Soms is het een zegen om zo weinig mogelijk af te weten van een
film vooraleer je gaat kijken: zo vermijd je valse verwachtingen of
vooroordelen. Van ‘Four Brothers’, de nieuwe van John Singleton,
wist ik – met de hand op het hart – absoluut niets af, behalve dan
dat het een soortement urban thriller was over… tja, over
vier broers. De plot was me totaal onbekend, zodat ik de prent heb
kunnen zien zoals elke film in theorie gezien hoort te worden: met
geen enkele voorkennis en enkel de expertise van de
verhalenvertellers om me duidelijk te maken waar het allemaal
naartoe zou gaan. Ik kan niet zeggen dat ik echt ondersteboven was
van het eindresultaat, maar na Singletons laatste, het
onfortuinlijke ‘2 Fast 2 Furious’,
is dit in ieder geval een ferme stap in de goeie richting.
Het verhaal begint wanneer Evelyn Mercer, een lief oudje, wordt
neergeschoten bij een overval op een nachtwinkel. De misdaad lijkt
volkomen willekeurig en haar vier adoptiezoons, Bobby (Mark
Walhberg), Angel (Tyrese Gibson), Jerry (Andre Benjamin) en Jack
(Garrett Hedlund) komen naar het ouderlijk huis terug om te rouwen.
Allevier de jongens werden destijds als kleine straatschoffies door
Evelyn van straat geplukt. Bobby, Angel en Jack zijn nog steeds
niet echt kraakhelder, maar ze hebben hun hart op de juiste plaats
zitten, en Jerry is tegenwoordig zelfs getrouwd, heeft een roedel
kinderen en werkt als vakbondsvertegenwoordiger.
De rust van de vier broers wordt echter verstoord wanneer blijkt
dat de moord op Evelyn geen toeval was, maar een executie – iemand
wilde haar het zwijgen opleggen. De jongens schieten in volle
bad motherfucker-mode, zetten de kraag van hun jas rechtop,
lopen over de besneeuwde straten van Detroit met een tred alsof hun
scrotum plotseling opgezwollen is tot de omvang van een voetbal, en
gaan op zoek naar de bitch die hun momma heeft
ge-wasted.
Eén van de leuke elementen van de film voor mij, was dat ik
aanvankelijk niet eens wist dat het verhaal de richting van
wraakthriller uit zou gaan. Het eerste half uur lang doet Singleton
het immers opvallend kalm aan. Hij laat de vier broers voldoende
tijd onder elkaar om hun relatie duidelijk te maken, geeft ook elk
personage afzonderlijk kleine scènes waarin hun verdriet om de dood
van hun moeder naar boven komt en stopt voldoende humor in die
vroege scènes om echt een gevoel van sympathie voor die mannen op
te roepen. Oké, goed, Singleton gaat dan wel fenomenaal uit de
bocht wanneer hij plotseling het spook van Evelyn aan de
Thanksgiving-tafel laat plaatsnemen om haar jongens op hun
tafelmanieren te wijzen, maar tot op dat ridicule punt functioneert
‘Four Brothers’ perfect als grootsteeds drama.
Daarna, echter, wordt dat intieme sfeertje resoluut opgeblazen om
plaats te maken voor een actiefilm met duidelijke roots in de
blaxploitation-cinema van de jaren zeventig en in de
tradities van de western – het verhaal zou afkomstig zijn van ‘The
Sons of Katie Elder’, een John Waynefilm. We krijgen lange
autoachtervolgingen, immense shoot-outs en naargeestige
confrontaties tussen de goeien en de slechten. Neem bijvoorbeeld
een scène waarin de vier broers willen gaan praten met een getuige
– de man in kwestie slaat op de loop en vlucht uit het raam van z’n
eigen flat door zich aan een touw naar beneden te laten glijden.
Mark Wahlberg snijdt dat touw door, de kerel tottert enkele
verdiepingen naar beneden en kan niet meer rechtstaan. Singleton
maakt er een punt van om ons te tonen hoe het bot door z’n been
heensteekt, waarna hij de broers toont die meewarig op hem
neerkijken: ‘Ga je ons vertellen wat we willen weten of laten we je
hier zo liggen?’ (De blaxploitation-roots van ‘Four
Brothers’ hebben er trouwens al voor gezorgd dat veel Amerikaanse
critici in een politiek correcte kramp zijn geschoten en de film
gelijk voor racistisch en vrouwonvriendelijk hebben versleten.
Terwijl deze zelfde heren uiteraard geen enkel probleem hebben met
al die films waarin blanken elkaar afknallen terwijl de vrouwen
gillend van de zijlijn toekijken. De twee maten en gewichten
blijven vooralsnog in gebruik.)
Je zou kunnen zeggen dat Singleton hier de kans laat liggen om een
geloofwaardig drama te maken, door te kiezen voor een
wraakthriller, maar goed, dat is nu eenmaal de aard van het
beestje. Het punt is, dat het ongeveer een uur lang een
goeie wraakthriller is. De actiescènes zijn degelijk in
elkaar gestoken, met een strakke montage die duidelijk maakt dat de
regisseur zich eerder heeft laten inspireren door gelijkaardige
werkjes uit de seventies, dan door de hyperkinetische ADHD-stijl
die men er tegenwoordig dikwijls op nahoudt. Singleton slaat ons
niet helemaal plat met actiescènes, maar laat tussendoor voldoende
ruimte om z’n film (en z’n publiek) op adem te laten komen. ‘Four
Brothers’ duurt 108 minuten, en dat is er niet één teveel of te
weinig.
Ook de acteurs lijken zich thuis te voelen in dit wereldje. Mark
Wahlberg kàn acteren, wanneer hij een goede regisseur heeft om hem
te begeleiden. Vergelijk uitstekend werk van hem zoals dat in
‘Boogie Nights’ en ‘I Heart Huckabees’ met complete missers als
‘The Perfect Storm’. Hier weet hij
op een effectieve manier een gevoelig man te spelen die zichzelf
voordoet als een hardass. Mooi. De overige acteurs blinken
individueel minder uit, maar er zit nergens echt een zwakke schakel
in de ketting.
Het probleem met de film is dat na een dik uur de geloofwaardigheid
onherroepelijk verloren gaat. We krijgen een enorme schietpartij
aan het huis van de broers, waarbij een vijftal doden vallen.
Achteraf loopt een sympathieke politieagent de plaats van het
bloedbad op, hij kijkt één keer rond en concludeert: ‘Geen
probleem. Zelfverdediging.’ Nou, dat is dan ook snel beklonken. Ook
de finale is fameus bij de haren gesleurd, met goeien die
plotseling slecht blijken te zijn en omgekeerd. Op zulke momenten
zijn we ver verwijderd van het realistische portret van grootsteeds
leven waar het allemaal mee begon.
‘Four Brothers’ is een bekwaam geregisseerde actiefilm, waar heel
wat interessante elementen in te vinden zijn, maar die op het eind
toch wegzakt in de conventies van typische, ongeloofwaardige
Hollywoodonzin. Jammer.
