King’s Land (Bastarden)

Wanneer wordt brandende professionele ambitie schadelijk voor je persoonlijke geluk? Met die vraag moet de Deense regisseur Nicolaj Arcel de afgelopen jaren ongetwijfeld hebben geworsteld. Van bejubeld en bekroond na A Royal Affair tot bespot en beschaamd na The Dark Tower. Een mens zou voor minder de pedalen verliezen. Gelukkig bestaat er ook nog zoiets als innerlijke veerkracht, het onzichtbare vermogen van de mens om zich ondanks alles te herpakken. King’s Land is het resultaat van die herwonnen veerkracht. Het is eveneens de beste en meest persoonlijke film van de Deen tot nu toe.

Mads Mikkelsen gaat als kapitein Ludvig Kahlen in het Denemarken van 1755 in op het plan van de koning om de heide van het afgelegen Jutland te koloniseren. Dat hij daarvoor de weinig vruchtbare en schrale bodem van de heide moet zien te temmen, afrekenen met vogelvrijverklaarden en ten slotte de toorn van de meedogenloze landeigenaar Frederik de Schinkel moet trotseren, boeit de kapitein niet. Kahlen is immers een bijzonder trotse man die zich totaal niet bewust is van zijn werkelijke sociale status. Dat wordt in een van de allereerste shots van de film duidelijk als hij fier zijn medaille opspeldt in het armenhuis van oorlogsveteranen waar hij op dat moment verblijft. Hoogmoed komt nog altijd voor de val, zelfs in 1755.

Het is niet de eerste keer dat Mikkelsen een historisch personage speelt dat nobel is van inborst, maar dat door een mix van effectieve tegenwerking, onverwachte omstandigheden en de eigen, misplaatste eerzucht uiteindelijk de foute toer opgaat. Het beste voorbeeld is wellicht Michael Kohlhaas uit 2013, waarin hij met veel verve het titelpersonage vertolkt – een paardenhandelaar uit de zestiende eeuw die onrecht wordt aangedaan door een lokale baron en vervolgens beslist om het recht in eigen handen te nemen.

Zowel King’s Land als Michael Kohlhaas maken duidelijk dat het er eigenlijk niet toe doet wat de gewone man onderneemt zolang de elites er maar van kunnen profiteren. Niettemin wordt de hand ook in eigen boezem gestoken. Hoogdravende principes benevelen de blik van Kahlen en Kohlhaas zodat ze niet meer in staat zijn het grotere plaatje te zien. Je beroepen op een abstracte, hogere autoriteit zoals een koning om een geschil op te lossen, blijkt in beide films futiel te zijn. De gewone man wordt genadeloos opzij gezet als hij de belangen van de koning of de landheer niet meer wil of kan dienen. Diezelfde koning of landheer laat er trouwens zijn slaap niet voor om hem daarvoor naar eigen goeddunken te berispen, te bestraffen of zelfs te belonen. Wie King’s Land al intrigerend vindt, moet zeker Michael Kohlhaas eens onder de loep nemen. Beide films zijn de verschillende zijdes van dezelfde munt.

Regisseur Nicolaj Arcel maakt in de film ook een ongewone link naar zijn eigen persoonlijke situatie door xenofobie met ouderschap te verbinden. Kahlen komt in de loop van de prent in contact met Anmai Mus, een tienjarig meisje dat door iedereen wordt verstoten omwille van haar donkere huidskleur. Het laat Kahlen stilstaan bij zijn eigen statuut als  bastaard van een adellijke vader en een gewoon dienstmeisje. Tegelijkertijd dwarsboomt Mus ongewild de plannen van Kahlen. Kan hij zijn nieuwe rol als ‘vader’ van het meisje wel overeen laten komen met zijn ambities voor de kolonie? Het is niet moeilijk om een parallel te trekken met de persoonlijke situatie van Arcel. De cineast werd immers zelf vader en moest dus ook zijn eigen ambities afstemmen op de noden van zijn kind. Conflicterende gevoelens van intense liefde, maar ook van egoïsme zullen hem niet vreemd zijn geweest.

King’s Land is een robuust kolonistendrama dat worstelt met de eeuwenoude, morele vraagstukken van ambitie, autoriteit en ouderschap. Hier tegenover plaatst chef foto Rasmus Videbaek de natuur, die in al zijn weidsheid, maar ook in al zijn onverschilligheid wordt getoond. Dit veelgelaagde fresco krijgt op den duur zelfs Bijbelse trekjes met Mikkelsen in de rol van Job die ongevraagd gegeseld wordt door natuurelementen zoals regen en vorst, maar ook door menselijke elementen zoals een driftig gehanteerde zweep. ‘De heide kan niet getemd worden’, kopt de inleidende tekst bij de film, maar de mens Kahlen is te vermetel om zich daar iets van aan te trekken. En dat alleen al verdient al onze cinematografische aandacht.

8
Met:
Mads Mikkelsen, Amanda Collin, Simon Bennebjerg
Regie:
Nicolaj Arcel
Duur:
127'
2023
Denemarken, Noorwegen, Duitsland

verwant

Riders of Justice (Retfærdighedens Ryttere)

Reeds te zien op het Bifff festival van 2021,...

Drunk (Druk)

Deze recensie verscheen eerder helemaal aan het eind van...

Blog: Film Fest Gent 2020

Ondanks de blijvende dreiging van het Corona-virus, zal tussen...

Arctic

De sociale media hipsters onder ons kennen de Braziliaan...

Doctor Strange

De Marvel-tijdlijn is opnieuw een ijkpunt rijker. De vraag...

aanraders

Drive-Away Dolls

Nadat ze decennialang als tandem de filmwereld verrijkten met...

Dream Scenario

‘Nicolas Cage is de enige acteur sinds Marlon Brando...

Evil Does Not Exist (Aku wa sonzai shinai)

Films zijn doorgaans gebaseerd op een sterk verhaal, of...

Civil War

Nog voordat iemand de film gezien had, veroorzaakte Alex...

La Chimera

De in Toscane geboren scenariste/regisseuse Alice Rohrwacher vestigde op...

recent

JD Morvan / Victor Matet / Cesc & EFA :: Vaarwel Birkenau

Vaarwel Birkenau toont de Holocaust van binnenuit. Overlever Ginette...

ILA :: Ayna

Het was met verbetenheid dat Ilayda Cicek zich met...

Mr. & Mrs. Smith – Seizoen 1

Donald Glover komt soms een beetje over als een...

Constant Permeke in tegenlicht :: Permekemuseum, Jabbeke

In 2020 sloot het Permekemuseum voor een grondige renovatie...

Zap Mama

25 april 2024De Roma, Borgerhout

Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in