Een van de popsensaties van het moment is het Schotse trio CHVRCHES, dat begin dit jaar een duwtje in de rug kreeg van de BBC en zijn Sound of 2013. Dat ze die belofte ook wel eens waar zouden kunnen maken, bewezen ze al met een resem feilloze singles die echo’s van Robyn oproepen en een sterk concert eerder dit jaar in de Botanique.
Rode draad in de sound van de groep is de balans tussen de harde productie van Iain Cook (ex-Aereogramme) en Martin Doherty (ex-The Twilight Sad) en de zoete melodieën en de stem van Lauren Mayberry. Die er ontzettend guitig uitziet, maar daarentegen heel scherp van tong is. “I punched someone in the face that’d called me cute”, zegt ze wanneer ik haar enkele uren voor het concert vraag naar haar pols in het gips. Maar zolang je haar niet schattig noemt, gaat het er ontzettend hartelijk aan toe.
enola: Iain, jij hebt eerder de zwarte kant van de muziekindustrie gezien met het afsterven van Aereogramme. Voelt dit aankomende succes van CHVRCHES nu als een soort “wraak” of eerherstel voor die episode toen?
Iain Cook: “Helemaal niet. We zijn niks verschuldigd aan onszelf, noch aan anderen. We doen gewoon wat we doen. De ene zal ons goed vinden, de andere niet. Daar moet je mee leren leven, anders word je doodongelukkig van de muziek die je maakt.”
enola: Die houding kun je je vooral aanmeten als je al wat ervaring in vorige bands hebt opgedaan. Jullie speelden voor CHVRCHES alle drie in sterke groepen. Die van jou, Lauren, is hier wel onbekend gebleven …
Lauren Mayberry: (onderbreekt) “Jaja, maar ik heb er anders wel mee in België gespeeld! (lacht) Op een festival in Luik. Maar wees gerust, ook wij hebben op de middelbare school in groepen gespeeld die crap waren. En maar klooien met dat materiaal zodat je altijd klonk alsof je onder de grond speelde.”
Martin Doherty: “In de middelbare school zat ik in een groep die opnames deed met een one track cassetterecorder. En we hadden geen microfoons. We stelden de band op aan een kant van de kamer, ik als zanger zette me dan dicht tegen de recorder die aan de andere kant van de kamer lag. Zo kon het dus ook (lacht).”
Mayberry: “Die manier van werken hebben we wel overgenomen met CHVRCHES (lacht). Maar those were the days, weet je. Je deed alles zo amateuristisch maar zo gemeend. Als het al ergens naar klonk, schreeuwde je altijd toch uit “That’s amazing! It’s the best thing I’ve ever heard!” (lacht). We waren zo jong.”
enola: Ach, zolang er een killermelodie in zit, kom je met alles weg.
Cook: “There you go.“
Mayberry: “Echt wel.”
Cook: “Daar ligt onze voornaamste focus in al wat we schrijven voor CHVRCHES en wat we eigenlijk schreven in onze vorige bands.”
enola: Maar dat melodieuze contrasteert wel met de felle klank en Laurens soms bitse manier van zingen zoals in “Lies”. Het is geen suikerpop.
Mayberry: “Dat was onze hoop, ja, our secret goal. Fijn dat dat zo overkomt.”
Doherty: “Pop met tanden. Maar inderdaad, de manier waarop Lauren zingt is heel engaging, oprecht ook. We wilden dat vanaf dag één dat we samenwerkten: haar zoetere stem maakt het ons mogelijk de songs wat harder te producen. Zo brengt haar stem evenwicht in ons geluid.”
Cook: “Dat komt ook door onze achtergrond. We komen uit gitaargroepen, maakten veel lawaai en daardoor wilden we de synths wat vervormen, de drums in onze nummers luid genoeg laten klinken. Zo wordt het nooit te zoet en te cheesy, wij willen het eerder donkerder laten klinken.
