Hoewel het verschil tussen het einde van de wereld en de laatste Twilight in de details zit, hebben die verdomde Maya’s toch geen gelijk gekregen: u hebt dus ook dit jaar het traditionele overzicht te goed. Een uitzonderlijk mooi overzicht is dat geworden: er waren natuurlijk missers van formaat, en een instant klassieker als Black Swan hebben we niet gekregen, maar een sterk najaar, gevuld met goeie indies en een Bond in vorm, zorgden voor een behoorlijk rijke kwalitatieve output. Het was zelfs verdomd moeilijk om tot 10 films te beperken, verdorie. Maar bon, u hoort mij al vaak genoeg klagen – tijd voor wat enthousiasme, en daar hebben deze tien films het meest voor gezorgd.
Top 10
1. Once Upon A Time In Anatolia
Turkse films van tweeënhalf uur, het is niet meteen het typisch popcornentertainment dat je van het begin van de zomer verwacht. Wie echter de tijd heeft genomen om de nieuwe film van Nuri Bilge Ceylan te gaan bekijken, heeft daar ongetwijfeld één van de mooiste cinema-ervaringen van het jaar voor in de plaats gekregen: lang geleden dat zo’n poëtische en toch intense cinema nog tot op ons scherm is geraakt. Welke gierige recensent heeft die overigens maar 8.5 gegeven? Dit is cinema die zonder blozen een 9 of 9.5 zou mogen voorleggen.
2. Shame
Mannen met een seksverslaving, het zal wel weer te risky zijn geweest voor de oude zakken van de Academy, die zowel de kwaliteit van Shameals de fantastische prestatie van Michael Fassbender schaamteloos negeerden bij de Oscarnominaties dit jaar. De intensiteit van Fassbender in combinatie met de eigenzinnige regie van Steve McQueen zorgde nochtans voor een nóg betere chemie dan in Hunger al het geval was. Met een wederom indrukwekkend acterende Carey Mulligan als bonus.
Spionagefilms moeten niet noodzakelijk de met actie doorspekte blockbusters zijn waar James Bond in rondloopt; het kunnen ook ingehouden, sobere maar net niet onderkoelde thrillers zijn waarin er meer gepraat dan geschoten wordt. Tomas Alfredson, die van het fantastische Let The Right One In, sloeg er met verbazingwekkende finesse in een spionageroman van 400 pagina’s in een strakke, spannende film te vertalen, en daarbij nog een absolute topcast te regisseren.
De verwachtingen waren zo hoog dat de nieuwe samenwerking tussen Andrew Dominik en Brad Pitt, na het fantastische The Assassination of Jesse James… bijna alleen maar kon tegenvallen. Niets daarvan: Killing Them Softly blijkt een fantastische gangsterfilm en tegelijkertijd een bittere allegorie op The American Dream, die op eigenzinnige wijze perfect aansluit bij The Assassination en toch ook weer bol staat van de eigen kwaliteiten. Straffe cinema.
Een van die zeldzame films die hun publiek zo verbazen dat ze geen flauw idee hebben hoe erop te reageren. In Anna Karenina raken de personages en de camera in een unieke choreografie verstrengeld: Joe Wright liet het naturalisme en realisme van Tolstoj immers voor wat het was, trok de kaart van theatraliteit als bittere, maar vooral prachtige metafoor voor de 19de-eeuwse Russische aristocratie, en heeft het lef en vooral het talent om dat meer dan twee uur vol te houden. Cinema waar je mond van openvalt.
Wie dacht dat oudjes hun vitaliteit verloren hadden, moet zich dringend eens aan de nieuwe van de broers Taviani zetten: Cesare Deve Morire is immers een film die qua eigenzinnigheid, inventiviteit, scherpte, schoonheid en diepgang het oeuvre van veel jonge filmmakers moeiteloos in hun hemd zet. Ze hebben dat overigens niet alleen gedaan: een oprecht acterende criminelencast en de tijdloze woorden van The Bard deden ook hun duit in het zakje.
Niet te verwarren met de in crappy CGI verzopen haaienfilm van tien jaar terug, dit kleinood van Terence Davies. Een waarlijk verbluffende cinematografie, een topprestatie van Rachel Weisz, en een heerlijk simpele maar subtiele vertelling brachten je zo terug naar de jaren ’50, om je daar anderhalf uur vast te houden en je met een emotionele en filmische ervaring van heb-ik-jou-daar terug naar huis te sturen. Goudeerlijke cinema.
