Forest Whitaker, Matthew Fox, William
Hurt, Sigourney Weaver, Eduardo Noriega
e.a.
Een fijn staaltje vicieus cirkeldraaien, deze ‘Vantage Point’.
Een flashy in elkaar gestoken stukje entertainment dat evengoed de
pilootaflevering van een nieuwe actieserie had kunnen zijn. En
neen, dat is niet noodzakelijk een sneer in het duister. Wie het
laatste decennium het steeds rottiger wordende moeras van de
reality-tv heeft kunnen omzeilen, weet dat de Amerikaanse fictie
voor de kleine buis al lang niet meer moet onderdoen voor die op
het grote doek. Mede dankzij kwaliteitszender HBO hebben we de
afgelopen tien jaar een hele waslijst quality tv gekregen
die bewijst dat we al lang niet meer uit onze zetel moeten kruipen
voor iets degelijks. ‘The Godfather’ werd ‘The
Sopranos’, het geniale ‘Six Feet Under’ ging verder waar ‘American Beauty’ begon
en ‘The Wire’ is zo sterk dat de Vlaamse netwerken het zelfs niet
durven aankopen, het zou namelijk te veel afsteken tegen hun
zelfgemaakte politiebrol. Daarnaast is er nog de populaire
mainstreamfictie zoals ’24’, ‘Lost’, ‘CSI’ , ‘Heroes’ en ‘Prison
Break’. Weliswaar minder hoogstaand, maar zo populair dat ze gerust
blockbusterseries kunnen genoemd worden. Het is daar dat ‘Vantage
Point’ terug in beeld komt, een ’24’ meets ‘Rashomon’ –
actiethriller, die gretig inpikt op de succesformule van de
populaire televisieseries, in het bijzonder die met krasse Kiefer.
Tv imiteert cinema, cinema imiteert tv en de dvdrekken die de twee
mediums onderscheiden, schuiven nog iets dichter bij elkaar. En
‘Vantage Point’? Wel, laat ons zeggen dat er gerust kan gewacht
worden tot ze hem op tv tonen.
Salamanca, Spanje. De Amerikaanse president (William Hurt) is in
de stad om een anti-terreurtop bij te wonen. Tijdens zijn aankomst
op de plaza zijn alle ogen op de gebeurtenis gericht. En dan
gebeurt het onmogelijke. Er wordt een aanslag gepleegd (de stad
dendert even op haar grondvesten) en één of andere terroristische
onverlaat schiet de president neer. Een nieuwsproducer (Sigourney
Weaver), een getraumatiseerde bodyguard (Dennis Quaid), een
Amerikaanse toerist (Forest Whitaker), een lokale politieagent
(Eduardo Noriega) en nog een handvol louche typen hebben het
allemaal met hun eigen ogen gezien, maar vanuit een verschillend
standpunt. Bij elke visie wordt een nieuw puzzelstukje aangereikt
die de ware toedracht achter de vermetele daad moet ontsluieren.
Clever, n’est-ce pas?
Eén ding moet je ‘Vantage Point’ nageven: hij gebruikt een
intrigerend uitgangspunt om een potentieel spannende actiethriller
aan vast te hangen. Eén misdaad, verschillende uiteenlopende
standpunten, en ergens daartussen zit de van corruptie en verraad
doorwrongen waarheid verstopt. Of Kurosawa zich gevleid zou voelen,
valt te betwijfelen, maar de producers van ’24’ schuiven alvast
enthousiast heen en weer op hun stoeltje. En het moet gezegd
worden, ‘Vantage Point’ begint sterk. De eerste, meest objectieve
visie op de feiten, krijgen we te zien vanuit het nieuwsbusje waar
Sigourney Weaver en haar crew naar verschillende schermpjes zitten
te loeren (bespeuren we daar een metatekstuele knipoog?). Ze
dirigeert haar cameramannen en houdt haar lefty
nieuwslezeres stevig in het gareel terwijl ze elegant mass
media-censuur injecteert (‘geen protestanten in beeld, of ze
zouden zichzelf al in de fik moeten steken’, commandeert ze met een
vinnig cynisme). Die eerste sequens zet het verhaal (of beter
gezegd het concept) origineel op poten, het maakt handig gebruik
van een drukkend sfeertje en het is zo gejaagd gemonteerd dat je er
de aandacht wel moet bijhouden. Op dat moment maakt het generisch
getitelde ‘Vantage Point’ grote kans om met de meevallersprijzen
naar huis te gaan. Tot ze letterlijk iets teveel op de rewind-knop
drukken en het kaartenhuisje langzaam maar zeker in elkaar
tuimelt.
