Hij heeft lang op zich laten wachten, maar eindelijk is hij er dan toch. We hebben het niet over de vlinderdas van Siegfried Bracke in nakende verkiezingstijden, maar over de eerste straffe hiphopplaat van het jaar. Born Like This heet hij, op naam van DOOM.
De status van DOOM — in het dagelijkse leven Daniel Dumile, als artiest onder meer MF Doom, Metal Fingers of Viktor Vaughn — valt moeilijk uit te leggen. Zijn status is immers nog het beste te vergelijken met die van groepen als Tortoise, Slint of Squarepusher: enorm gerespecteerd door de fans, bejubeld door de critici, maar net iets te eigenzinnig om door het grote publiek gesmaakt te worden. De New Yorkse rapper bouwde zijn reputatie op met zijn briljante debuutplaat Operation: Doomsday en met de schitterende samenwerkingsplaten Madvillainy (samen met Madlib) en DANGERDOOM (samen met Danger Mouse). De lo-fi aanpak van die laatste twee albums, vol bizarre samples uit sketches, jazz en rockmuziek, leverde de man ook heel wat fans in de indie-scene op. Als een zekere Thom Yorke in de rij staat om je te remixen, wil dat al iets zeggen.
Op zijn nieuwe plaat Born Like This staat DOOM er opnieuw alleen voor, op een productionele hand van onder meer Madlib en wat obligate gasten na. Toch houdt dat de rapper niet tegen om de genrebeperkingen van de hiphopmuziek ook op zijn eentje aan zijn laars te lappen. Want of het nu gaat over filmdialogen ("Batty Boyz"), loeiende sirenes ("Gazzillion Ear") of een pianoloop op een gesamplede beat ("More Rhymin’"), met evenveel branie spuugt DOOM zijn rauwe rhymes uit over de rudimentaire ritmes. In dat opzicht is Born Like This eerder een terugkeer naar het ruwe geluid van Operation: Doomsday dat DOOM in zijn kelder opnam, dan naar The Mouse And The Mask waarop een gelaagder geluid te horen was.
De grote kracht van Born Like This schuilt in het onachtzame karakter van de plaat. De schijnbaar nonchalante manier van rappen deelt DOOM met Ghostface Killah, die niet toevalling zijn opwachting maakt op het soulvolle "Angelz". Die onbekommerde houding doet ons aan een tekstflard van rapper Rakim denken: "I write my rhymes while I’m cooling my kitchen". Want ook bij DOOM lijkt alles vanzelf te komen. Geen refreinen, geen catchy hooks… Veel heeft wellicht te maken met het feit dat de New Yorker zijn teksten in één keer opneemt. "The human mind says you’ve already done it, so I kept the first takes. They exude that energy", licht hij zelf toe. Let wel: nonchalant staat hier helemaal niet gelijk aan inhoudsloos: de plaat zit vol apocalyptische verhalen, dreigementen, citaten van Charles Bukowski…
Productiegewijs durft die nonchalance wel eens tegen DOOM te werken. Zo recycleren "Lightworks" en "Gazzillion Ear" bestaande beats van wijlen J Dilla en ook de beat van "That’s That" hoorden we in het verleden al eens op een MF Doom-plaat voorbijkomen. Jammer, voor zo een creatieve artiest. Al kan je je afvragen in hoeverre dit met het stugge, eigenwijze en soms ook tegendraadse karakter van DOOM te maken heeft. Zo wist hij voor "Supervillainz" De La Souls Posdnuos te strikken, maar maakt hij diens stem onherkenbaar door hem door de vocoder te halen.
Born Like This is geen revolutionaire plaat als Operation: Doomsday of Madvillainy. DOOM weet zichzelf niet helemaal opnieuw uit te vinden. "Same guy, same disguise, sick aim, eye stare", zoals hij rapt op "Rap Ambush". Maar zelfs een gewoon goede DOOM-plaat steekt er in hiphopland hoog bovenuit. Of dit veel zegt over het genre, dan wel over de genialiteit van DOOM, laten we aan u over.