Altijd plezant om te ontdekken dat er ergens onder dat cynische recensentenpantser nog een hart klopt: wie anders dan Wes Anderson om je daaraan teherinneren? Moonrise Kingdom was een heerlijk naïeve en ontwapenende film, gekenmerkt door de typische Anderson-eigenaardigheden: snelle whip pans, kleurrijke en symmetrische composities, en personages met een hoek af. Denk aan Bruce Willis als sympathieke surrogaatvader en Edward Norton in een te kort scoutsbroekje. Om van de chemie tussen dat jonge koppeltje nog maar te zwijgen.
9. Skyfall
Het is niet iedereen gegeven om vijftig te worden op de manier zoals James Bond dat doet: stijlvol, bruisend van vitaliteit, en met een geweldige ceremoniemeester in de gedaante van Sam Mendes. Skyfall was niet alleen een ontzettend classy en knap in beeld gezette Bondepisode, maar ook de meest opwindende actiethriller in lange tijd, met een overigens weer heerlijke Daniel Craig als 007. Een blockbuster van zo’n hoog niveau dat hij eigenlijk veel meer wordt dan zomaar entertainment.
10. Beasts of the Southern Wild
Hevig solliciterend naar een plaatsje in ons lijstje van ronduit indrukwekkende debuutfilms, deze prent van Benh Zeitlin. Veel ellende en miserie zitten er wel in Beasts of the Southern Wild, maar niet zoveel als er schoonheid in zit. De zesjarige hoofdrolspeelster Quvenzhané Wallis is daarbij nog een ware revelatie ook en is overigens bijna even indrukwekkend als de fantastische, quasi-spontane regiestijl van Zeitlin. Neemt u maar van mij aan dat die Explore Award een oververdiende bekroning was.
Noot: Killer Joe zou zich zonder blozen tussen deze tien titels kunnen plaatsen, maar tja, de ruimte is beperkt. Eveneens ten zeerste het onthouden waard: Jane Eyre, Looper, Jagten, Amour en A Royal Affair.
Bij de echt compleet kwaliteitsloze rommel die de bioscoop in 2012 heeft uitgescheten, ga ik niet te lang stilstaan, aangezien er ook een aantal behoorlijk miserabele creaties zijn gemaakt waarvan ik (toch nog) hoopte dat ze dat niet gingen zijn. Silly me!
Flop 5
1. Holy Motors
Laat u niets wijsmaken: Leos Carax is weldegelijk weinig meer dan een pretentieuze blaaskaak die erop kickt om twee uur lang op zijn eigen pseudo-artistiekerigheid te masturberen. Het idee om een dwerg met een joekel van erectie in de armen van Eva Mendes te leggen en nog een stuk of tien andere even serieus van de pot gerukte verkleedshows voor hoofdrolspeler Dennis Lavant in één film te gieten, was het alleszins niet waard om op papier, laat staan op het witte doek terecht te komen.
2. Twixt
Er lopen regisseurs rond met een minder indrukwekkende achtergrond dan die van Francis Ford Coppola, die de wereld met de eerste twee Godfathers en vooral Apocalypse Now nog steeds drie meesterwerken zonder weerga heeft geschonken. Een reden te meer om Twixt, een banaal horrorverhaaltje in een goedkope stijl die Sin City oneer aandoet, naar de diepste krochten van uw geheugen te verbannen en daar langzaam te laten wegkwijnen.
De beste films van David Cronenberg mogen dan misschien niet even goed zijn als die van Coppola, maar van hem hadden wij evenmin verwacht dat hij zo diep kon vallen: een houterige Michael Fassbender (nooit gedacht dat die versie bestond) en een ergerlijk overacterende Keira Knightley (nooit gedacht dat ze er zover over kon gaan) waren maar twee schakels in de zielloze cinema van A Dangerous Method.
4. Chronicle
Klaarblijkelijk ben ik de enige die de kwaliteiten van Chronicle niet heeft kunnen opmerken, maar de gebreken waren alleszins duidelijk genoeg: een totaal geforceerd en overbodig found footagetrucje – een concept dat ondertussen echt wel aan eeuwige verbanning toe is – en een schromelijk dun en enerverend hoofdpersonage waren toch behoorlijke ergerniswekkers.
Een meesterwerk had ik van deze nieuwe tienerfranchise nu ook niet meteen verwacht, maar de trailer zag er op zijn minst intrigerend uit, en de aanwezigheid van Jennifer Lawrence deed toch een hogere kwaliteit dan Twilight vermoeden. Niks daarvan in The Hunger Games, een film die na zijn eerste akte inzakt en zichzelf finaal de das omdoet door op uiterst geforceerde en melige wijze zijn eigen (van Battle Royale gepikte) premisse te ontkrachten.
