Star Wars: The Last Jedi

Star Wars: The Last Jedi is de 11de film in de Star Wars-saga: veruit het best geregisseerd, maar ook het meest controversieel. De film lijkt één lange, geforceerde Disney-reclametrailer voor nieuw speelgoed dat straks onder de kerstboom zal belanden. De kwaliteit is navenant.

De rollende tekst waarmee elke Star Wars-film begint, legt uit dat we de draad onmiddellijk oppikken na The Force Awakens. Het uitgedunde rebellenleger vlucht voor “The First Order”. 150 minuten lang blijven ze afwisselend net binnen en buiten bereik van de schepen van Supreme Leader Snoke en zijn ruimtefascisten. Maar de brandstof geraakt op en traag kabbelen ze voort door de onmetelijke ruimte, terwijl het verhaal verder versplintert in drie verhaallijnen. Alles gebeurt volledig voorspelbaar volgens het Star Wars-sjabloon. Poe Dameron (Oscar Isaac) groeit van roekeloze flyboy tot oorlogsgeneraal, maar leert dit lesje over echte moed en opoffering wel tegen een zeer hoge prijs. Ex-trooper Finn (John Boyega) transformeert van lafaard tot leidersfiguur, en Rey (Daisy Ridley), dat meisje in wie the force zo strong is, probeert Luke Skywalker (Mark Hamill) te overtuigen dat hij de laatste hoop is. Maar Luke, de laatste Jedi, heeft zich afgekeerd van deze religie: hij ontdekt dat het niet zo zwart-wit is als Yoda en Obi Wan Kenobi lieten blijken. De waarden van het leven zijn veel tinten grijs, zelfs in een “Galaxy far far away”. Zoals in elk Star Wars-verhaal komen de verhaaldraden tijdens een cruciaal gevecht samen, om zo naar het volgende deel te leiden. Star Wars: een mix van recyclage en perpetuum mobile.

De originele trilogie heeft een hele generatie gevormd en is voor de echte fanboy de heilige graal. De zwaar geladen thematiek, schatplichtig aan populaire naoorlogse literatuur, laat antropologie en Freud in alle mogelijke standjes paren. Bedenker George Lucas bereikte dankzij het monstersucces een benijdenswaardige positie binnen Hollywood. Hij werd de eerste onafhankelijke filmmaker die zijn droomproject met een duizelingwekkend budget zelf kon bekostigen. Zijn slimme zet? Een lucratieve deal rond het speelgoed. Tot eind jaren zeventig vermoedde niemand dat plastieken popjes en ruimtescheepjes ooit zoveel geld konden opbrengen.

Na The Return Of The Jedi maakte Lucas toch duidelijk dat Star Wars enkel voor kinderen bestemd is. Hij verkocht voor de eerste keer de ziel van Star Wars met twee lamentabele spin-offs rond die kannibalistische rotbeertjes, de Ewoks. De prequels die volgden, getuigden wel weer van een unieke visie van een movie brat die opgroeide met een dieet van klassiek Hollywood en Kurosawa. Visueel overdonderde Lucas ons, maar de dialogen waren slecht, de acteurs acteerden niet of houterig, Jar Jar Binks was de voorbode van de hel en de force bleek een bloedziekte.

Daarna verpatste Lucas de franchise aan de duivel die we gemakzuchtig Disney noemen. Toen The Force Awakens uitkwam, waren de meningen uiteenlopend, maar iedereen was het erover eens dat tv-wonderkind J.J. Abrams het reboot-gehalte er iets te dik had opgelegd, door klakkeloos de structuur van de oudste Star Wars-film A New Hope te kopiëren.

En nu is er Rian Johnson. Zijn regie van The Last Jedi is subversiever. Hij parafraseert verschillende elementen uit The Empire Strikes Back en Return Of The Jedi , volledige dialogen en camera set-ups, maar hij deconstrueert het narratief en stuwt het steeds een andere richting uit. Tegelijk doet Johnson het enige wat een langlopende serie zou kunnen redden: hij houdt grote kuis in alles wat Star Wars de status van een religie opleverde.

Johnsons visuele flair, die ons al verblufte in Brick, The Brothers Bloom en Looper, is in deze prent onmiskenbaar aanwezig. Het is lang geleden dat in een Star Wars-film de actiescènes zo overzichtelijk bleven. Johnson kent zijn filmwiskunde en kiest telkens het goede shot om de kijker op de juiste plek middenin de actie te plaatsen. Alles is ordelijk, logisch en bij momenten zalig spannend. Meevliegen in een X-Wing was nog nooit zo heerlijk. De duels met de lightsaber zijn spetterend in beeld gebracht, als een kruising tussen Leone, Peckinpah en Kurosawa. Johnson kadert figuren op de voorgrond en vult of contrasteert de achtergronden met wapentuig en barre natuur. Dit levert ontegensprekelijke prachtbeelden op.

Disney én Johnson hadden echter ook lessen moeten trekken uit het verleden. The Empire Strikes Back is niet alleen goed geregisseerd, maar heeft vooral een scenario met serieuze kloten. Bij The Last Jedi heeft Johnson echt problemen met zijn verhaal. Zijn intenties zijn duidelijk: hij bouwt voort op het thema dat Abrams aanleverde in het vorige luik — de fakkel van de rebellie doorgeven aan de volgende generatie — maar het hapert voortdurend. Vaak lijkt het alsof het verhaal toch vertrekt, maar Disney vervolgens op de rem duwt: er moeten meer rugzakken verkocht worden van BB-8, nog meer pluchen versies van die spacepuffins, the Porgs. De investering dient terugverdiend.

En daar stopt het helaas niet. Naast het speelgoed zijn vooral videogames booming business, dus wordt het verhaal ook stilgelegd voor scènes die kinderen van acht jaar moeten kunnen spelen: BB-8 die een AT-ST bestuurt en stormtroopers à volonté afknalt. Lucas begreep tenminste dat een pulpverhaal als Star Wars onverbiddelijk vooruit moet gaan. Johnson mag dan elk heilig huisje in The Galaxy omver schoppen, het blijft een trage film vol navelstaarderij.

Snij al deze reclamenonsens weg en pomp het tempo op à la Mad Max: Fury Road, en The Last Jedi was de beste Star Wars-film aller tijden. Nu is het een curieus product van een auteur die botst op de limieten van de commerce. Johnson vindt het duidelijk niet erg, want heeft ondertussen getekend voor een nieuwe Star Wars-trilogie die losstaat van de hoofdverhaallijn over The Skywalker-dynastie.

De generatie die met de originele trilogie opgroeide, zal deze film zo snel mogelijk willen vergeten. De huidige jongeren zullen dit hapklaar product zonder morren verorberen. Slechterik Kylo Ren waarschuwt duidelijk dat om vooruit te geraken, je alles moet achterlaten en vernietigen. Een boodschap die de film meermaals bekrachtigt, maar waar noch Kylo noch de film echt in slagen.

6

verwant

Ahsoka

Er zijn zoveel tekortkomingen aan deze reeks dat het...

Star Wars – Visions: Seizoen 2

Lucasfilm en Disney leveren met dit tweede seizoen van...

The Mandalorian: Seizoen 3

Toen in 2019 The Mandalorian van start ging was...

Andor

Er moet afgelopen jaren iets in het water hebben...

Obi-Wan Kenobi

“The lunatics have taken over the asylum”, zei de...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

La Sirène

De oorlog tussen Irak en Iran staat geboekstaafd als...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in