Een episode uit het eerste seizoen van de serie Westworld, twee videoclips voor Lykke Li en een paar weinig bekende langspelers waarvan The Nile Hilton Incident wel een prijs wegkaapte op het Sundance filmfestival. Dat waren zo ongeveer de enige kaarten die regisseur Tarik Saleh kon voorleggen voordat hij redelijk verrassend in Cannes won voor beste scenario met Boy from Heaven.
Het helpt bij het bekijken van Boy from Heaven om enig inzicht te hebben in de geschiedenis van de Islam en de achtergrond van de scheiding tussen Sjiieten en Soennieten en eveneens om je nog even de sociaal-politieke naweeën van de Arabische lente voor de geest te halen. Zelfs zonder die achtergrond, slaagt de film er gelukkig in om op treffende manier een kader te schetsen dat ook de niet ingelichte kijker kan doorgronden en dat vrij snel wordt opgezet: Adam is een visserszoon die mag gaan studeren aan de prestigieuze Al-Azhar universiteit in Caïro – hét bolwerk van de Soennitische leer waarin het vergaren van kennis centraal staat – net wanneer de grote imam komt te overlijden. Al heel snel wordt de school daarmee een wespennest van politieke intriges waarin de verschillende fracties die belang hebben bij de keuze van een opvolger allemaal proberen om het proces te beïnvloeden dat tot een nieuwe aanstelling moet leiden.
Saleh vertaalt die intriges in beschouwende beelden die de strijd tussen religie en politiek gadeslaan op een ietwat afstandelijke manier. Met behulp van opvallend veel breedhoekbeelden worden we deelgenoot van een complex schaakspel waarin orthodoxie misschien wel een ideaal is, maar zeker geen praktijk. De eenvoudige afkomst van de protagonist heeft hem helemaal niet voorbereid op de uitdagingen die hem te wachten staan in de grootstad waar niet alleen leger en clerus de orde bepalen, maar waar ook de verleiding van luxe en een andere, meer seculiere levensstijl, hem nieuwe inzichten bieden. Er gaat van de soms akelig lege beelden een grote spankracht uit die al die ideeën en verbanden ook optimaal visualiseert: personages worden in grote ruimtes geplaatst die de imposante architectuur benadrukken, maar die hen ook letterlijk reduceren tot pionnen in een groter spel dat ze zelf maar ten dele bevatten, en dat geldt zelfs voor wie hoger in de hiërarchie staat en schijnbaar meer sturende mogelijkheden heeft. Het portret van de moderne Egyptische samenleving dat daaruit groeit, is verontrustend en beklijvend en biedt weinig ruimte voor hoop.
In extremis is Boy from Heaven, buiten die gelaagdheid om, echter ook een zenuwslopende thriller. Scènes waarin Adam – die naderhand gerecruteerd wordt door de Staatsveiligheid om informatie vanuit de besloten universiteitswereld door te spelen – dreigt ontmaskerd te worden, zijn bijzonder sterk en maken van deze intelligente politieke film ook een sterk stukje suspensecinema.