De vijf allerslechtste films waren The Cold Light of Day, The Devil Inside, La Vie d’une Autre, Abraham Lincoln: Vampire Hunter enWeekend aan Zee, indien u het echt wil weten. Eveneens behoorlijk teleurstellende stinkers: To Rome With Love, The Iron Lady en War Horse.
“En dan nog…” van het jaar:
Openingsgeneriek van het jaar : The Girl With The Dragon Tattoo.
3D van het jaar: Life of Pi laat The Hobbit toch een eindje achter zich, maar die gaat dan weer wel met de awards voor ‘Meeste frames per seconde van het jaar’ en ‘Langste aftiteling van het jaar’ (16 minuten!) lopen.
Guilty pleasure van het jaar: [REC]³ Génesis , een old school zombiefilm waarvan ik niet genoeg kan benadrukken hoe plezant die is.
Bangste moment van het jaar: de scène uit The Woman In Black waarin Daniel Radcliffe besluit om een nachtje door te werken.
Meest onzinnige film van het jaar: Twilight: Breaking Dawn – Part II .
Meest onderschatte film van het jaar: Anna Karenina, een cinematografische parel, en Lawless, een uitstekende gangsterfilm. Van die laatste werd klaarblijkelijk verwacht dat-ie het genre zou heruitvinden, van de eerste vond men dan weer dat er te weinig genre in zat. Filmcritici!
Meest overschatte film van het jaar: The Descendants en Ted waren niet slecht, maar ook niet half zo goed als de meeste mensen je graag wilden doen geloven.
Tegenvaller van het jaar: Prometheus – nog steeds beter dan de meeste sci-fi, maar de toon, sfeer en kwaliteit van Alien waren met momenten héél ver zoek.
Crush van het jaar: de prachtige Alicia Vikander (A Royal Affair, Anna Karenina), die we ook wel eens zonder hoepelrok willen zien. De interpretatie van deze uitspraak laten we dan weer volledig aan u over.
Meest sexy genre van het jaar : het kostuumdrama, dat in Jane Eyre, A Royal Affair en Les Adieux à la Reine een heerlijke, al dan niet uitgesproken, seksuele spanning meekreeg.
Kostumering van het jaar: het leren pakje van Scarlett Johansson in The Avengers, met de rode jarretellen van Leticia Dolera in [REC]³ als goede tweede.
Superheld van het jaar: Batman liet wat mij betreft het kliekje Avengers toch nog een eindje achter zich.
Meest overbodige reboot van het jaar: The Amazing Spider-Man .
Vreemdste publiek van het jaar : de non tijdens de voorstelling van Beyond The Hills.
The-one-you-don’t-fuck-with van het jaar: Liam Neeson in The Grey. Al eens gezien hoe die op het punt staat om met wat glasscherven en wat plakband een roedel wolven te fileren?
Seksscène van het jaar: Gina Gershon die Matthew McConaughey een soortement blowjob geeft in Killer Joe en daar een heel speciaal hulpstuk voor gebruikt.
Meest voor freudiaanse interpretatie vatbare relatie van het jaar: die tussen Albie de boerenknul en Joey het raspaard in War Horse.
Minst ethisch verantwoorde scène van het jaar:diegene waarin een legerarts alsnog besluit om een bataljon Britse soldaten verder te laten creperen en eerst het been van een paard te verzorgen in War Horse.
Flauwste woordspeling-die-ik-niet-heb-kunnen-maken van het jaar: dat War Horse, gezien de lovende reacties in de VS, stevig over het paard getild wordt.
Slechtste idee van het jaar: de eerder genoemde gedachtestroom van Leos Carax, op de voet gevolgd door Spielbergs voorstel om een Oscar voor Acterende Dieren uit te reiken en mijn door alcohol benevelde inval om met een maat The Human Centipede (1 én 2) te zien.
Positieve vooruitblik van het jaar: The Master– Django Unchained – Only God Forgives – The Great Gatsby – The Place Beyond The Pines – Stoker. Al gezien en meer dan goedgekeurd: La Cinquième Saison en Tabu.
Negatieve vooruitblik van het jaar: Passion , want dat is echt een misser van formaat.
Sceptische vooruitblik van het jaar: Lincoln en Hitchcock, want hoeveel grote namen er ook aan verbonden zijn, biopics hebben vaak te lijden onder Oscargeilheid.
Minst originele afscheid van het jaar: tot volgend jaar!
