Monotreme, 2011
This Will Destroy You dingt al enkele jaren mee naar het
kroontje van beste postrockact van het moment, en probeert met
laatste wapenfeit ‘Tunnel Blanket’ deze veldslag finaal naar zich
toe te trekken. In navolging van Explosions in the Sky
schoot zowaar een heel arsenaal aan postrockgroepen als
paddenstoelen uit de grond, de ene al wat overtuigender dan de
ander. This Will Destroy You bewees met zijn debuutplaat al geen
ordinaire champignon te zijn, maar een groep om danig in het oog te
houden. In tegenstelling tot andere beloftevolle bekleders van het
genre, komt de band niet uit het hoge noorden, noch uit de Britse
bakermat, maar uit Texas, USA, een plek die zo blijkt meer in zijn
mars heeft dan een rodeoverleden en een boertig Amerikaans
accent.
De Amerikaanse postrockglorie heeft echter nog heel wat te
bewijzen, en probeert zijn publiek dan maar van zijn sokken te
blazen met een stel onconventionele keuzes. Meer dan ons
passioneel, maar zonder veel verrassingen mee te voeren langs de
luisterrijke oevers van ‘The Mighty Rio Grande’, één van de
paradepaardjes op ‘This Will Destroy
You‘, kiest de band er deze keer voor zijn destructieve naam
helemaal waar te maken. Zo gaat het er op ‘Tunnel Blanket’
bevreemdender dan ooit aan toe.
Beginnen doet This Will Destroy You echter door ons drie volle
minuten op onze honger te laten zitten. ‘Little Smoke’ vangt aan
met een meanderende echo die veel weg lijkt te hebben van een
langdurige stilte, alvorens volkomen los te barsten in een
opflakkerende storm. Het middenstuk bevat dan ook onophoudelijke,
krampachtige tot zelfs wanhopige windhozen die aangesterkt worden
door een dosis fijnzinnig verhuld geschreeuw. Het geheel komt over
als een opdringerige chaos, om even snel opnieuw vakkundig geblust
te worden tot een windstilte, als zacht uitdovende lichten.
De muzieknoten in ‘Grass Realms’ strelen dan weer het fragiele
oppervlak, als een op water drijvend eikenblad. U kunt dit allemaal
wel mooie metaforen vinden, en, geloof ons, ze zijn zeker
geoorloofd, maar toch stokt er iets aan ‘Grass Realms’ (of zeg maar
meteen aan de gehele plaat). Bijzonder veel variatie vertoont het
nummer niet, en het verliest deels zijn kracht doordat het traag,
maar zeker wegzinkt in zijn eigen repetitieve structuur. Naar het
einde toe dreigen de noten heviger, als krassen op een schoolbord.
Ook dit nummer vormt net als zijn voorganger een langgerekte echo,
zij het deze keer uiteindelijk toch van een iets subtieler
formaat.
Reeds in december 2010 bracht men ‘Communal Blood’ uit, als
voorsmaakje van ‘Tunnel Blanket’. Het contrast met hoe het album in
zijn geheel er zou uitzien kon vast niet groter. ‘Communal Blood’
is kalm, als een vlot, deint weg en zwelt terug op, maar dan zonder
de opdringerigheid van ‘Little Smoke’. In de laatste minuten
verandert het nummer opnieuw, soms tot op het speelse af zelfs,
maar zonder enige weemoed te verliezen. Het spiritueel aandoende
‘Reprise’ is repetitiever dan ooit, haast sacraal, met nergens
enige vleug frivoliteit in zicht. De instrumenten worden slechts
zeer licht bespeeld, besprenkeld als het ware, om opnieuw tot
eenzelfde echo te komen.
De frivoliteit die gemist werd in al zijn voorgangers, treedt
tijdens de opvolger van ‘Reprise’ eindelijk op de achtergrond.
‘Killed the Lord, Left for the New World’ deint meer naar
mysterieuze popmuziek dan enig ander nummer op deze plaat, en vormt
een welgekomen lichtpunt in deze woestenij aan verstoten klanken en
nagalmen vol smart. Een aantal narratieve samples, opnieuw in
vermomming, treden dit gevoel bij. De ritmische drums die naar het
einde toe opzwellen, geven dan weer teken dat This Will Destroy You
toch deze veldslag aan het winnen is. Een laatste opflakkering,
alsof de muzikanten eensklaps het licht gezien hebben, vormt een
vlekkeloze overgang naar het opvallend korte, zij het nog steeds
even mooie ‘Osario’.
Op ‘Black Dunes’ dommelen we, dankzij een bedaarde opbouw,
uiterst vredevol in, naar het hoogtepunt van een verkwikkend
middagdutje toe, dat eensklaps verstoord wordt door heethoofdige
cimbalen. Het heerlijk wegdromen ondergaat een plotse transformatie
naar een surreële nachtmerrie, tot wij lichtjes ontwaken, en in de
sluimering van onze dromen opnieuw controle vinden over de uitkomst
hiervan. Een terugkeer naar Elysische velden is onvermijdelijk.
De aanvang van ‘Hand Powdered’ betekent dan ook een voortzetting
van de gelaten tocht die tijdens ‘Black Dunes’ in het Aards
Paradijs geëindigd was. Al zijn we er ons intussen, aan het einde
van het album, eindelijk van bewust dat vrede op een plaat van This
Will Destroy You slechts een relatief begrip is, en dat onraad
steeds om de hoek schuilt.
Hier is het niet anders. Deze keer duikt het onheil op onder de
vorm van vocale samples, een trucje dat reeds voor de tweede keer
ingeschakeld wordt. Voor deze gelegenheid worden de samples tot een
onheilspellender timbre vervormd. Volledig losbarsten doet deze
slotnoot echter niet. Er wordt niet geijverd naar een
allesomvattende climax die het album in zijn totaliteit zou vatten
en tot een bovenaards niveau zou tillen.
Conclusie van dit alles is dat ‘Tunnel Blanket’ niet subtiel
genoeg is om zijn voorganger te overklassen. Hoewel het er aan het
einde van de rit al wat meer getemperd aan toegaat, blijft er iets
steken. Het gevoel dat ze zich moeten bewijzen met ongemeen
driftige noten doet This Will Destroy You wat de das om. Deze
woede-uitbarsting krijgt al snel de klankkleur van een wanordelijke
brij. ‘Tunnel Blanket’ wordt dan ook gekenmerkt door een gebrek aan
perspectief. De makers ijverden te veel invloeden aan hun oeuvre
toe te voegen en slaagden, ondanks de schoonheid die vast en zeker
in ‘Tunnel Blanket’ vervat zit, niet helemaal in hun opzet.
