Hoezo, “het rustig aan doen”?
Twee maanden. Zoveel tijd zit er tussen Van Morrisons vorige album Roll With The Punches en dit album. Om maar te zeggen dat de Noord-Ierse brompot ondertussen wel 72 jaar mag zijn, het rustig aan doen is iets dat niet in zijn woordenboek staat. Dook hij op Roll With The Punches in de soul en vooral de blues, dan is Versatile een eerbetoon aan het Great American Songbook waarop een croonende Van The Man zich aan jazzstandards waagt. Al is er wel een punt van gelijkenis met de voorganger. Naast een hele reeks covers staan er immers ook een aantal eigen nummers op het album, waarvan “I Forgot That Love Existed” eerder al verscheen op Poetic Champions Compose (1987).
Van Morrison is natuurlijk niet de eerste elder statesman of rock die zich recent verdiept in de muziek van de jaren vijftig, toen de rockrevolutie nog alles moest overspoelen. Bob Dylan bracht zowaar een trilogie uit van albums gebaseerd op nummers die Frank Sinatra vroeger ook bracht, al gebiedt de eerlijkheid ons te zeggen dat diens eerder dit jaar uitgebrachte Triplicate vooral een bewijs was dat overdaad echt wel schaadt. Het grote verschil tussen beide legendes is dat Dylan met zijn band de jazzstandards op minimalistische wijze interpreteert, met een warm, organisch geluid tot gevolg. Van Morrison daarentegen deinst er niet voor terug om het geheel wat grootser aan te zetten en een uitgebreider instrumentarium met blazers en al te voorzien.
De nummer stralen — om meteen een blik clichés open te trekken — de sfeer uit van berookte nachtclubs in de jaren vijftig, van de laatste drank aan de toog op een vrijdagavond terwijl de jazzband of crooner op de achtergrond nog snel een paar laatste nummers afhaspelt. Het probleem met Versatile is dat Van Morrison de karwei hier vooral op automatische piloot afhaspelt. Hij is een vakman, dus echt ondermaats is het nergens, maar tegelijk werkt het ook niet echt begeesterend.
Af en toe weet Van Morrison wel de juiste snaar te raken. “A Foggy Day”, van de gebroeders Gershwin, krijgt bijvoorbeeld wel een geïnspireerde versie mee en ook de swing jazz van “Bye Bye Blackbird” is zeker geslaagd te noemen. Maar de gimmick in “Broken Record” — alsof de plaat blijft haperen — gaat snel vervelen. Zijn versie van “Affirmation”, een van de meest recente covers op de plaat want geschreven in 1975, meandert aangenaam maar wat doelloos rond. Op het merendeel van de zestien nummers — een strengere selectie had geholpen — brengt Van Morrison mooie maar weinig opwindende swing jazz. Uiteraard is Van Morrison een meesterlijk crooner, maar Versatile klinkt te veel als een tussendoortje.
Van garagerock tot blues, van soul tot spirituele folk. Van Morrison mag dan wel van veel markten thuis zijn, met dit eerbetoon aan het Great American Songbook maakt hij er zich wat te makkelijk van af.