Ik zal maar meteen een kat een kat noemen: Patrick ‘Kitten’ Braden
(Cillian Murphy) of kortweg Kitten is een janet en houdt ervan om
zich als vrouw te verkleden. Wanneer hij op hoge hakken zijn eigen
film komt binnengetrippeld, waarschuwt hij de kijkers: Not many
people can take the tale of Patrick Braden, aka St. Kitten, who
strutted the catwalks, face lit by a halo of flashbulbs as “oh!”
she shrieks, “I told you, from my best side darlings.” Hij
wandelt galant voorbij een groepje bouwvakkers, dé test om te zien
of je nog in de markt ligt, en wordt inderdaad nagefloten. Ik moet
bekennen, toen ik de affiche van de film voor het eerst zag, had
Cillian Murphy ook mij goed liggen.
Regisseur Neil Jordan brengt in zijn films nogal graag het Ierse
conflict in beeld (‘The Crying Game’, ‘The Butcher boy’). Maar op
‘Pluto’ blijkt niet veel plaats over voor de IRA – hoofdpersonage
Patrick heeft zo zijn eigen oorlog uit te vechten en zijn innemende
persoonlijkheid zorgt ervoor dat Jordan een ander geliefd thema in
de verf kan zetten: seksuele identiteit tijdens de tumultueuze
seventies. En met succes. In maar liefst 37 hoofdstukjes vertelt
Patrick zijn bijzondere levensverhaal. Als baby wordt hij door zijn
moeder te vondeling gelegd op aan de deur van meneer pastoor (Liam
Neeson) en bij de plaatselijke cafébazin ondergebracht. Hij ontdekt
al op jonge leeftijd dat hij anders is dan de andere dorpsjongens:
wanneer zijn pleegmoeder hem betrapt in een bloemetjesjurk en
dreigt om hem op straat te sturen zodat iedereen hem kan zien,
blinken kleine Patricks oogjes hoopvol: “Beloofd?”. Het
experimenteren met rouge, mascara en lippenstift kan beginnen. De
remedie van de kerk voor zijn duivels gedrag? Voetbal. De oplossing
voor alles. Maar Patrick legt zich liever toe op snit en naad en
laat zich door niets of niemand veranderen. Hij steekt zijn
seksuele voorkeur niet onder stoelen of banken en leert al snel
zijn tong als wapen te gebruiken. Van zijn geschift vriendenclubje
krijgt hij gelukkig veel steun: Charlie, wiens mannelijke naam net
een heel charmante meid herbergt, haar vriendje Irwin, wiens
geflirt met de IRA wel eens slecht zou kunnen aflopen en Laurence,
misschien nog het best te omschrijven als R2D2 met Down
syndroom.
En dan komt Patrick (ondanks dat poedelkopje) uit de kast als
Kitten. Zoals te verwachten was, zal niet iedereen warm lopen voor
deze excentrieke gelaarsde kat: als het geen liefde op het eerste
gezicht is, vrees ik dat u op het einde van de film meer zin zal
hebben om Patrick met zijn irritante trekjes tot kittekat te slaan
dan hem in uw hart te sluiten. Patrick is een apart geval, hij is
geen drag queen, speelt geen uitvergrote rol, wil geen mensen
choqueren. Hij is altijd zo, hij is gewoon Kitten met alles erop en
eraan: zijn ogen kijken alsof hij net een diepdroevig dierenverhaal
heeft moeten aanhoren, zijn mond vormt afwisselend een pruillipje
(zo eentje waarmee kinderen om snoepjes smeken) en een glimlach als
een naïeve popsong. Zijn stem klinkt steeds zwoel en hoog op het
vervelende af en sporadisch gaat hij er zelfs bij miauwen.
Cillian Murphy, binnenkort in een nieuwe Ken Loach én Danny Boyle,
doet het als drama queen gewoonweg fantastisch. Gael GarcÃa Bernals
performance in ‘La Mala Educiación’ zinkt erbij in het niets. De
killer met de charmante grimas uit ‘Red Eye’ kan een stevig potje
acteren en zet een bekoorlijke jongedame neer. Wie kan dat op zijn
cv zetten? En hij heeft er warempel meer respect voor vrouwen door
gekregen. Ik citeer: “Heb je al ooit je wenkbrauwen uitgedund?
Gruwelijk is dat.”
Maar ik wijk van het verhaal af. Kitten gaat op zoek naar zijn
biologische moeder en trekt hiervoor naar Londen, de stad die zijn
‘Phantom Lady’ (want zo noemt hij haar) heeft opgeslokt. Tijdens
zijn tocht begint Patrick zelf steeds meer te lijken op het enige
beeld dat hij van haar heeft: ze zou lijken op het musicalsterretje
Mitzi Gaynor. In Londen zet hij zijn wonderlijke avonturen verder
en komt in gevaarlijke, maar vaak grappige situaties terecht. Hij
trekt een tijdje als squaw op met de band ‘Billy Hatchet and the
Mohawk’, verblijdt kindertjes met zijn danspasjes in een ‘Wombles’
themapark, is een poosje assistente van een melancholieke
goochelaar en belandt uiteindelijk in een peepshow. En dan ben ik
nog niet eens in detail getreden. ‘Pluto’ zit boordevol en zo
hebben we het graag, al lijdt de film soms wat onder herhalingen
(“Ik heet Kitten, Noem mij Kitten!”) en zorgen de tussentitels
ervoor dat je je als kijker iets te veel betutteld voelt. Ook het
plotse bijdraaien van Kitten’s vader deed mijn wenkbrauwen een
beetje fronsen, maar dat zijn kleinigheden en al bij al is het een
geestige karakterschets van een geschifte she-male.
De scènes waarin Kitten haar fantasie de vrije loop laat en alles
op een sprookje begint te lijken, leveren de beste cinema. Zo redt
ze als een ware heldin in een zwartlederen cat suit en
gewapend met een flesje parfum de wereld van de ondergang, verzint
ze een stomende eerste keer tussen haar ouders en roddelen twee
roodborstjes er vrolijk op los. (Het onvermijdelijke is gebeurd, ik
ben naar de zij-persoon overgestapt.) Kitten is gek op
liefdesliedjes, maar heeft de vreemde ziekte om de teksten ervan
nogal eens letterlijk te nemen. Ontbijten op Pluto (de titel van de
film is geplukt uit het repertoire van Don Partridge), ze ziet het
helemaal zitten. Zing ‘Sugar baby love’ en Kitten droomt van
Quality street snoepjes en een man die alles voor haar over heeft.
De soundtrack is cruciaal in de film, en vormt de ondertiteling
voor Kittens gevoelens. Vooral één liedje lijkt alles te bepalen:
Honey van Bobby Goldsboro gaat over een weduwnaar die om zijn
gestorven geliefde betreurt. Bijgevolg vraagt Kitten aan elke
potentiële lover of hij haar naar het ziekenhuis zou brengen, mocht
zij stervende zijn. En of hij haar in zijn armen zou dragen. En als
ze geen travesterende terrorist was of hij dan met haar zou
trouwen? Zucht, waar vind je nog zulke personages?
Tja, het is erop of eronder met Kitten, vrees ik. You love her
or you hate her. I love her/him/it!
