Neen, dat zijn geen typefouten hierboven. En neen, de autocorrect in Word staat ook niet per ongeluk in het Pools ingesteld. The Flaming Lips hebben een nieuwe plaat uit, en dat betekent gewoon: alles kan, en alles mag!
De laatste jaren waren nogal verwarrend voor sommige doorsnee Flaming Lips-fan: er was de weliswaar goede maar ook vrij geflipte coverplaat van Sgt. Peppers, er was het bekvechten met oude drummer Kliph Scurlock, er was het naakt en het geflirt met Miley Cyrus dat voor wat gekrab in het haar zorgde. En Wayne Coyne oogde vroeger al als een magiër die gekleurde bollen uit zijn mouw schudde, maar tegenwoordig ziet hij er echt uit als de hippie-nonkel op leeftijd waar je op familiefeesten van wordt weggehouden en die zowel nieuwsgierigheid als een tikkeltje angst oproept. Maar omdat het Wayne Coyne is, wÃl je niet geloven dat het een pose is, en vergeef je hem de juweeltjes rond zijn ogen.
Belangrijker is dat het feestje dat The Flaming Lips omstreeks de eeuwwisseling in gang staken, op de twee voorgangers van deze Oczy Mlody, Embryonix (2009) en The Terror (2013), afgelopen leek te zijn. Zeker The Terror was een zwarte afdaling in de maalstroom van persoonlijke problemen die de bandleden toen teisterden. “Mini”-album Peace Sword liet dan wel weer een ietwat positiever geluid horen, net zoals hun veelbesproken coverproject van The Beatles. Nu zou Oczy Mlody volgens hen ook weer meer teruggrijpen naar het licht van The Soft Bulletin. U mag die glitterballen en confetti toch nog even thuis laten, want echt een uitbundig feestje zal het toch niet worden. Niet dat opnieuw de bleke uitzichtloosheid van The Terror regeert, maar euforische meezingers als “Racing For The Prize” zijn opnieuw niet te vinden. De plaat balanceert zo een beetje tussen de felgekleurde popsongs van toen en de meer hermetische muziek van devorige twee studioplaten.
Want in een tijd waarin post-truth het best de werkelijkheid lijkt te vatten, kan je je afvragen of woorden dan echt volkomen betekenisloos geworden zijn. Wayne Coyne vond een Pools boek getiteld Oczy Mlody in een boekenwinkel en las het opnieuw en opnieuw zonder er een jota van te snappen. Taal en beeld kunnen echter niet zonder elkaar, zeker niet in het hoofd van Wayne Coyne. Hij knipte de band tussen woorden en realiteit dan maar door en liet zijn fantasie het overnemen om de letters, woorden en paragrafen te interpreteren. Maar hoe moet het dan verder? Hoe praten wanneer achter elk woord enkel iemands hoogstpersoonlijke fantasie zit?
Oczy Mlody opent met een instrumentale titeltrack die het midden houdt tussen comfortabel en lichtjes onheilspellend door een zweverige synthpartij en de roterende percussie. How houdt die sfeer aan, met muzikaal genie Steven Drozd die zijn meest resonerende synthesizers – die trouwens op heel de plaat domineren – heeft bovengehaald. Tekstueel een associatiespel, komt Coyne tot de conclusie ” I tried to tell you/ but I don’t know how”, de sleutelzin van de song en misschien wel van de plaat. Het nummer bouwt mooi op tot een einde waar alleen ” how” herhaald kan worden.
“There Should Be Unicorns”, met een geschift spoken word-gedeelte in het tweede deel, is volgens het Lips-opperhoofd een wishlist van een feestplaneet ergens aan het andere eind van het universum. Afgaande op het lichtelijk beklemmende gevoel dat overheerst, is dat dan toch voor een feestje waar iemand te veel van de brown acid heeft uitgedeeld. Donker pulserende drones en lage synthesizervlagen zorgen voor een claustrofobisch sfeertje dat duidelijk doet aanvoelen dat The Terror toch nog niet helemaal verteerd is. En Coyne mag dan wel over eenhoorns zingen, het gaat dan toch niet over de soort die u in knuffelvorm bij uw dochter in bed wilt zien liggen. “Sunrise (Eyes Of The Young)” is daarna het eerste nummer waarop het echt mijmeren is zoals dat enkel op een Flaming Lips- “ballad” kan. Mijmeren over de vergankelijkheid van dit aardse bestaan, uiteraard. “All We Have Is Now” of “My Cosmic Autumn Rebellion” zijn nooit veraf.
Het midden van de plaat vormt daarna waarschijnlijk het moeilijkst te verteren gedeelte. “Nigdie Nie” schiet alle kanten op. Een sfeervol eerste deel maakt plaats voor pulserende beats, maar de band weet het te verpakken alsof het niet anders kon dan zo te gaan. “Do Glowy” leunt nog het dichtste aan bij de unheimlichkeit van The Terror, met dreigende elektronische klanken en de vervormde stem van Coyne. Ze houden je in ieder geval wel op de rand van je stoel. “Listening To The Frog With Demon Eyes” vormt een beetje de “You Lust” van de plaat: een lang uitgesponnen stuk zonder veel aanknopingspunten. Het is tasten in het duister, maar er tegelijk ook in meegaan door erop te vertrouwen dat de groep weet waar ze mee bezig is. Eigenlijk is “Galaxy I Sink” het enige nummer waarvan wij echt nog niet weten wat haar functie hier is. Maar vraag het over twee maand nog eens en dan is het misschien onze favoriet. Bij The Flaming Lips weet je nu eenmaal nooit.
Naar het einde van de plaat biedt Oczy Mlody weer meer aanknopingspunten. “The Castle”, een nummer dat tegelijk verdriet en acceptatie uitstraalt, eert nog een laatste keer een vriend van de band die uit het leven stapte. De groep heeft in wel meer van haar songs gemijmerd over de dood en de eindigheid van dit alles, maar het werd maar zelden zo persoonlijk als hier. Ook al passeren er vooral vlinders en regenbogen in de tekst, een beetje (cliché)romantiek is óók een manier om over zo’n pijnlijk onderwerp te praten. Of althans een poging te wagen,want uiteindelijk is ook hier de conclusie: ” The castle can never be rebuilt again”. Ondertussen vindt de muziek exact de juiste toon, met een subtiele rustieke gitaarlijn en stevige maar nooit opdringerige bastonen. “Almost Home” is nog even bekomen voor de euforische slotzang “We A Family”, waarop u Miley Cyrus (ja, ze zit er dan toch nog in) kan horen, maar zonder dat het écht stoort. Een nieuwe “Do You Realize??” is het ook weer niet, daarvoor is het toch net te weinig instant-meebrulbaar, maar het toont wel de herwonnen levenskracht van de groep.
The Flaming Lips zijn er altijd in geslaagd om onder hun gekte universele boodschappen over de condition humaine te vertellen, en dat is ook hier niet anders: liefde en leed, de dood en het leven, de communication breakdown van onze tijd,.Het zit vervlochten in het DNA van deze songs. De groep weet een hele plaat lang net de balans te houden tussen licht en donker, muzikale chaos en melodie, clichés en avant-garde. Oczy Mlody Is een plaat die je in één ruk moet uitzitten. En dan nog een keer. En nog een keer. The Flaming Lips hebben met andere woorden weer een plaat afgeleverd waar u voor enkele maanden zoet mee zal zijn. Oczy Mlody is duizelingwekkend diep.
