Straight Outta Compton

“You’re about to witness the strength of street knowledge.” Los Angeles eind jaren ’80: een met crack cocaïne overspoelde stad kreunt onder bendegeweld. De LAPD maakt van de voorstad Compton een halve oorlogszone, waar brutaliteit en rassenhaat alomtegenwoordig waren. Deze ravage was ook de geboortegrond van André Young, O’Shea Jackson en Eric Wright, toen nog gewone hustlers, dj’s en rappers. Ze zouden later als Dr. Dre, Ice Cube en Easy E aan de wieg staan van de West Coast gangsta rap en wereldsterren worden. Straight Outta Compton is hun verhaal, over hoe drie jonge zwarte Amerikanen Compton een smoel gaven. Een in branie verpakt lesje hiphop geschiedenis, met een gepolijste plot en wat zelfpromotie. Cool, dat wel. Clean en op veilig gespeeld, dat ook.

Als getalenteerde jonge hemelbestormers zagen en vonden Dr Dre, Ice Cube en Easy E een uitweg in rapmuziek. Te midden van een tumultueuze stad zorgden de provocerende teksten van Cube, de beats van Dre en de visie van Easy E ervoor dat de gangsta rap van hun collectief Niggaz Wit Attitudes (kortweg N.W.A.) gehoor vond bij een misnoegde en gefrustreerde onderlaag. De steile opkomst van het drietal brengt de film langs de opnames van hun eerste singles en de oprichting van hun label, Ruthless. Het zijn op die rauwe, uitgepuurde momenten waarop de eerste beats en lyrics worden opgenomen dat de muziek en filmmagie het hardst doel treffen. De acteerprestaties van Jason Mitchell en Corey Hawkins als Easy en Dre zijn indrukwekkend en puur. Het moment waarop ze beiden de eerste regels van “Boyz-n-the-Hood” opnemen is een toonbeeld van het rauwe talent dat N.W.A. zo uniek maakte. Ook O’Shea Jackson Jr., zoon van Ice Cube zelve, zet met de juiste mix van branie en arrogantie zijn vader perfect neer op het witte doek.

Op stilistisch vlak speelt de film vooral zijn coolness uit. Het tempo ligt hoog, en de energieke momenten volgen elkaar op. Een sterke confrontatiescène tussen manager Jerry Heller (gespeeld door Paul Giamatti) en de politie is zenuwslopend, en het daaropvolgende ontstaan van megahit “Fuck Tha Police” is een hoogtepunt. De heroïek en stoerdoenerij spat ook van de beelden tijdens de tournees van N.W.A., en wanneer de groep na een afdreiging door de politie in Detroit toch het nummer “Fuck Tha Police” speelt, bereikt de film een climax.

