”Vindt u zich in een keurslijf gewrongen? Voelt u zich gekaapt door dagelijkse sleur? Zit u boordevol trauma’s? Breek er uit! Slaak een oerschreeuw! Huil als een pasgeboren baby!” Kort samengevat is dit de essentie van de Arthur Janovs Primal Scream- therapie die John Lennon inspireerde om zijn solodebuut John Lennon/ Plastic Ono Band te maken en mede verantwoordelijk was voor Tears For Fears’ grootste hit “Shout, Shout, Let It All Out”. Maar nog belangrijker voor ons is dat Bobby Gillespie en de zijnen onder die bandnaam al dertig jaar fijne muziek maken. Zoals die ook op deze tiende langspeler te horen is.
Dat Gillespie, Andrew Innes, Martin Duffy en hun compadres inmiddels tien albums op hun conto mogen schrijven is al een hele prestatie; de band kreeg tijdens zijn loopbaan immers geregeld het advies “om nu eindelijk eens te kiezen tussen een carrière als junkies of één als muzikanten”. De blokes verkozen echter beiden te combineren en onder de leuze “Be free and get loaded” maakten ze onder andere rinkelende indiepop, psychedelische dance, Stones-achtige rock, experimentele dub en futuristische speedfreak garagerock. Veelvuldige personeelswissels en verhalen over excessief druggebruik bezorgde de band het imago van een anarchistisch zootje ongeregeld. Van een bende spaced out cokeheads voor wie muziek maken vooral een excuus was om te feesten. En toch zijn ze al twintig jaar incontournable in de Britse indie scene.
Dat heeft de band vooral te danken aan nummers als ”Come Together”, “Movin’On Up”, “Rocks”, “Jailbird”, “Kowalski” en “Swastika Eyes”. Het zijn één voor één singels die met nog geen vrachtlading bunsenbranders uit het Glastonbury- publieks collectieve geheugen weg te branden zijn. Dat neemt niet weg dat The Screams albums in hun geheel van wisselvallige kwaliteit bleken want recentere schijfjes als Riot City Blues (2006) en Beautiful Future (2008) raken nog niet aan de enkels van meesterwerk Screamadelica (1991) of het politiek geladen XTRMNTR (2000).
More Light is gelukkig weer een Primal Scream grand cru geworden. En een plaat waarop het vijftal wederom politiek bewust en boos klinkt. Gillespie en zijn partners in crime bekennen kleur, durven opnieuw partij kiezen; namelijk voor de Palestijnse bevrijdingsstrijd en marxachas en tegen het alles overwoekerende neoliberalisme en de veel te brave huidige generatie rockgroepen. Die verontwaardiging wordt verklankt in een 70 minuten durende psychedelische trip die langs soulvolle gospel, free-jazz en krautrock passeert. More Light’s songs zijn opnieuw epischer, gelaagder dan zijn voorgangers en er is weer ruimte voor de vrije vorm. Net als op Screamadelica dus en dat is niet eens zo verwonderlijk want in 2011 stoften Gillespie en co dat magnum opus af om er Groot- Brittannië een reeks uitverkochte zalen mee plat te spelen.
En ook met opener More Lights opener “2013” zullen ze dat doen; opgebouwd rond een distorted saxofoon- hook ontpopt het nummer zich tot een David Bowie-achtig glamrock-epos. Om vervolgens met een draaikolk van schrapende gitaren de groeps mission statement nog eens te onderstrepen: “Rock heult niet mee met het establishment maar moet conservative cunts als Boris Johnson een trap in de kullen verkopen.” Dat leidt uiteraard tot een “River Of Pain” dat (in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden) met diens akoestische gitaren in eerste instantie opvallend ingehouden klinkt maar met een prachtig, rokerig en jazzy interludium helemaal open bloeit. Andere koek is “Culturecides” hip hop-ritme en The Pop Groups Mark Stewarts nijdige guest vocals waardoor dat nummer perfect op XTRMNTR had gekund. En het straffe, Jesus&Mary Chain achtige, freak rocknummer “Hit Void” op Evil Heat (2002).
Op de tonen van het soulvolle “Invisible City” probeert Naom Chomsky tijdens een nineties – achtige rave (South Parks personage) Eric Cartman allerlei xenofobe ideeën uit het hoofd te praten en wordt er vet naar de groeps bovengenoemd pièce de résistance geknipoogd. “Ding dong! The witch is dead”; dàt hoor je Robert Plant denken tijdens het zompige, sensuele én ongelooflijk straf futuristisch blues deuntje “Elimination Blues”. En een heerlijk wah-wah’ ende gitaarlick en de gloedvolle achtergrondzang begeleiden ons naar de übercoole mix tussen Sonic Youth en eender welke katoen plukkende én hemels musicerende halfgod genaamd “Turn Each Other Inside Out”.
Plaat van het jaar? Waarschijnlijk niet want daarvoor klinkt afsluiter “It’s Alright, It’s Ok” te veel als een doorslagje van Screamadelica ‘s “Movin’ On Up”. En “Walking With The Beast” als demo-nummer 2 ten tijde van Riot City Blues . En is The Gun Club- cover “Goodbye Johnny overbodig.
Maar dat zijn schoonheidsfoutjes en we durven dus besluiten dat het een hele poos geleden is dat The Scream zulk een sterke LP maakte. Ten tijde van Beautiful Future werd hun concert in de Ancienne Belgique geannuleerd. Wegens te weinig belangstelling. Laat dat bij de bands volgende passage (als het u belieft) niet weer gebeuren.
