Lees deze recensie niet! Bekijk geen trailer van de film! Zoek niet
naar afbeeldingen, zelfs ‘Ricky’ in google intikken kan de pret al
met een klik verpletteren. Lees er gewoon niets over, want elk
woord is er één te veel. Nu zit ik niet bepaald voor mijn eigen
winkel te spreken, maar als filmfan is het gewoon mijn plicht om u
tegen uw geprikkelde nieuwsgierigheid te beschermen: hoe minder je
over de inhoud van ‘Ricky’ weet, hoe groter het verrassingseffect.
Dat heb ik alleszins bij mijn onwetende metgezellin van het
stomverbaasde gezicht kunnen aflezen. In al mijn naïef enthousiasme
had ik namelijk wél de trailer opgezocht (ola, een nieuwe Ozon,
googelen!). De wending halverwege de film die er vierkant in
verklapt werd, verraste mij aangenaam, maar nam natuurlijk de helft
van het effectieve kijkplezier weg. Snaveltje dicht dus. Nee, de
pointe zal je van mij niet gehoord hebben…
Wie is die mysterieuze Ricky die met zijn diepzeeblauwe ogen
zelfs vrouwen zonder moederinstinct week weet te maken? Het is de
liefdesbaby van Katie (Alexandra Lamy) en Paco (Sergi Lopez). De
twee ontmoeten elkaar aan de lopende band in de chemiefabriek waar
Katie al een paar jaar werkt. Het is liefde op het eerste gezicht.
Van de ene dag op de andere krijgt Katie plots wél zin om op te
staan en de sleur van de dag aan te pakken. Paco trekt al vlug in
bij Katie, dik tegen de zin van Lisa, Katies dochtertje uit een
vorige relatie. Wanneer Ricky geboren wordt, voelt Lisa zich nog
meer naar de achtergrond verdwijnen. De vrolijke baby begint zich n
een paar maanden echter vreemd te gedragen. Katie weet niet wie ze
met de vinger moet wijzen.
Al bij de eerste minuten zou je zweren dat je in een verkeerde zaal
zit of dat je het fout op de verpakking hebt gelezen. Is dit geen
Ken Loach of een Dardenne? Het rauw realistisch verhaal, de
situering in het grijzemuizenbestaan in het arbeidersmilieu aan de
Parijse rand… de film straalt alles uit om je te doen twijfelen.
Alles wijst in de richting van een sociaal drama waar een zware
baksteen miserie aan hangt te bengelen. En toch klopt er iets niet.
Er zindert een bepaalde onrust in de lucht, een dreigende muzikale
spanningswolk die elk moment in een onweer kan losbarsten. Gaat er
iets akeligs gebeuren met die baby? Zal zijn zusje haar jaloezie
kunnen beheersen? Moeten we bang beginnen worden? Ozon laat ons een
klein uur lang sudderen in onze onwetendheid en houdt ons een
sociaal drama voor waarboven een zwaard van Damocles uitdagend
hangt te zwengelen.
Wanneer François dan eindelijk de aap uit de mouw laat komen en de
magisch realistische wending op ons loslaat, is het verbazend hoe
deze wonderbaarlijkheid zo gemakkelijk versmelt in de realistische
aanpak die hij op filmisch vlak blijft aanhouden. Net als ‘The Curious Case of
Benjamin Button’, is ‘Ricky’ ook een kortverhaal rond één
magische eigenschap van een personage dat tot een langspeelfilm
wordt gerekt. ‘Ricky’ mag dan visueel minder potten breken,
verschil met de naar mottenballen ruikende ‘Benjamin Button’ is dat
er in ‘Ricky’ wél plaats is voor het humoristische glanslaagje waar
zo’n magisch uitgangspunt zo hard om smeek. Het is onmogelijk om
niet gecharmeerd te raken door de grappige situaties waarin de
bijzondere baby terechtkomt.
Het is niet de eerste keer dat Ozon personages schetst die wat last
hebben met de werkelijkheid. Zowel in ‘Angel’, als ‘Sous le
Sable’ of ‘Swimming
Pool’ zitten Katies die de grens iets minder goed kunnen
trekken tussen wat echt en droom is. Voor Ozon symboliseert ‘Ricky’
dan ook zijn idee van cinema: films maken komt voort uit zijn nood
aan dromen en fantasie en is zijn manier om aan het harde
dagelijkse leven te ontsnappen. Is het wel allemaal echt wat er met
Ricky gebeurt? Misschien niet, maar het is niet zozeer wat er met
hem gebeurt dat telt of boeiend is, maar wel het effect dat de
kleine heeft op de andere gezinsleden. De hele film door zien we
hoe de balans tussen de drie andere spelers steeds weer verandert.
Zo bekoelt de relatie tussen Katie en Paco, wanneer Katie zich
enkel om de jongentje lijkt te bekommeren. Katie en Lisa groeien
dan weer dichter naar elkaar toe omdat ze zich samen over het
zorgenkind kunnen ontfermen. Ricky creëert een veld van aantrekken
en afstoten, van te hoge verwachtingen afgewisseld met aanvaarding.
Voor een klein mannetje zijn dat grote aardverschuivingen die hij
binnen het gezinnetje teweegbrengt.
Jep, Ozon heeft weer de moeilijke weg gekozen. Hij weigert de
kijkers te pamperen met voorspelbare koek, wil zich duidelijk niet
in een bepaald genre nestelen of zelfs maar een bepaalde toonaard
vasthouden. Hij doet weer waar hij zelf zin in heeft: realiteit met
fantasie in de blender gooien en goed mixen tot een echte ‘Ozon’.
Een aanpak die we ditmaal met lichtjes gemengde gevoelens
gadeslaan: de wilde bokkensprongen (van een eerste kus bijna naar
de bevalling) die gaten achterlaten in de tijdslijn zorgen ervoor
dat het allemaal wat aan de oppervlakte blijft en over ons hoofd
vliegt, maar het geheime wapen van de film is dan weer zo innemend
dat het geen naam heeft. De enige echte misser is de slotscène, die
niet echt juist aanvoelt en de échte conclusie van de film, een
mooi afgeronde symbolische daad twee scènes vroeger, zelfs wat
tegenspreekt. We zullen er onze slaap niet om laten, al bij al was
dit een fijne film, een originele stadsfabel, al wordt hij zwaar
overschaduwd door de prijs voor de slechtste trailer van het
jaar.
