"Get up/when you’re on the floor/Get up/Do you wanna fight some more?" Richard Ashcroft is een al vechtlust op United Nations Of Sound en dat zal hem goed van pas komen, want met een stijlbreuk die oude fans op de kast zal jagen en waar criticasters onverschillig bij zullen blijven, zal het knokken worden.
Op papier is het zonder meer een geniale zet: gooi alles wat je kent overboord, trek twee weken de studio in met een gerenommeerd hiphopproducer en een klein leger muzikanten dat zijn sporen verdiende bij Mary J. Blige, Barry White en Michael Jackson. Dat kan een vreemde beslissing lijken voor een van de iconen van de Britse nineties, maar met zijn voorliefde voor alles wat Parliament, Funcadelic, Curtis Mayfield en Stax is, voelt Ashcroft zich duidelijk als een vis in het water. Zo zet hij met opener "Are You Ready?" met veel attitude en een grootse sound zijn tegenstanders Rocky-gewijs op hun plaats. "This Thing Called Life" zou dan weer niet misstaan in een misviering met Aschroft als (gast)predikant en een gospelkoor op de achtergrond.
Helaas zijn dit twee zeldzame momenten waarop United Nations Of Sound helemaal weet te overtuigen. Zelfs "America" — de meest geslaagde kruisbestuiving tussen hiphop en rock op de plaat — dreigt halverwege te verzanden in een op de lachspieren werkende Ennio Morricone-pastiche en de intro van "She Brings Me The Music" is zo middle of the road als het meest stroperige van Live dat we ons maar net kunnen bedwingen om naar de skip-knop te grijpen. En gelukkig maar, want op het einde weet Ashcroft zich toch nog op indrukwekkende wijze een weg naar de verlossing te zingen.
Vragen we ons na een eerste luisterbeurt nog af of Ashcroft zichzelf nu ghetto-gewijs finaal in de voet heeft geschoten of net een meesterzet heeft gedaan waarvoor een gewone sterveling tijd nodig heeft om die te kunnen doorgronden, dan wordt gaandeweg duidelijk dat de aangekondigde stijlbreuk vooral een laagje vernis is. Ondanks de schaamteloze diefstal van Lou Reed’s riff van "Sweet Jane" zou "Royal Highness" — net als afsluiter "Let My Soul Rest" — niet hebben misstaan op Keys To The World.
En net hier ligt misschien wel het grootste probleem van United Nations Of Sound: ondanks de productie van Jay-Z en Kanye West-producer NO ID slaagt Ashcroft er niet in om oude vormen en gedachten van zich af te werpen. Is het Ashcroft die te veel het heft in handen houdt? Of is het NO ID die dit als een hapklaar tussendoortje beschouwt naast zijn daytime job? Feit is dat de beats soms recht uit het potje lijken te komen en is het niet echt duidelijk is wat hun meerwaarde is op het nochtans soulvolle "Glory".
Maar het zijn niet alleen de beats die haastig in elkaar gestoken lijken te zijn, ook de teksten overstijgen te vaak amper het stadium van gekribbel op een verfrommeld blaadje papier. Noodzakelijkerwijs refereert Ashcroft dan maar naar eigen werk ("The Drugs Don’t Work" in "This Thing Called Life": "You gotta learn the drugs don’t really work/Unless you know the one’s that hurt" en "Check The Meaning" in "Beatitudes": "I’m a fish with legs"). Bovendien wordt niet alleen The Velvet Underground een riff lichter gemaakt. Op "How Deep Is Your Man?" wordt John Lee Hooker’s "Boom Boom" gesampled en gepimpt tot een potige bleusrocker, maar komt Ashcroft niet verder dan wat binnensmonds gemompel en een klagerig "I’m in trouble man".
Richard Ashcroft vond het nodig om zichzelf weg te cijferen tot RPA (Richard Paul Ashcroft) en deze plaat uit te brengen onder de naam The United Nations Of Sound. Toch blijkt het ondanks alle goede bedoelingen gewoon Ashcroft-solo with a twist te zijn. Maar waar hij in het verleden geregeld een rake rechtse uitdeelde, blijft het nu hij vaak bij futloze bodyshots die een gebrek aan inspiratie verraden. Wie hoopte op een hele plaat vol "Lonely Soul", komt dus bedrogen uit. Misschien moet Ashcroft voor zijn volgende plaat maar aankloppen bij zijn maatje DJ Shadow?
