‘I thought it was a terrible ending for a decent weekend. And: this is going to be a huge cleanup’. Neen, zelfs toen alles bananas ging had überhippie Michael Lang nog altijd geen idee wat er onder zijn neus was gebeurd op dat Woodstock ’99. Deze Netflix-documentaire geeft ons meer dan twintig jaar later nochtans een helder beeld van hoe toxic masculinity en blinde hebzucht tot een drama leidden.
‘This was not a walk in the park. We completely underestimated this’. Het zijn de woorden van een eerstehulpwerker, het had het mea culpa moeten zijn van organisator Michael Lang en concertpromotor John Sher. Maar ook twee decennia nadat alles uit de hand liep, blijken beiden niet tot enig inzicht bereid. Terwijl de beelden van Trainwreck: Woodstock ’99 het tegendeel laten zien, hoor je hun vergoelijking, hun minimalisering.
Lang, dat was de flowerpowerhippie die in 1969 het originele Woodstock mee op poten had gezet, en dat in 1994 nog eens dunnetjes had overgedaan. Nu zijn kleinkinderen de festivalgerechtigde leeftijd hadden bereikt, kreeg hij naar eigen zeggen zin in nog eens. Sher, er ook al bij in 1994, mocht opnieuw het praktische deel voor zijn rekening nemen. En dat deed hij zoals een echte Herman Schueremans: met oog voor de kleintjes. Hoe dat fout liep, kan gemakkelijk in drie uitspraken van hem worden samengevat.
‘This is a money-making venture, all right?’: dat was probleem één. Woodstock ’99 moest geld opbrengen, en dus kregen de festivalgangers voor hun toen flinke 150 dollar zo ongeveer niets. Haalt Sher de schouders op: ‘Nobody expected the Ritz Carlton’. Neen, maar toiletten die werkten, drinkwater dat niet bruin was omdat het die overvloeiende dixis kruiste, was wel een minimum geweest. Schuilplekken tegen de hitte op deze oude luchtmachtbasis die vol asfalt lag? Hoezo mijnheer?
Het werd erger. Water werd een speculatief iets, dat op de derde dag het dubbele kostte van de eerste. Lang en Sher hadden alles overgelaten aan externe cateraars, maar geen controle genomen over de prijszetting. Een kraamhouder praat in Trainwreck over de razende meute die hem op het einde bestormde alsof zijn prijsbeleid er niets mee te maken heeft; het cynische gelaat van kapitalisme. Kirk Hammett van Metallica vat het droog samen: ‘peace and love equals capitalist venture. Let’s call a spade a spade.’
‘Woodstock was like a small city, you know? All things considered, I’d say that there would probably be as many or more rapes in any sized city of that.’ Probleem twee. Ach ja, dat er vier vrouwen later van verkrachting getuigden; collateral damage. Dat was het niet, het was een rechtstreeks gevolg van de toxische frat boycultuur die in de Verenigde Staten hing in die jaren. ‘I’m here for money and sex and bitches, truthfully’ gaf één van de securitymensen toen in een interview toe. Tja, die mochten dan ook geen echte security heten van Lang, maar een ‘Peace Patrol’ die bestond uit onervaren, ingebuste twintigers.
‘I didn’t take into account what a jerk Fred Durst is.’ Het derde probleem. Het waren de jaren van de nu-metal, en die bands waren niet bepaald peace-‘n-love. Op de eerste dag had Korn de boel al flink opgenaaid, het begon pas echt te gisten toen een dag later Limp Bizkit het podium betrad. 200.000 man zag zijn helden, en de boel ontplofte. Durst, niet het type om de boel te kalmeren, surfte lekker mee op de vibe: “Break Stuff” werd iets te letterlijk genomen.
Fred Durst, 23 jaar later: “It was phat.” Een lul, dus. En toch snap je het. Zelfs al heb je nooit iets met Limp Bizkit gehad, je voelt voor het eerst opwinding bij die riff; dit was hun moment. En natuurlijk heeft die securityman gelijk: ‘you can’t blame Limp Bizkit for being Limp Bizkit. It’s like blaming a bear for being a bear.’ Het voelt dus wat goedkoop hoe Lang en Sher zich plots als moraalridders ontpoppen, en met de vinger gaan wijzen: het lag aan Bill Clintons seksschandaal, en aan de films van die tijd, dat die jongeren geen manieren hadden.
Het eindigde in waanzin. Lang, voor altijd hippie, had in de nasleep van de Columbine School Shooting besloten om tijdens de afsluitende set van Red Hot Chili Peppers duizenden kaarsen uit te delen. Merkt een talking head in de documentaire op: ’to give flames to an audience that is three days into being treated as animals. It was not a very smart decision.’ Terwijl een geluidstoren tegen de vlakte werd gewerkt, werden overal op het asfalt vuurtjes gestookt. Het enige wat de organisatoren nog konden doen: de militaire politie er op afsturen, zelf waren ze de controle al lang kwijt.
Trainwreck: Woodstock ’99 is een hallucinante weergave van wat er zich toen heeft afgespeeld. De interviewees, doorgaans pubers, nu in hun forties, kunnen nog altijd niet geloven dat hen dat allemaal is overkomen. Met de wetenschap van meer dan twintig jaar later zie je de puzzelstukjes echter op zijn plek vallen: waar we nu staan, daar stonden we toen al, maar we zagen het nog niet.
‘This is lord of the flies, I guess’, gaat een festivalganger middenin de chaos. En het rare is: hij lijkt er ongelofelijk tevreden mee. ‘Down with profitstock’ leest een haastige graffiti op een afsluiting. We waren twee jaar voor 9/11, we geloofden nog – op straffe van verbanning naar Siberië – in het einde van de geschiedenis en het (links) liberalisme, en toch broeide onderhuids zoveel woede en frustratie dat een festival genoeg was om ventiel te zijn. De manier waarop Woodstock ’99 werd georganiseerd was de culminatie van twintig jaar trickle down economics, van pakken wat je kunt pakken, en zorgen dat je wegraakt met alles wanneer het fout loopt. De tieners en twintigers op Woodstock ’99 zijn nu veertigers. Vandaag stemmen ze Trump. De vulkaan aan woede waar we nu mee moeten omgaan was nog maar pas ontwaakt.
Nog een laatste citaat, deze keer van Langs assistent: ‘we had high hopes of being able to integrate some of the original values of ’69 into ’99. I think that was kind of naïve.” En hij barst in lachen uit.