Mayberry: Het mag nooit te schattig klinken. Er zijn op het internet al genoeg verwijzingen naar me als “girlish”, and I hate that, dus ik wil een sound bij me die dat compenseert.
enola: Door dat contrast tussen Laurens stem en de muziek wordt de aandacht ook naar de teksten getrokken.
Doherty:: “En dat is een heel goede zaak. Ook daar draait het om bij ons. We waren het er van in het begin al over eens dat de teksten in popmuziek best wel heel belangrijk kunnen zijn, het hoeft geen bubblegum nonsens te zijn. Teksten kunnen je in een nummer trekken zoals een ijzersterke melodie dat doet.”
Mayberry: “En een goeie tekst geeft evenveel voldoening als de muziek goed krijgen. Je moet met veel dingen rekening houden bij het schrijven, het is ook wel heel technisch om alles in de juiste zanglijn te krijgen, met betekenis, en daar heb ik het wel moeilijk mee omdat ik schrijf vanuit een soort stream of consciousness. En als het echt niet gaat, kan ik nog altijd teksten schrijven over naar de club gaan.”
Doherty:: “Ja, wat is dat eigenlijk? De laatste jaren is het niveau van popteksten echt wel achteruitgegaan. Vaak gaat het over going to a club, getting pissed and throw your hands in the air all night long.”
Mayberry: (ironisch>) “Misschien voelen veel mensen zich daar emotioneel mee verbonden? ‘Ik ben gisterenavond nog straalbezopen met mijn handen in de lucht gaan zwaaien in een club.’ Hey, dat nummer gaat over mij! Maar ik ga niet voldoende naar clubs om daarover te kunnen schrijven. Na twee glazen sherry val ik al in een coma.”
Doherty: “We zijn er nu wel mee aan het lachen, maar kijk naar wat er in de poppy kant van de hiphop is gebeurd. Eerst was er Public Enemy die verdomd goed wisten waar ze het over hadden. Vervolgens ging het al van “I like big butts and I cannot lie” en nu is er Big Sean, met een nummer waarin het de hele tijd van “ass ass ass ass ass ass” gaat. Dat is dus echt een lyric in dat nummer. Dat is achteruitgang. Voor zoiets is er ook wel een plaats en tijd, maar toch.”
Mayberry: “Het zou niet werken mocht ik de hele tijd “ass ass ass ass ass ass” zingen in een Chvrches-nummer. Alhoewel… (begint tot ieders hilariteit met haar hoge zangstem enkele varianten van “ass” te zingen).”
enola: Jullie maken ook niet echt danspop of kopiëren de jaren tachtig niet klakkeloos.
Mayberry: “Nee inderdaad, we zijn niet zo’n clubby band. Ik heb al wel gezien dat mensen zich in het zweet dansen op onze optredens, maar ook mensen die met hun ogen toe de teksten meelippen. Hopelijk bereiken we een goede balans.”
Cook: “Uiteraard zijn we sterk beïnvloed door muziek uit dat decennium, maar dan niet zozeer de hitparadepop van toen. Maar ik zie ons niet als een retroband.”
Doherty:: “We gebruiken veel instrumenten uit die tijd, keyboards vanzelfsprekend, maar gebruiken meer hardware dan software. We zoeken dat retrogeluid niet op. Het is gewoon wat we schrijven en maken op de instrumenten die we hebben. Ik voel me door het soort songs dat we schrijven nog eerder een gitaarband dan een dansmuziekband of synthpopband.”
enola: Ik moet eerlijk zeggen dat ik een hekel heb aan de term synthpop…
Doherty en Mayberry: (quasi simultaan) “I fucking hate that too.” (Een discussie met Cook in nauwelijks verstaanbaar Schots ontspint zich)
Cook: “Ja, Martin en ik hadden vorig jaar een stevige discussie over genres en subgenres en het labellen van bands. Ik vind dat ergens niet slecht om bands in vakjes te duwen, want er zijn zoveel groepen en zoveel genres vandaag. Zo maak je het mensen makkelijker datgene te vinden wat ze zoeken.”
Mayberry: “Misschien, maar synthpop is weer zo’n term uitgevonden om groepen in te klasseren.”
