“Sound & Vision”: mooier dan David Bowie het doet net voor aanvang, kan Public Service Broadcasting zijn aanpak niet samenvatten. Met een stapeltje geluidsfragmenten werd het verleden dinsdagavond opnieuw tot leven gewekt. De beelden erbij spraken voor zich.
Sound & Vision, indeed. Ook voorprogramma Nordic Giants probeert het, maar faalt miserabel. Dit is waar we twintig jaar na Young Team zijn beland: bij een parodie van een karikatuur van wat postrock ooit was. De glossy, filmische videoclips die het duo meeheeft, kunnen niet verhelen dat de keizer geen kleren aan heeft. Tracks als “Dark Clouds Mean War” of “Taxonomy Of Illusions” roepen herinneringen op aan het generische van God Is An Astronaut, maar trekken alles nog een stukje verder het Spotifymoeras in. Postrock voor millennials verklaard: geen diepgang, geen uitdaging, de meest cheesy melodieën en voorspelbare breaks, en vooral véél klanken uit een doosje. Iets om kwaad van te worden als we niets beters te doen hadden. Maar de vraag blijft: wanneer is postrock het ding van Dungeons & Dragonsnerds geworden?
Er is beter, gelukkig. Dat “Sound & Vision” gaat over in de roffelende drums die “The Pit” openen, en daarmee zakken we samen met Public Service Broadcasting de mijnschachten in. Het motief voor het komende anderhalf uur is gezet: groovende krautrock, pingelende postrockgitaren, en stemsamples uit een langzamerhand wegtrekkend verleden.
Vandaag wil dat zeggen dat we ons in het Wales van eind jaren zeventig, begin jaren tachtig bevinden, waar ongeveer elke jongeling de voetsporen van zijn vader drukte, en mijnwerker werd. “Come on now miner / There’s money, lots of money and security” juicht een jolige rekruteringsjingle, want “People Will Always Need Coal”. Het bijbehorende nummer is er een waarin de muziek zijn best doet om niet in de weg te lopen van de behulpzame voice-over.
Zo werkt het ook het best. “The importance of ideas and information”, gaat het in “Theme From PSB”, waarvoor de banjo — dat kekke instrument dat nooit aan elektronica kon gepaard worden behalve hier — voor het eerst wordt bovengehaald. Public Service Broadcasting is op zijn best als die oude samples over die krautrockbasis worden gelegd, en de instrumentatie breed gaat. Goeie aanwinst overigens, dat derde lid J.F. Abraham: speelt ongeveer alles, en ontpopt zich ook nog even tot de publieksmenner die frontman J. Willgoose, Esq. (gitaar, banjo en toetsen) of drummer Wrigglesworth niet willen zijn. Je hoort hoe hij in “Korolev”, een eerste nummer uit de periode dat de groep zich op zijn tweede album over The Race For Space boog, het bandgeluid voller maakt, desnoods door er een flügelhorn bij te sleuren. Wat moet dat moet.
Het is jammer dat de groep op het recente Every Valley, waarin het lot van de Welsche mijnwerkers wordt bezongen, afwijkt van zijn geijkte recept. “Progress”, met een gezongen stemsample door Tracyanne Campbell (Camera Obscura), werkt gewoon niet op deze manier. Het is een zeldzaam dieptepunt, vandaag, want kort daarna volgt de dubbelpunch “Night Mail” – “If War Should Come”. En dan sluipt ook de twijfel binnen.
Is het immers toeval dat dit twee nummers uit de beginperiode van de groep zijn, toen het concept nog helder en strikt afgebakend was? Beide songs hebben iets dansant, waarbij dat tweede zelfs echo’s oproept van het puurste werk van Chemical Brothers; één en al vette beats. Het nieuwe “They Gave Me A Lamp” — voor de completisten: over de vrouwen van de mijnwerkers — kan er niet meer tegenop, nadien, en dat beseft Willgoose zelf wel. “Deze is wat luider”, kondigt hij “All Out” aan, en terwijl politie en stakers slaags raken, razen oerklassieke Mogwaigitaren. Maar ergens heb je het gevoel dat wat de groep zo briljant deed op The War Room-EP en het daaropvolgende debuut Inform – Educate – Entertain ook toen al geperfectioneerd was.
Op zo’n moment als “All Out” ontbreekt de eigen smoel die we wel horen in een laatste uitschieter. In “The Other Side” gaan astronauten even langs “The Dark Side Of The Moon”, en terwijl het radiocontact wordt verbroken, houdt ook het controlecentrum de adem in. Tegen de jubelende synths van de ontlading die luttele seconden later volgt, wanneer iedereen weer met elkaar kan praten, kan geen afsluitend “Go!” op, maanlanding of niet.
Ook geen bisronde, overigens. “Gagarin” is goedbedoelde funk die dit voor honderd procent uit brillen bestaand trio nooit helemaal zal passen, “Everest” te veel van het zelfde. Dat is daarom geen drama. Op zijn best was Public Service Broadcasting vandaag erg meeslepend, beter zelfs dan op zijn laatste plaat. Als het ultieme bewijs dat een geschiedenisles niet saai moét zijn.
