Meer dan een decennium is het geleden dat Public Service Broadcasting Brussel nog eens aandeed. Dat wil zeggen dat we ondertussen vier platen en ontelbare verhalen verder zijn, sinds dat begin dat de lof der techniek zong. Vandaag bevonden we ons vooral in de jaren dertig, ergens boven het oneindige water. En dat klonk in de AB zo:
Het is vandaag elf november, Wapenstilstand, maar hoe Brits hij ook is, J. Willgoose, esq. rept er geen woord over. Geschiedenis te over, immers, en die grote plaat over de Eerste Wereldoorlog moet hij nog altijd schrijven. Vandaag heeft hij iets anders uit te venten: The Last Flight, een nieuwe songcyclus waarin hij het wedervaren van pilote Amelia Earhart bezingt.
We vatten even samen. Het waren de jaren dertig, vrouwen die een vliegtuig wilden besturen waren raar en vooral moédig, en Amelia Earhart was de coolste van hen. Tot ze het summum nastreefde, en probeerde de eerste vrouw te worden die de wereld rondvloog. Ging mis, ze verdween in 1937 ergens boven de Stille Oceaan van de radar.
Stof genoeg voor verhalen, romantisering en speculatie, gefundenes fressen voor een band als Public Service Broadcasting die een business heeft gemaakt van sepiagetinte geschiedenislessen. Na Bowies obligate “Sound & Vision” – het credo van de band op tape gezet – licht op het scherm achteraan het podium de cockpit van Earharts Lockheed Model 10-E Electra op, en met “Towards The Dawn” zitten we midden in het levensverhaal van de pilote.
Het is op vertrouwde motorik drijvende progrock, voortgedreven door de immer stuwende drums van Wrigglesworth, een wrikkelgat van een percussionist. Willgoose weeft er interviewfragmenten met de heldin van de luchtvaart doorheen. Waarom ze dit doet? Twee songs verder krijgen we het antwoord: ‘For the fun of it”. Het zal aan het eind van dit optreden een echo krijgen, wanneer in “Everest” de motivatie is: “we climb it, because it’s there”.
Wanneer de groep daarna het oude “Theme From Public Service Broadcasting” aansnijdt, merk je echter hoe hard deze groep in de loop van zijn vijf platen is veranderd. Niet alleen omdat het duo Willgoose-Wrigglesworth ondertussen is aangevuld met multi-instrumentalist J.F. Abraham, ook omdat het geluid ondertussen flink is geëvolueerd. Hier krijgen we nog één keer het kalere, vooral op kraut-beats drijvende dat in het begin voor zoveel opwinding zorgde. Het is meer dansbaar, ritmischer dan de recente platen. Wat een plezier ook om nog eens die huppelende banjo te horen onder die opgeknipte samples!
Meer oud werk is “Nightmail”, en daarin laat Willgoose de stemmen uit het verleden huppelen als was het hiphop – gesteld dat rappers kond wilden doen van de wonderen van het “moderne” postwezen. Dat de groep na die eerste plaat latere jaren zou aansnijden, horen we aan “Sputnik” uit The Race For Space en een matig “Progress” van op Every Valley over de mijnstakingen.
Dat laatste nummer raakt een van de zwakheden van Public Service Broadcasting aan, en dat is de hang op de laatste platen om voor de zang vrouwelijke gasten uit te nodigen. Vandaag is er in tegenstelling tot gisteren in Nederland – toen Eeraas de honneurs waarnam – niemand voorhanden, en dus vermijdt de setlist dat mindere werk grotendeels. In “Progress” krijgen we nog even Tracyanne Campbell (Camera Obscura) van op band, maar verder moeten we het met instrumentals en oude stemopnames doen. En zo hoort het bij deze groep.
Meer Every Valley: “People Will Always Need Coal”, klinkt het, en dus moedigt het nummer elke jongere aan om de mijnen in te duiken. Abrahams haalt er van dolle vreugde een bugel bij boven, Wrigglesworth laat zijn trommels dansen. Een laatste duo Earhart: “Arabian Flight” is een kabbelend tripje, in “Monsoons” regent het, en dus gaat de gitaar van Willgoose bruut en kortaf te keer. Het is een voorbode van “All Out”, waarin de mijnwerkers – we zijn opnieuw in de jaren tachtig – aan het rellen gaan, en de soundtrack daarbij als vanzelfsprekend klinkt als het betere Mogwai.
We eindigen in de ruimte, en dus ook op een, euh, hoogtepunt. “The Other Side” blijft het klapstuk van deze band, een nummer waarin de spanning en ontlading van die ene trip van Apollo 8 langs de Dark Side Of The The Moon – waarbij ze minutenlang niets konden laten horen – voelbaar wordt. De funkrock van “Go” vat daarna het opgewonden afchecken vooraleer Apollo 11 naar het maanoppervlak mocht afdalen. Spoiler alert: alles ging goed.
Slechts één nummer wordt in de bisronde vervolgens gelicht uit Bright Magic. Die plaat over Berlijn blijft dan ook het wat ondergeschoven kind in het oeuvre van Public Service Broadcasting, en ook vandaag overtuigt “People, Let’s Dance” niet helemaal. Alsof het niet werkt als de thematiek ook niet klopt. Neen, dan is het alweer funky “Gagarin”, dat naadloos aan dat vorige nummer wordt geweven, veel beter.
“Thank you. Thank you. Thank you.”, laat Willgoose zijn computer zeggen, zoals dat sinds jaar en dag de gewoonte is. En hij voegt er met menselijke stem aan toe dat hij hoopt dat het niet weer tien jaar duurt voor ze nog eens in Brussel staan. Dat zou goed zijn, en laat ons duimen dat de groep er dan zo goed voor staat dat hij eindelijk de grotere productie kan meebrengen waarmee in het VK wordt getourd.
