang rolt en de hartslag nogmaals de hoogte in gaat.

8. Groove Holmes

De legende gaat dat de Beastie Boys hun instrumenten terug ter hand namen na het bijwonen van een optreden van Urban Dance Squad. Na het samplefest dat Paul’s Boutique was, slopen er vanaf Check Your Head ook instrumentals binnen in hun albums, wat later zou culmineren in hun instrumentale albums The In Sound from Way Out en The Mix Up. Maar wat ons betreft komt hun muzikale kunde het strafst tot hun recht in de korte muzikale intermezzo’s op de reguliere albums. Zo ook hier in “Groove Holmes”: ideale muziek om bij weg te zakken in de zetel na het opsteken van uw reefer, gevuld met uw favoriete kruiden. Het orgel zweeft sierlijk over funky baslijntjes en gitaarlicks terwijl de bongo als patchouligeur door het klanktapijtje kringelt.

Hoogtepunt: 2’05”. De bongo krijgt de ruimte om even te soleren en wordt daarna fluks tot de orde geroepen door een shaft-achtige gitaarlick.

9. Ch-Check It Out

Een instant classic van een single die met name voor jongere Beastie Boys-fans synoniem is met het trio en vooral een back with a vengeance-terugkeer inluidde na liefst zes jaar zonder langspeler. Helaas niet representatief voor de geringere energie en kwaliteit op de rest van To the 5 Boroughs, maar desondanks een tijdloze track die zowel in 2004 als nu tussen de monumentale mainstream hiphopnummers mag staan. Met moeite drie minuten en toch representatief voor een een hele carrière, tjokvol vintage Beastie Boys-ongein én het trio slaagt er ook nog eens in om de drie mc-persoonlijkheden netjes aan bod te laten komen. Beastie Boys-perfectie is het.

Hoogtepunt: 2’48”. “Fressssssshhhhhhhhhhhh… attire”

10. Three MC’s and One DJ

De Beasties gooien hier een open doekje naar Mix Master Mike die vanaf 1998 hun vaste dj zou worden: inhoudelijk brengen ze hulde aan hun dj, maar ze doen dat verbaal met een tekstuele acrobatie die zo vernuftig is dat ze tegelijk ook zichzelf in de kijker zetten: the medium is the message. Het nummer werd vergezeld van wééral een fantastische clip waarin Mix Master Mike met een fish-eye-camera wordt gevolgd op weg naar een kelder waar Ad-Rock, MCA en Mike D bevroren staan te wachten tot er iemand een beat komt opzetten. En wat is dat hele gedoe met dat ghostbusterpak op z’n rug?

Hoogtepunt: 00’51”. MCA heeft niks dan lof voor de skills van zijn dj: “Cruising like a fan boat on the glade/He’ll tweak your ass across the cross fade/So watch your back when he takes the stage/Or he’ll send you off on a naked rampage.”

11. So What’Cha Want

Het lijkt een sample van The Southside Movement, maar ze hebben het wel degelijk zelf ingespeeld. Bas, drum en gitaar, aangevuld met een heerlijk funky orgeltje. Oorspronkelijk zou het een instrumentaal nummer geweest zijn maar producer Mario C duwde hen enkele goedkope karaoke-microfoons in hun handen waardoor hun stempartijen klinken als waren ze opgenomen op rollen van schuurpapier. Onverwoestbare groove met daarover vrolijk dollende mc’s die hun bars aan elkaar doorgeven en elkaar naar een hoger niveau tillen.

Hoogtepunt: 1’26”: Ad-Rock ontbindt zijn duivels in heerlijke tekstuele spielerei vol binnen- en eindrijm: “Ah, well, it’s wack when you’re jacked in the back of a ride/With your know, with your flow, when you’re out getting by/Believe me, what you see is what you get/And you see me, I’m comin’ off as you can bet.”

12. Sure Shot

Het nummer dat panfluiten cool maakt en waarop de Beastie Boys in één beweging volwassen werden. De sample van Jeremy Steig, vileine raps die aan sneltempo aan elkaar worden doorgegeven, als een overdonderende binnenkomer in een roetsjbaan van hun fantastische Ill Communication, dat New York ademt uit al haar poriën, maar toch in het gezapig zonnige L.A. is opgenomen.

Hoogtepunt: 2’08”. MCA ontsteekt in een mea culpa waarin hij komaf maakt met hun vroegere vrouwonvriendelijke imago en teksten en alle moeders, vrouwen en zussen op een piëdestal zet. Hierna zouden ze nooit meer vrouwonvriendelijke teksten rappen.

13. The Sounds of Science

Maar liefst samples van vijf verschillende Beatles-songs op één nummer; dit moet wel de hemel zijn. Terecht werd Paul’s Boutique omwille van haar experimentele karakter omschreven als ‘de Sgt Peppers van de hip hop’. Als waren ze met een scalpel gedissecteerd zijn al deze samples samengegooid in een reageerbuis en als bij wonder kwam deze heerlijke bouillabaisse van een nummer eruit. Je krijgt hier twee geweldige songs voor de prijs van één met een heerlijke cesuur netjes in het midden.

Hoogtepunt: 1’39”. De geloopte gitaarlijn van The Beatles uit ‘The End’ trekt het nummer in een hogere versnelling als een pickuptruck volgeladen met hilbillies, de einder en een gevecht in de kroeg tegemoet. Waar Mike D, Ad-Rock en MCA in het eerste deel van de song elk nog rustig apart rappen, grijpen in deel twee hun flows luchtdicht in elkaar.

14. Girls

Was de zevende (!) single uit Licensed to Ill en muzikaal een beetje een buitenbeentje. Geen rock/rap-crossover, maar gewoon onnozeliteit over een stuiterbeat en barbershop quartet-achtige achtergrondzang, waarin ze zich nog van hun meest onvolwassen kant laten zien in hun omgang met meisjes die enkel goed genoeg worden geacht voor de was en de plas. Het nummer wasemt de geur uit van de begindagen van hun carrière met bierdouches en vrouwen die op het podium in kooien dansen. Onnozel en zeker niet correct, maar stiekem wel een knaller op feestjes.

Hoogtepunt: 1’29”. Ad-Rock loopt een blauwtje bij een meisje en gelooft haar als ze zegt dat ze verhuist tot hij haar twee jaar later betrapt bij … Mike D! Ad-Rock trekt het zich niet aan. De beat stuitert vrolijk verder.

15. Make Some Noise

Nadat MCA in 2009 de diagnose van kanker kreeg werd de eerste versie van het album Hot Sauce Committee grotendeels naar de vuilbak verwezen. In 2011 brachten ze dan toch een tweede versie van dat album uit. Anders dan op de vorige twee platen kwamen de Beasties op dit album terug met hun meest geliefde formule. Al wat ze geleerd hadden in hun carrière kwam samen op dit album: samplen deden ze nog steeds royaal, maar deze keer van nummers die ze zelf hadden geschreven onder andere bandnamen. Ze lijstten alle fictieve bandnamen netjes op in de liner notes, compleet met fake artwork – vergelijkbaar met wat Soulwax zou doen voor de soundtrack van Belgica. We hebben de clips van de Beastie Boys al enkele keer geroemd en hier was het weer van dat: dertig minuten ongein in een regie van MCA (én met cameo’s van half Hollywood) en je krijgt het recept voor een full-on partytrack.

Hoogtepunt: 1’50”. Een koebel is al-tijd goed.