De opkomst en uiteindelijke ondergang van N.W.A. kende vele facetten. En om het hele plaatje in een film te doen passen (die toch al 147 minuten duurt) moesten er dus keuzes gemaakt worden. Het is echter door wat Straight Outta Compton niet toont, dat het geheel aan kracht inboet. Voor een groep die ongecensureerd en ongefilterd z’n muziek en teksten presenteerde, is het eigen retrospectief toch vooral een lofzang op zichzelf geworden. Dre, Ice Cube en Easy E’s weduwe Tomica Woods-Wright staan als producers mee aan het roer van deze biopic, en wandelen in een boogje rond de echt gevoelige thema’s. Natuurlijk is er in het verhaal wel een ruime portie geweld, seks, drank en drugs aanwezig. Maar zelfs wanneer de personages het bont maken, wordt dat geportretteerd vanuit een underdogpositie. Ice Cube die het kantoor van z’n platenmaatschappij aan gort klopt? De platenbaas komt z’n woord en royalty’s niet na, en dus is zijn reactie begrijpelijk. Het gebruiken en bij het huisvuil zetten van groupies? Zo ging dat er nu eenmaal aan toe. In het originele script was oorspronkelijk Dre’s geweldpleging tegen hip hopjournaliste Denise “Dee” Barnes nog aanwezig, maar dat incident (en andere geweldplegingen tegen vrouwen) haalde uiteindelijk de set niet. Er werd geopteerd voor een focus op de muziek en innerlijke spanningen tussen N.W.A. en zijn leden, met als gevolg dat het geheel soms wat vlak en opgepoetst aanvoelt. De geschiedenis van de groep is echter zo divers en boeiend dat de overgebleven stukken aanvoelen als een actiefilm: de Rodney King-rellen, de geld- en contractdisputen, het uiteenvallen van de groep en de persoonlijke tragedies die hen bij elkaar brachten… Hoe je het ook draait of keert: de carrière van N.W.A. is een straf stukje recente muziekgeschiedenis. Naar het einde toe is het echter allemaal van het goede teveel. Waar het tijdens de rise and fame en opnames van doorbreekplaat Straight Outta Compton er allemaal snel en flitsend aan toe gaat, opteert regisseur Gary Gray naar het einde toe voor een gezapiger tempo. Het geeft het gevoel dat er op de montagetafel nog wat verhaallijnen mochten sneuvelen.

Zij die minder vertrouwd zijn met het oeuvre van N.W.A. en hun kompanen duiken nadien best de internetbibliotheek in, want op de soundtrack van de film valt weinig af te dingen. De studioscènes met MC Ren, DJ Yella en andere rappers zullen bij de fans van het genre met een brede glimlach worden ontvangen. Het creatieproces tijdens de opnamesessies ademt een liefde voor rapmuziek uit. En ook de over en weer vliegende muzikale scheldpartijen en diss tracks nadat Ice Cube uit N.W.A. stapte, duwen het tempo weer even de hoogte in. Wanneer de resterende leden met z’n allen naar “No Vaseline” luisteren terwijl ze op plaat door Ice Cube de grond in worden geboord (“You’re getting fucked real quick / And Eazy’s dick is smelling like MC Ren’s shit”) kan je niet anders dan grijnzen. Gray maakt ook gebruik van enkele originele N.W.A.videoclips, en ook dat werkt wonderwel. En ook rappers Tupac en Snoop Dogg duiken even op. Ze zorgen voor leuke knipogen, maar ook niet meer dan dat.

Toch kan je ook in sommige muziekscènes je niet van de indruk ontdoen dat ook daar Dre en z’n maten zichzelf op de borst kloppen met hun verwezenlijkingen. Dat hoort wel bij het genre, maar maakt de film soms wat zielloos. De laatste 3 minuten van Straight Outta Compton voelen aan als een ‘Beats by Dre’-reclame, en dat smaakt wat wrang. De film is in de V.S. al een onverwacht kassucces, en Hollywood denkt al aan opvolger Straight Outta Compton 2, met een focus op Tupac en Snoop Dogg. Naar alle waarschijnlijkheid zal ook die variant een opgepoetste versie van de feiten opleveren. Dat alles maakt van Straight Outta Compton geen slechte film, wel een brave. En dat hoeft niet, als het over gangsta rap gaat.

6
Met:
O'Shea Jackson Jr., Corey Hawkins, Jason Mitchell, Paul Giamatti
Regie:
F. Gary Grey
Duur:
147 min.
2015
VS
Scenario:
Jonathan Herman, Andrea Berloff

verwant

The Holdovers

Alexander Payne studeerde geschiedenis en behaalde een Master of...

The Amazing Spider-Man 2

Het succes van The Avengers heeft Hollywood aan het...

Saving Mr. Banks

We vergeven het je graag als je bij de...

12 Years a Slave

Soms hou je niet voor mogelijk welke films er...

Rock of Ages

’Don’t stop believing!’ We geven het toe, lang voordat...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

Dream Scenario

‘Nicolas Cage is de enige acteur sinds Marlon Brando...

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in