En daar is onze favoriete sardonische bard eindelijk met zijn elfde langspeler. Die volgt negen jaar na Harps And Angels (die ook al negen jaar na Bad Love kwam), maar laat horen dat er nog altijd geen sleet gekomen is op ’s mans unieke universum.
De lagere albumfrequentie is vooral te wijten aan Newmans werk voor Tinseltown. Sinds de late jaren tachtig is het steeds aan belang gaan winnen en zijn eigen discografie gaan overschaduwen (de kassa rinkelt vast ook wat luider). Intussen verschenen wel wat zoethoudertjes The Randy Newman Songbook Vol. 2 & 3 (en de box die de drie delen tegen een lichtjes verontrustende meerprijs bij elkaar zwierde) en trok de man een paar keer de band op met een paar dozijn liedjes in uitgeklede versies, maar er waren vooral ook een handvol soundtracks, een Oscar en een Grammy. Toch was er in de aanloop van de presidenteverkiezingen van 2016 ook al het ouderwets hilarische “Putin”, dat eigenlijk al een indicatie was voor de gevolgde koers op Dark Matter.
Je krijgt hier immers de meest ambitieuze Newman te horen, met een paar songs die gelden als miniatuurmusicals. Complete werelden waarin de songschrijver de registers volledig kan opentrekken, met soms pompeuze toeters en bellen, een voortdurend omklappende stijl of dynamiek, en een bonte parade van karakters en vertelstandpunten. Dat is meteen al zo met “The Great Debate”, waarin een klassieke vete, die tussen wetenschap en religie, bevochten wordt. Donkere materie en de spanwijdte van het heelal, de evolutieleer en de opwarming van de aarde belanden er in een excentrieke vete, die acht minuten lang gestreden wordt met kleurrijke hoempapa, New Orleans-accenten, heupwiegende blues, een jubelend gospelkoor en die typisch gesjeesde combinatie van humor en politiek.
Het is Newman Grand Cru en zo zijn er nog een paar. “Putin” zal met die dik aangezette accenten (die über-dramatische start met dat Russische mannenkoor) voorlopig niks van z’n venijn verliezen. Al net even opvallend is “Brothers”, een in strijkers en grandeur badend filmpje, waarin Newman vlieg op de muur speelt bij John en Bobby Kennedy in de aanloop naar de Rakettencrisis. Als vanouds staat de muziek ten dienste van een fictie waarin Newman zich volledig kan verliezen in franke vrijheden en historische details, zoals de vlucht van Celia Cruz, koningin van de salsa, naar de Verenigde Staten in 1959. Dat in constant van bezetting en teneur wisselende variétéshows waarin het dartelende pianospel en slepende parlando fungeren als ringmeesters van dienst.
Mooist van al, want iets meer op mensenmaat, is “Sonny Boy”, waarin het verhaal verteld wordt van Sonny Boy Williamson (de eerste), wiens levensverhaal – van zijn geboorte in Jackson tot zijn overlijden tijdens een overval in 1948 op 34-jarige leeftijd – verteld wordt vanuit het hiernamaals. Een muzikale mini-biopic zoals enkel Newman die kan schrijven. Met negen van deze stukken zou het ongetwijfeld voor een indigestie zorgen. Dat weet de artiest gelukkig te vermijden door die high-concept songs in evenwicht te houden met een paar “kleinere” songs met maximale impact.
Op Harps And Angels klaarde hij de klus met o.m.hartenbrekers “Losing You” en “Feels Like Home”, terwijl het hier gebeurt met het van wroeging doordrongen “Lost Without You”, het aandoenlijke sentimentele “She Chose Me” – een prachtvoorbeeld van zijn gave om meligheid draaglijk te maken – en het fragiele, nostalgische “Wandering Boy”. Dat “It’s A Jungle Out There” en “On The Beach” net iets lichter wegen of niet zo makkelijk onder de huid kruipen, zijn kleine punten van kritiek die niet opwegen tegen de weelde en/of impact van het andere materiaal.
Het is nog altijd weinig, negen songs en een kleine veertig minuten muziek in bijna een decennium, maar net als bij de vorige albums is wel duidelijk dat Newman enkel rekenschap af te leggen heeft aan zichzelf. Zolang dat albums oplevert als Dark Matter wordt elke gift hier met open armen ontvangen. Het is al uitkijken naar #12, ergens rond 2026.
