Rick Rubin probeert de carrière van een wat vergeten muzikant nieuw leven in te blazen, deel drie. Na Johnny Cash en Neil Diamond is het nu de beurt aan Yusuf Islam, oftewel Cat Stevens.
Na zijn bekering tot de islam in 1977 verdween Cat Stevens, die vanaf dan als Yusuf Islam door het leven ging, uit de muziekindustrie. Pas in 2006 — bijna dertig jaar later — liet hij opnieuw van zich horen en bracht hij met An Other Cup opnieuw een album uit. Enter 2014: Stevens is terug met Tell ‘Em I’m Gone, het derde album sinds zijn comeback. Het lijkt in ieder geval alsof hij weer helemaal vrede heeft met zijn vroegere, seculiere werk en leven, want hoewel hij op de hoes als “Yusuf” vermeld staat, maakt een sticker die verwijst naar “de nieuwe plaat van Cat Stevens” duidelijk dat hij, gelovig of niet, de wetten van de commerce nog goed genoeg kent. Voor zes van de tien liedjes neemt op de producersstoel niemand minder dan Rick Rubin plaats — sinds zijn samenwerking met Johnny Cash de patroonheilige van de has-beens. Voor het album werd er overigens een hele rits gastartiesten bereid gevonden om mee te werken: Tinariwen, Bonnie ‘Prince’ Billy, Matt Sweeney en Richard Thompson lenen allemaal hun stem of gitaar.
Het procedé op Tell ‘Em I’m Gone is vergelijkbaar met dat van de American Recordings-platen van Johnny Cash. Een combinatie van eigen werk en covers, al moet er meteen bij gezegd worden dat er op An Other Cup geen covers van hippe, hedendaagse bands te vinden zijn. Met dit album wilde Yusuf Islam immers eer betonen aan de r&b-artiesten waarmee hij opgroeide in het Londen van de vroege jaren 60, in de periode voordat The Beatles en Bob Dylan het landschap van de populaire muziek zouden hertekenen. Covers als “You Are My Sunshine” en ”Big Boss Man” tonen echter de muzikale, en dan vooral vocale, beperkingen van Yusuf Islam. Als Cat Stevens had hij vooral succes met songs die zich ergens in een poppy folksfeer bevonden, maar met de vocale kunststukjes van de r&b heeft hij veel minder voeling, zo blijkt hier.
Sterker zijn een aantal van de zelfgeschreven nummers — net omwille van de persoonlijke toets. Een hoogtepunt is het bluesy “Editing Floor Blues”, waarin hij verwijst naar de controverse die in de jaren 80 ontstond toen zijn woorden tijdens een interview over de fatwa tegen schrijver Salman Rushdie al dan niet moedwillig verkeerd werden meegegeven. De woede en verontwaardiging klinken duidelijk door in zijn stem. De spaarzame productie van Rick Rubin voelt warm en sober aan, al is er niet meteen een duidelijk hoorbaar verschil met de door Yusuf Islam zelf geproducete songs. Nog goeie nummers: “I Was Raised In Babylon”, een van de twee songs met een religieuze thematiek, of “Gold Digger”, over onderdrukte arbeiders in een Zuid-Afrikaanse mijn. Niet toevallig composities die muzikaal dichter aanleunen bij zijn Cat Stevens-oeuvre. Een geslaagde cover is “The Devil Came From Kansas” van Procol Harum, een song die Yusuf Islam naar eigen zeggen deed terugdenken aan een helse nacht die hij daar ooit meemaakte. De kans is klein dat de dienst voor toerisme van Kansas dit nummer ooit in een reclamefilmpje zal gebruiken.
Tell ‘Em I’m Gone is zeker geen onvergetelijke plaat geworden die Yusufs carrière Cash-gewijs een nieuw elan zal geven. Enkele behoorlijke songs, wat middelmaat en een paar te hoog gegrepen r&b-covers: dat is ons finale oordeel.