Want dan mag je nog met een strakke, spannende en intrigerende
premisse zitten, je moet ze ook kunnen uitwerken en volhouden tot
het einde. De eerste visie is razend spannend, de tweede (starring
Dennis Quaid, de poor man’s Harrison Ford) bouwt nog
aardig verder, maar dan begint het stilaan te dagen dat ‘Vantage
Point’ bijlange niet zo clever is als het zich voordoet. Bij elk
nieuw standpunt komt er inderdaad wat extra informatie los, maar
het zijn verre van boeiende onthullingen en ze leggen de
gimmick van de film steeds naakter. Aan het begin van de
film wil je weten hoe de vork in de steel zit, halverwege mogen ze
het altijd nog eens vertellen – als het echt moet, maar tegen het
einde kan het je al lang niet meer schelen waar het naartoe gaat.
Punt is, hoe meer losse puzzelstukjes – die bovendien veel
gewiekster op elkaar hadden kunnen inhaken – er met elkaar
verbonden worden, hoe banaler het totaalbeeld overkomt (de
pogingen om wat politiek gekonkelfoes te integreren is zwak).
‘Vantage Point’ is dus een ietwat magere conceptthriller (echo’s
van ‘The Day of the Jackal’ duiken ook even op) waar de
oppervlakkig geschetste personages (Forest Whitaker is een giller
met zijn nogal bizar enthousiasme om de terroristische aanslag
helemaal uit te pluizen met zijn camcorder) als pionnetjes over het
bord worden geschoven. Dat die personages meer archetypetjes zijn
dan wat anders is eerder een zegen dan een vloek; diepgang zou
alleen maar de vaart eruit halen. Want dat is uiteindelijk de
sterkste troef waar Pete Travis mee zwaait. De uiteindelijk
derivatieve plot van ‘Vantage Point’ rammelt, maar visueel zit het
strakker dan de frons op het voorhoofd van Dennis Quaid.
Het is trouwens opvallend hoe regisseur Travis zijn tocht in de
schaduw van Paul Greengrass lijkt verder te zetten. De man was een
paar jaar geleden al verantwoordelijk voor het knappe ‘Omagh’, de officieuze
opvolger van ‘Bloody
Sunday’, en liet zich voor ‘Vantage Point’ duidelijk inspireren
door de kinetische beeldvoering van de ‘Bourne’-films. Films die
op korte tijd uitgegroeid zijn tot de meest invloedrijke
actiefranchise van het moment, zo blijkt. Travis gaat echter niet
zo ver als zijn meer succesvolle collega en schroeft de
shakycam terug tot het meer afgelikte camerwerk eigen aan
de standaard afgeleverde Hollywoodproductie die ‘Vantage Point’ is.
Niettemin, hij weet waar de camera moet staan en monteert het
snedig om tot een strak en opwindend pakket te komen. Hij speelt
vakkundig met zijn locatie en compenseert de futloosheid van de
laatste akte met een behoorlijk heftige auto-achtervolging die ze
gerust ononderbroken in beeld hadden mogen brengen.
Op het einde van de rit moet ‘Vantage Point’ toegeven dat het
meer branie dan breins heeft. Het schiet opwindend uit de
startblokken, maar bezwijkt bij elke terugspoelactie steeds meer
onder geforceerde en kleurloze wendingen, weggefloten plotgaten en
onvermijdelijke deus ex machina’s. Gelukkig raast het allemaal aan
een halsoverkoptempo voorbij en hangt er een geweldige
auto-achtervolging in de staart. Fans die écht niet kunnen wachten
op de aangekondigde bioscoopversie van ’24’ weten waar ze naartoe
kunnen voor een alternatieve double bill van hun favoriete
serie.
