De oorlog tussen Irak en Iran staat geboekstaafd als een van de bloedigste conflicten uit de tweede helft van de twintigste eeuw en heeft naar schatting aan ruim een miljoen mensen het leven gekost. La Sirène voert ons mee terug naar de beginperiode van die strijd in de vroege jaren negentientachtig.
De Iraanse havenstad Abadan heeft op dat moment een machtspositie ingenomen en geldt als een van de belangrijkste spelers in de olie-industrie. Wanneer de edelmoedige Omid er een onschuldig partijtje voetbal speelt met z’n vrienden, breekt door een allesverwoestende raketaanval op een raffinaderij, de hel los. In de belegerde metropool, die door chaos wordt overspoeld en ieder ogenblik kan vallen, probeert de jongen een spoor van zijn oudere broer te vinden nadat die werd opgeroepen naar het front.
De in Teheran geboren cineaste Sepideh Farsi realiseerde al meerdere documentaires en langspeelfilms en waagt zich nu voor het eerst aan een animatieprent die ze kruidt met eigen ervaringen. Farsi, die ten gevolge van haar werk een toegangsverbod tot haar thuisland opgelegd kreeg en nog steeds door het regime wordt geweerd, was als tiener getuige van het vreselijke geweld dat om haar heen woedde – wat een blijvende indruk naliet.
Sepideh Farsi speelde al sinds 2009 met het idee voor deze film, waarin de animatie enerzijds als filter fungeert om een zekere afstand te nemen van de genadeloze oorlog, maar anderzijds als middel wordt ingezet om ons net dichter bij de emoties van de personages te brengen. Aangezien het voor de regisseur onmogelijk was om naar Iran terug te keren, stelden een veelvoud aan foto’s en de boeken waarin ze zich verdiepte haar in staat om de sfeer van het tot een puinhoop herschapen Abadan te reconstrueren. Hoewel ze er zelf nooit heeft gewoond – ze kwam via haar in 2022 overleden vader in contact met de stad – voelt Farsi toch een grote verbondenheid met deze plek. Ook het kleurenpalet dat voor de film werd ontwikkeld (gedomineerd door petroleumblauw, zanderig oker en fel rood) geeft de historische context van deze regio weer.
De esthetiek van La Sirène is opmerkelijk, omdat de verschillende personages oorspronkelijk in 3D werden gecreëerd (wat voor het team makkelijker was om zodoende complexe perspectieven uit te werken), maar alles er toch uitziet als 2D-animatie. De soundtrack, die een cruciale rol speelt, maakt het plaatje compleet. Het hypnotiserende ritme van de Damman loopt als een leidraad doorheen de film, die voorts wordt aangevuld met een mix van diverse stijlen: van Armeense doedelzakmuziek tot pop-rock.
Op die manier laat de filmmaakster heden, verleden, droom en werkelijkheid herhaaldelijk in elkaar overvloeien. La Sirène begint als een coming-of-agefilm, verandert in een oorlogsdrama en transformeert dan tot een heldentocht met Bijbelse referenties aan de Ark van Noah. De film werd vorig jaar al geselecteerd voor de Berlinale en Annecy (waar de score van de Frans-Zwitserse trompettist Erik Truffaz in de prijzen viel) en maakte ook deel uit van de officiële competitie tijdens de 50e jubileumeditie van Film Fest Gent.
Het verbluffende La Sirène weet de kijker zowel innovatief als louter technisch van zijn sokken te blazen. Dit levert een aantal ongeziene hoogstandjes op die bol staan van creativiteit en verbeelding. Farsi schuwt in haar film de harde realiteit niet, maar tracht in de schemerzone tussen hoop en wanhoop ook een vorm van schoonheid te vinden.
