Soms hebben wij het gevoel dat we het ondertussen wel een beetje gehad hebben met al die al dan niet sociaal getinte, neo-neorealistische cinema die de afgelopen vijftien jaar steevast hoge ogen heeft geworpen op internationale filmfestivals allerhande. Regisseurs die beweren dicht bij de sociaal-culturele realiteit te staan en die échte verhalen over échte mensen willen vertellen, allemaal goed en wel, maar de laatste jaren heeft dat ook een beetje geleid tot een opeenstapeling van steevast met schoudercamera gefilmde drama’s die, op een paar uitzonderingen na, ofwel vervielen tot sociale pamfletten, ofwel onderling inwisselbaar waren. Niet dat we vroeger niet hebben genoten van 4 Months, 3 Weeks and 2 Days of Le Silence de Lorna, maar we keken nu ook niet uit naar pakweg nóg een Elena. Maar kijk, dan wordt La Vie d’Adèle in de cinemazalen gedropt, en kan je alleen maar besluiten: goed verhaal, schitterend geacteerd, knap in beeld gezet, sterke film.
Aan het begin van de film leren we de Adèle uit de titel (Adèle Exarchopoulos) kennen als een ietwat introvert meisje van een jaar of zeventien dat niet meteen overstroomt van zelfvertrouwen – let er maar eens op hoe haar onzekerheid zich manifesteert in het constant los- en vastmaken van haar kapsel. Haar looks spreken tot de verbeelding van de jongens op school, maar zelf weet ze het niet zo goed: ze vindt die Thomas van het laatste jaar wel een toffe jongen, maar haar hoofd komt pas echt op hol wanneer een vriendin haar plots kust. Uiteindelijk valt ze als een blok voor Emma (Léa Seydoux), een van blauw haar voorziene studente op de kunstacademie. De twee beginnen een relatie, maar, zoals u inmiddels wel weet, is geen enkele relatie vrij van problemen.
La Vie d’Adèle is gebaseerd op Le bleu est une couleur chaude, een stripverhaal van Julie Maroh; de Engelse titel van de film, Blue Is The Warmest Color, is daaraan ontleend, maar de Franse titel, waaronder de film in België uitkomt, is La Vie d’Adèle (Chapitres 1 & 2). Dat lijkt ambitieus en/of een goedkope referentie naar de roman La Vie de Marianne van Marivaux, een boek dat Adèle leest aan het begin van de film, maar de vlag dekt de lading wonderwel. Enerzijds is dat omdat de film duidelijk in twee delen is opgedeeld – in het eerste hoofdstuk krijgen we Adèle op school te zien, in het tweede is ze een jonge kleuterleidster – anderzijds is het omdat we echt een grote inkijk krijgen in het leven en vooral in het karakter van Adèle, een broeiende mengeling van verliefdheid en onzekerheid, geluk en melancholie.
Dat die insteek zo goed werkt, is dan ook in de eerste plaats te danken aan hoofdrolspeelster Adèle Exarchopoulos, die tezamen met haar co-ster Léa Seydoux de film draagt. Exarchopoulos zet een werkelijk fantastische prestatie neer in de titelrol: Adèle is een eindeloos fascinerend personage, wiens gelaatsuitdrukkingen tegelijk heel veel prijsgeven over wat er in haar hoofd omgaat, en tegelijk ook heel veel verbergen. Exarchopoulos vat die subtiele veranderingen met een verbluffende naturel: wanneer ze zich ongemakkelijk voelt, zie je haar lichtjes blozen, wanneer ze gelukkig is, zie je een frêle glimlach rond haar mondhoeken. Bovendien durft ze Adèle neerzetten als een ietwat triestige figuur, zonder dat het personage ooit zielig wordt. Als u doorheen de film geen medelijden met haar krijgt, heeft u een hart van steen – zeg dat wij het gezegd hebben.
Exarchopoulos – toegegeven, qua catchiness is het geen naam van het kaliber Angelina Jolie – slaagt er ook in om Adèle’s evolutie doorheen de jaren geloofwaardig te maken, ook al telde ze slechts 18 lentes toen de film werd opgenomen. Er zit min of meer een jaar of vijf tussen het begin van La Vie d’Adèle, en het einde ervan, en het hoofdpersonage lijkt nauwelijks te veranderen, maar in haar gezicht zie je haar wel volwassener worden – met dank aan de ontelbare rake close-ups die regisseur Abdellatif Kechiche uit z’n camera schudt. Dat zorgt er ook voor dat La Vie d’Adèle weinig hinder ondervindt van zijn speelduur van 179 minuten; het had misschien geen kwaad gekund mochten er een paar scènes uit de film zijn verdwenen – die waarin Adèle’s vriendinnen haar beginnen te dissen omdat ze ‘kutjes likt’ is weinig relevant en flirt te veel met flauwe, sociale puberfilms – maar we hebben nooit naar het einde van de film zitten aftellen.
Het helpt ook dat Kechiche zich niet blindstaart op het documentair realisme dat met zo’n plot gepaard gaat, en dat hij al eens een meer gestileerde, zelfs poëtische toon durft aan te slaan: Adèle en Emma die elkaar voor de eerste keer kussen in het opvallend aanwezige tegenlicht van de zon, of de jump-cuts die worden gehanteerd tijdens de vele seksscènes in de film. En, misschien het meest van al – en dit schrijven we op risico van hoongelach van de mensen uit onze omgeving – het lange, uitgepuurde shot van de verstrengelde lichamen van beide protagonistes, nadat ze net tien minuten lang hebben gevreeën.
De vele expliciete en vaak langgerekte seksscènes zijn sinds de vertoning van de film in Cannes voer voor discussie – eens temeer nadat beide actrices hun ongenoegen lieten blijken over het werkethos van hun regisseur – maar ze voelen nooit ongepast of bewust choquerend aan, integendeel: vaak zorgen ze voor oprecht intieme, mooie (de stilering van de film is een pak aanweziger in die scènes) momenten die de relatie tussen Adèle en Emma haarfijn tekent.
Er valt nog veel te zeggen over La Vie d’Adèle: hoe de film nooit vervalt tot een holebi-pamflet; hoe het geweldige eerste deel het tweede kwalitatief een beetje overschaduwt; hoe de plot soms nogal van de hak op de tak springt, maar ondertussen wel wordt voortgestuwd door de langzame maar perfecte karaktertekening van het hoofpersonage; hoe Léa Seydoux, die op bewonderenswaardige wijze heen en weer schippert tussen Hollywood en arthouse, nauwelijks moet onderdoen voor Adèle Exarchopoulos; of hoe Abdellatif Kerchiche erin slaagt om, welja, échte verhalen te vertellen over échte mensen. Maar laten we het gewoon hierop houden: goed verhaal, schitterend geacteerd, knap in beeld gezet, uitermate sterke film.
