Op de kruising tussen The God Machine, Aereogramme, Tool en Neurosis laat Isis Panoticon tegen de geluidsmuur knallen. Loeiharde gitaaruithalen gestut met strak gehouden drumaanslagen waarboven klaagzangen en wanhoopskreten zweven. Manisch worden de songs verder gedreven met maar één doel voor ogen: catharsis.
Isis laat zijn derde album in het teken van het panopticon staan. Het gevangenissysteem dat door filosoof Jeremy Bentham uitgedokterd werd in de 18e eeuw, had als doel de gevangen het gevoel te geven dat ze ten allen tijde bewaakt werden door één alles overschouwende bewaker. Later werd het hele idee opnieuw onder de aandacht gebracht door Michel Foucault. Jammer genoeg wordt het doel van de citaten noch de link met het album ergens verduidelijkt, terwijl het idee zeker vruchtbaar had kunnen zijn.
Panopticon opent met het hondsbrutale "So Did We" dat de luisteraar onmiddellijk bij het nekvel grijpt met door merg en been snijdende gitaren. Pas nadat de luisteraar onder een wall of sound bedolven is, neem de groep gas terug met de kenmerkende melodieuze uithalen. Ook "Backlit" weet op een magistrale wijze melodie en noise te verzoenen tot een bezwerend geheel waarbij Turners stem uit onkenbare diepten lijkt te komen. Na de emotionele draaikolk waar "Backlit" ons in terugwierp, neemt "In Fiction" gas terug. Broeierig langzaam neemt de song een aanvang door nauwelijks de gitaren aan te halen. Na ruim vier minuten komt de eerste zang voorzichtig op de voorgrond. Nergens barst het nummer open, alsof het beseft dat een tweede uitbarsting alleen maar fataal zal blijken. Voorzichtig echter snijdt ze de vers opengereten wonden verder open.
Ook "Wills Dissolve" neemt zijn tijd met een verrassend loopse baspartij die we al eerder bij Tool hoorden. Het lijkt er op dat na een initiële bezwering de tweede, ingetogen fase aangebroken is, maar zachte heelmeesters maken stinkende wonden. De melodieuze gitaren drijven ons dan ook langzaam verder naar Turner die het woord neemt. De verstikkende stem laat zich rugsteunen door zware gitaaruithalen terwijl de ritmesectie haar pompende werk voortzet, steeds dieper gravend tot uiteindelijk het rauwe vlees zichtbaar wordt.
Vier songs ver in het album wordt de impact van Isis pas echt duidelijk. Handig weet hij de verstikkende valstrikken waar Tool en Neurosis wel eens verzanden te ontwijken. Als een moderne Orpheus begeeft hij zich steeds dieper in zijn persoonlijke Hades om daar Eurydice als pure emotie naar boven te halen. Zonder omkijken deze keer wordt de terugweg aangevat. Leeg en verlaten kunnen we ons afvragen of het deze emotionele rollercoaster wel waard was vooraleer we terugkeren voor een volgende shot.
Met "Syndic Calls" heropenen we het infernale werkstuk. De narcose is uitgewerkt en de man met de hamer staat ons al op te wachten. Enkele stevige rechtsen later weten we ons terug te trekken in een hoek terwijl we onze gedachten proberen te ordenen. Onze tegenstander lijkt ons deze adempauze te gunnen en terwijl hij de eigen krachten bundelt, zetten wij ons schrap voor een tweede salvo. "Altered Course" en "Grinning Mouthsis" zijn echter schijnbewegingen die een onverhoede catharsis over ons brengen.
Na net geen zestig minuten klokken we af. Het ritueel is beëindigd en we zitten murw geslagen in een hoek voor ons uit te staren. Na al het bloed, zweet, tranen en uitwerpselen van ons afgespoeld te hebben, bereiden we ons mentaal schuimbekkend voor op een volgende luisterbeurt.
