Met hun twee vorige EP’s profileerde het Schotse (by way of Nigeria en Liberia) trio Young Fathers zich als een groep die het hiphopgenre helemaal op zijn kop kon zetten met een volwaardig album. Dead valt iets bescheidener uit dan die torenhoge verwachtingen, maar biedt wel nog steeds een erg boeiende luisterervaring.
Het grote zwaktepunt van die EP’s Tape One en Tape Two was namelijk dat ze maar zoveel waren als hun naam deed uitschijnen: korte tapes met een collectie tracks die weliswaar niet willekeurig waren samen gegooid maar toch eerder aanvoelden als teasers voor een uiteindelijke langspeler. Blijkt nu echter dat ook Dead erg kort is en niet meer coherent is dan zijn twee voorgangers. Misschien lazen we de intentie van die tapes dan ook verkeerd, en is dit gewoon de manier waarop Young Fathers wenst te werken: in kleine doses sonische overrompeling. Sowieso is er van een kwaliteitskentering nauwelijks sprake en is Dead nog steeds razend origineel en opslorpend te noemen.
Al komt er wel geen onaards goed nummer als “I Heard” (uit voorlopig carrièrehoogtepunt Tape Two) bij kijken, en leggen de producties hier bovendien een bizarre fixatie voor ontstemde synths aan de dag. Single “Get Up” bijvoorbeeld, wordt aangedreven door een bassynth die zich blijkbaar met opzet bijna een kwarttoon onder de eigenlijke toon bevindt. Een bevreemdende luisterervaring, die ook elders de kop opsteekt, zoals in het duister rommelende “Just Another Bullet” en in mindere mate in opener “No Way”. Bevreemdend vooral, omdat Young Fathers er desondanks in slagen om deze nummers tot ophitsende stampers te maken, zelfs al straalt de imperfectie er overduidelijk vanaf.
Dat ruwe, lo-fi en schijnbaar onafgewerkte past inderdaad perfect in het imago dat Young Fathers zich aanmeet. Als een trio losgeslagen honden die de vuilste rave party in uw kelder nog een pak vuiler kunnen doen uitslaan bestormen deze Schotten het hiphopfirmament en slagen ze er zowaar in om muziek te maken die ook bij een meer casual beluistering meteen de aandacht grijpt. De onvoorspelbaarheid van veel van de muziek, waarbij zoetgevooisde gezongen refreinen plots kunnen overslaan in ruwe raps zorgt er bovendien voor dat je als luisteraar constant op het puntje van je stoel zit af te wachten welke richting het drietal nu weer zal inslaan.
Dat mysterieuze en onvoorspelbare zet zich ook door in teksten die uitblinken in poëtische vaagheid. De Afrikaanse achtergrond van de twee vocalisten van de band schemert daarbij erg door, met allerhande culturele referenties die voor Westerse oren soms moeilijk te grijpen zijn. In samenspraak met de eigenzinnige muzikale keuzes van het trio dragen ze echter wel fundamenteel bij tot de opmerkelijke voodoosfeer die rond het project hangt. Waar de wijds uitwaaierende teksten in “Low” bijvoorbeeld exact over gaan is haast voer voor een academische discoursanalyse, maar dat het een uitstekend nummer oplevert staat buiten kijf.
Dead is dan misschien niet de plaat die de toekomst van het hiphopgenre zal gaan bepalen, het is wel een bijzonder boeiende volgende stap in de loopbaan van Young Fathers. Sowieso bewijst het trio zich hier nogmaals als onwaarschijnlijk getalenteerd, en verdient Dead (en de twee tapes, als u dan toch bezig bent) heel wat meer aandacht dan het nu krijgt. Dit is namelijk te goed om een underground geheim te blijven.