Doherty: “Kijk, een synth is een instrument, geen genre. Zoals gitaarpop toch geen genre is? Dan is will.i.am ook synthpop. Hij maakt al z’n muziek met synthesizers en het is pop, klaar. Maar zo simpel ligt het toch niet? Het probleem dat ik daarmee heb, is dat je mensen lui dreigt te maken en je met wat pech in het verkeerde vakje belandt. Dat kan dramatisch voor je carrière worden.”
enola: Voor een band als Chvrches die popmuziek zo omarmt, bestaat volgens mij de term “guilty pleasure” niet. Dat wordt vaak gebruikt door wie hitparadepop stiekem toch goed vindt.
Cook: “Nee, absoluut, ik heb daar zelfs een hekel aan. Wat je goed vindt, vind je goed.”
Mayberry: “Als je er rekening mee begint te houden wat mensen van je denken als je naar iets graag luistert, moet dat een heel abstracte manier van leven zijn. Ook hier weer: voor elke muziek is er een plaats en tijd. Ik luister graag eens naar iets uitdagenders, maar loop daar dan ook niet mee te koop als statement.”
Doherty: “Neem nu The Drift van Scott Walker. Die plaat wordt vaak gebruikt als referentie door mensen die zich een goede smaak willen aanmeten. En terecht. Ik vind dat een van de boeiendste platen ooit gemaakt. Maar ik moet die wel afzetten na zes nummers. Of pas inpikken in de helft, want het is zware kost.”
enola: Lauren, het is haast beledigend hoe in elk interview met jullie er verwonderd op gereageerd wordt dat jij gestudeerd hebt …
Mayberry: (vult aan) “… en een instrument heb leren spelen. En ik ben dan ook nog eens een vrouw. Hoe kan dat? Nu, ik kan er voorlopig nog mee lachen, vooral ook omdat ik niet alleen alle interviews moet doen. En zoveel pers doen we nu ook weer niet.”
enola: Hoewel jullie wel met veel pers te maken zullen krijgen sinds jullie vijfde eindigden in de BBC Sound Of 2013. De top-5 wordt doorgaans het hele jaar lang gehypet.
Cook: “Ik vind ‘hype’ een moeilijk woord om te vatten. Veel mensen noemen ons inderdaad zo tegenwoordig, ook in ons gezicht en dat voelt raar aan, want dat was geenszins onze bedoeling. Toen we pas begonnen en onze eerste songs verspreidden, hadden we geen label, geen pr of marketing. Mensen die het goed vonden, deelden die nummers gewoon. Het had een natuurlijk momentum.
Doherty: “En de sleutel daarin voor ons was ons er niet te hard door te laten meeslepen en ons te blijven focussen op het schrijven. Want we wilden vooral die plaat maken.”
Mayberry: “Het was wel fijn dat we ook al snel vele media mee achter ons hadden, maar daar legden we van in het begin dus niet de focus op. Als die steun dan plots wegvalt — want het gaat snel deze dagen — blijft er nog weinig over. En dan sta je daar.”
Doherty: “Het gaat inderdaad allemaal snel tegenwoordig, maar dat is ook geen slechte zaak. Zet je vandaag een nieuw nummer online, dan kan dat op zes uur tijd in de verste uithoeken opduiken. Daar probeer je op in te spelen zonder meegesleept te worden. Want je moet het ook live waarmaken: als veel mensen naar je optredens komen, en ze nemen het op met hun gsm, kan dat je ook compleet onderuit halen. En het is moeilijk de mening van mensen te veranderen eens ze die gevormd hebben.”
Mayberry: “Maar het wil zeggen dat er ook een grote vrijheid van meningsuiting is, en dat is altijd een goede zaak. Zolang ze maar een goede mening hebben over onze plaat (lacht).”
Chvrches speelt op vrijdag 16 augustus om 17u20 op Pukkelpop in de Marquee en op 20 oktober in de AB. Hun debuutplaat The Bones Of What You Believe verschijnt op 20 september bij Universal.
