Het zo goed als braakliggende terrein van het betere Vlaams-Nederlandstalige lied werd dit jaar omgeploegd door “Kvraagetaan”: een oer-Vlaamse en voor ieder kind van de jaren zeventig en tachtig tastbare nostalgische trip zonder weerga. Nu de hype (“veertien! vijftien! zestien! weken op 1!”) eindelijk bekoeld is, is het weer tijd voor muzikale inhoud. En daar ontbreekt het gelukkig niet aan op het bevestigende debuut.
Er is (vooralsnog) net geen thesis over het succes van “Kvraagetaan” geschreven. De titelloze debuutplaat maakt dat trouwens volstrekt overbodig. De ingrediënten die dat nummer tot een enorm succes maakten, zijn immers glashelder terug te vinden op het debuut, zonder daarbij te veel in herhaling te vallen.
Er zijn om te beginnen de teksten van frontman Sam Valkenborgh, die zonder meer het belangrijkste element zijn en heus niet altijd op nostalgie hoeven te teren. Fixkes maken luisterliedjes, waarin de muziek louter de teksten mee inkleurt. Valkenborgh schrijft ontzettend anekdotisch en herkenbaar. Hij giet zijn rake bespiegelingen en mooie of weemoedige dagdromen in eenvoudige bewoordingen, zonder, zoals Clouseau, simplistisch of ronduit infantiel over te komen. Integendeel.
Het prachtige, charmante “Ik eb tijd” opent de plaat op die manier veelbelovend: “Ik weet da’k gene prins zen, maar wel gewoon ne goeie gast/Ik wacht gewoon mijn moment af/Z’ee gezegd da’k ne schat zen, da ze mij alles kan vertellen/mor z’ee mijne gsm, ’k heb haar nog nooit weten bellen/mor ik eb tijd.” Lede ogen hoeven niet altijd met de rijkste, of, zoals in het Vlaamse lied, meestal platgetreden metaforen beschreven te worden. Dat wordt ook bewezen in de nieuwe single, “Ongelukkig”.
Het even sobere “Alles komt terug” teert op dezelfde nostalgie en vooral herkenbaarheid als “Kvraagetaan”, net als “(Ik zen van) Stabroek”, dat de grenzen daarvan echter bereikt: vol tekstuele verwijzingen naar en inside jokes over de Stabroekse goegemeente, zal de luisterende niet-inwoner er ondanks de mooie muzikale omkadering (weer klinkt de piano alsof Wouter Van Belle hem binnengesmokkeld heeft, zoals in “Mia”) te weinig aan hebben. In songs als “Lepeltje” (over de alom bekende lighouding) en “Seuzeke” (een dekentje, voor de niet-Antwerpenaren onder u) wentelt hij zich graag in knusse huiselijkheid. Hoe weemoedig ook, de teksten wekken door hun herkenbaarheid vaak een meewarige glimlach op.
En dan de oer-Vlaamse manier waarop Fixkes hun songs brengen. Met hun Stabroekse tongval springen ze op de trein van de dialectpop die steeds meer haltes aandoet — die andere passagier en revelatie, Mira, verzorgt trouwens enkele zeer geslaagde backing vocals op de plaat. Dat komt de herkenbaarheid en de spontaniteit ten goede, essentieel om de songs van Fixkes hun maximale effect te laten sorteren. Of hun humoristische effect, zoals in de stijlbreuk “Vrijdagavond”, van en door het bevriende hiphopcollectief Freestyle Fabrik, dat taferelen op iedere lokale boerenfuif beschrijft op een manier die naar de Clement Peerens Explosition neigt.
Er wordt ook op hoog niveau gemusiceerd en geproducet. Soms volstaat een ukelele of een jankende mondharmonica om de teksten tot leven te laten komen, of een akoestische gitaar zoals in “Ongelukkig” of “Seuzeke”. In “Lievelingsdier” duikt in de achtergrond dan weer een pingelende gitaar op, die zo van pakweg Kings of Leons uitmuntende Because Of The Times geplukt kon zijn. Voorts is de plaat gekruid met fijne snuifjes folk en funk, terwijl het zeer mooi ontluikende “Ziede mij nog gere” met echoënde gitaren en prachtige achtergrondzang van Mira breder uitwaaiert, net als (in mindere mate) het slotnummer “Oepternief”. Deze richting mag Fixkes verder inslaan.
Fixkes’ debuut is voor een kleine helft uitstekend (“Ik eb tijd” en “Ziede mij nog gere” dingen mee voor de titel “Mooiste Nederlandstalige nummer van het jaar”) en is voorts nooit minder dan aangenaam, geloofwaardig en integer luistervoer van een band die (uiteraard) nog wat op zoek is. De plaat mag dit jaar dan ook gerust mee het Vlaams-Nederlandstalige podium op, samen met die van Tom Pintens en Flip Kowlier. Fixkes heeft nog een ruime groeimarge, maar bewijst nu al veel meer te zijn dan de zoveelste Vlaamse one trick pony.
Fixkes gaat vanaf eind oktober op tournee door Vlaanderen. Op 16 december spelen ze in de AB Box. Voor de overige concertdata kan u op hun site terecht.
