Vergeet pummels als Superman, Batman en Spider-Man. Mijn eerste
ervaring met superkrachten was tijdens het lezen van Roald Dahls
Matilda. Een tot de verbeelding sprekend kinderboek dat vandaag nog
steeds staat te pronken op de nostalgieplank van mijn boekenkast.
Het meisje met de telekinetische gave joeg mijn jeugdige fantasie
stevig op hol, met als gevolg dat ik vele avonden in bed lag te
fantaseren, onder meer over onzichtbaar worden om stiekem in de
kleedkamers van de meisjes te kunnen glippen. Uiteraard.
Ondertussen zijn superhelden een pak minder magisch geworden, maar
voor het eerst sinds Matilda was het terug, dat verlangen naar een
superkracht die me laat vliegen, door muren lopen en onder water
laat ademen, zodat ik kan aanpappen met Ariel de verdomd knappe
zeemeermin. Om maar te zeggen dat ‘Chronicle’ dikke fun is
die de zintuigen doet kriebelen van plezier. Een lepe
kruisbestuiving tussen een found footage– en een
superheldenfilm, die een originele draai geeft aan twee genres die
we eigenlijk al een klein beetje beu waren. Super!
Het verhaal lijkt wel een origin story voor een nieuwe
kliek superhelden. Drie jongens doen een vreemde ontdekking onder
de grond en gaan naar huis met meer dan alleen maar een bloedneus.
Blijkbaar hebben ze na hun contact met de buitenaardse materie
telekinetische krachten ontwikkeld. Op een speelse manier testen ze
hun pas verworven gave uit door bijvoorbeeld de rokjes van meisjes
omhoog te blazen. Hoe zou u zelf zijn. Allemaal zeer leuk en
onschuldig, maar hoe meer de jongens spelen met hun nieuw talent,
hoe sterker ze worden. Het helpt ook niet dat één van de jongens
een getroebleerd baasje is dat zich volledig laat meesleuren door
zijn coole, maar ook wel levensgevaarlijke krachten. With great
power comes great responsibility? Niet noodzakelijk.
Wie zich helemaal door ‘Chronicle’ wil laten omver blazen, stopt
nu met lezen en vliegt door het venster richting bioscoop, want het
plezier en de kracht van deze blockbuster met een minibudget
(twaalf miljoen dollar) zit ‘m grotendeels in het
verrassingseffect. Ja, het teert een beetje gemakzuchtig op de
populariteit van het found footage-fenomeen en ja, elke
hoekje van het superheldengenre is ondertussen ook wel al verkend,
maar toch is ‘Chronicle’ een meer dan geslaagd brokje
entertainment. Met z’n strakke 80 minuten verveel je je geen
seconde en de geeky goesting van de jonge
filmmakers spat zo enthousiast van het scherm dat je alleen maar
achterover kan leunen en genieten van de rit.
Maar even terug naar dat verrassingseffect. Niet dat we geen fan
zijn van het superheldengenre (‘The Incredibles’ blijft de beste!)
maar de laatste tien jaar zijn er zowat jaarlijks een half dozijn
uiteenlopende superhero movies uitgekomen waardoor we
eigenlijk al lang op voorhand weten wat er zal gebeuren en op welke
manier. Kijken we uit naar ‘The Dark Knight Rises’? Uiteraard, een
goeie filmliefhebber is altijd een beetje filmgeek. Maar
Nolan zal potverdikke al straf uit zijn pijp moeten komen als hij
wil ‘verrassen’ met het slot van zijn gritty
Batman-trilogie. En daar heeft kleintje ‘Chronicle’ dus
een streep voor. Het duikt op vanonder de radar, verrast en blaast
heel even een frisse wind door het uitgeholde genre. En dat doet
geweldig veel deugd.
Want het is van die creatieve gasten dat we het moeten hebben.
Regisseur Josh Trank maakt zijn langspeeldebuut en schaart zich
zonder problemen naast debutanten als Neill Blomkamp (‘District 9’)
en Matt Reeves (‘Cloverfield’). Hij zal zijn talent nog moeten
bevestigen, maar ‘Chronicle’ is wel het soort visitekaartje dat ze
graag in de bus krijgen in Hollywood. Trank en scenarist Max Landis
(zoon van regisseur John Landis) gebruiken de found
footage-invalshoek om alles spontaan te laten ontplooien
zonder rekening te moeten houden met plotconstructies die het
boeltje zouden vertragen. Niet dat de jongens niet weten hoe ze hun
film moeten opbouwen, want eigenlijk zit er een eenvoudige, maar
efficiënte structuur achter ‘Chronicle’. De ontdekking van de
krachten (even football gaan spelen hoog tussen de wolken,
olé), de spanningen die oplopen wanneer de krachten
alsmaar groter en intenser worden (die spin!) en de knaller van een
derde akte waar het allemaal ontploft. Letterlijk en figuurlijk.
Maar het is de manier waarop Trank en Landis creatief en speels
omgaan met hun ideeën dat ‘Chronicle’ zo aantrekkelijk maakt. Ook
tof dat ze wel degelijk de duistere kantjes van hun concept
verkennen. Gooi daar nog de vlotte vertolkingen van de jongens
(waaronder Michael B. Jordan, Vince uit ‘Friday Night Lights’) bij
en je vergeet al vlug de ene echte zwakte van ‘Chronicle’.
Want waar de film dan toch wat punten verliest is bij die
found footage-aanpak. Alles wordt gefilmd door
hoofdpersonage Andrew en aanvankelijk krijg je ook dat intense ‘ik
heb het gevoel dat ik naar iets echt aan het kijken ben, terwijl ik
eigenlijk perfect weet dat het niet echt is’-gevoel. Maar toch merk
je dat de makers zich af en toe klem rijden met hun stijlkeuze. Zo
mag de camera meermaals zweven (handig, die telekinese), zodat ze
hun beperkingen kunnen overstijgen. Er loopt bovendien ook een
meisje rond die ook alles filmt (het toeval!), waardoor ze dan weer
een extra camera hebben wanneer het exemplaar van het
hoofdpersonage niet in de buurt is. Hoe verder de film vordert, hoe
meer je je begint af te vragen waarom ze eigenlijk voor die
found footage-aanpak hebben gekozen. De makers moeten
constant vals spelen, omdat de ambitie en omvang van de film veel
groter is dan de filmstijl. Wanneer de climax eraan komt, zorgt de
found footage dan ook voor een averechts effect: je wordt
je steeds bewuster van het feit dat de ze zich met o.a.
amateurcamera’s, smartphones en bewakingsbeelden wel in heel veel
bochten moeten wringen om toch maar zogenaamd ‘echte’ camerabeelden
te blijven gebruiken.
Maar laat je zeker niet tegenhouden door de ietwat geforceerde
visuele aanpak. ‘Chronicle’ overstijgt z’n gimmick, vliegt
voorbij (ha!), pakt uit met een paar sterke effecten en laat je nog
even smeulen in je zeteltje na een geweldige finale. En dat zonder
een overdosis misselijkmakende shakycam. Voor wie het
allemaal nog net iets donkerder mocht zijn, raden we trouwens ‘A
God Somewhere’ aan, een ijzersterke comic die eigenlijk
begint waar ‘Chronicle’ eindigt. Die kan je dan mooi naast Matilda
zetten in de boekenkast.
