Het leukste pakje onder de kerstboom ten huize Willems was vorige
maand niet de ietwat oubollige pyjama en zelfs niet de tot op heden
helaas nog ongebruikte chocoladefondue, maar wel de autobiografie
van Mark Oliver Everett, beter gekend als E. In ‘Things the
Grandchildren Should Know’ doet de frontman van Eels het relaas van
zijn met rampspoed bezaaide leven. Zo lezen we niet alleen over de
onverwachte dood van zijn vader en de vele zelfmoordpogingen – de
laatste helaas ook geslaagd – van zijn zus Liz, maar ook over de
aftakeling van zijn moeder door een agressieve kanker.
Al die persoonlijke tegenslagen heeft E. verwerkt in zijn muziek,
in pareltjes als ‘Elizabeth on the Bathroom Floor’ of ‘Cancer for
the Cure’. Maar ook zijn nieuwste album is het resultaat van een
trauma in ’s mans leven, zij het dit keer – in verhouding – een
tikkeltje minder tragisch. ‘End Times’ is namelijk in navolging van
klassieke breakup-albums als Dylans ‘Blood on the
Tracks’ en Nick
Caves ‘The Boatman’s Call’ een poging om een op de klippen
gelopen relatie therapeutisch te kneden tot een muzikaal
meesterwerk.
In opener ‘The Beginning’ is alles nog rozengeur en maneschijn, en
vertelt E. over een prille nieuwe liefde. Maar wanneer hij zingt
“everything was beautiful and free, in the beginning”, dan weet je
als doorwinterde Eels-fan gewoon al dat het geluk niet zal blijven
duren. Met het zinnetje “She used to love me, but it’s over
now” geeft ‘Gone Man’ je daarop gelijk en is de toon meteen al
gezet voor de rest van het album, dat pendelt tussen woede,
verdriet, melancholie en soms zelfs pure wanhoop.
Van de gekende five stages of grief probeert E. in het
ietwat agressieve, naar Seasick Steve neigende ‘Gone Man’, alvast
de woede op zijn gitaar uit te werken. Ook ‘Mansions of Los Feliz’
klinkt nog verraderlijk vrolijk, maar boven de rest van het album
woekert een knoert van een donderwolk. Het verdriet om een verloren
liefde, met een snufje nostalgie erbovenop, overheerst single ‘A
Line In the Dirt’, zonder meer Eels van de bovenste plank, met een
ingetogen piano en ontroerende lyrics. Ook ‘Nowadays’ is
hartverscheurend mooi, met een vleugje mondharmonica dat door merg
en been gaat.
Maar achter de luddevudde – want geef toe, daarmee kan ook
Jasper Erkens
een album vullen – gaat een veel diepere, bijna existentiële crisis
schuil. ‘End Times’ is dan ook een heel sober album geworden, door
E. moederziel alleen in zijn kelder opgenomen en ontdaan van alle
onnodige tierlantijntjes. Dat draagt, samen met de lyrics die je
een blik in zijn diepste zielsroerselen gunnen, sterk bij tot de
intieme, samenzweerderige sfeer van het album. Maar het is een
dagboek dat we liever nooit hadden opengeslagen, wegens dit keer
wel heel erg zwartgallig.
‘High and Lonesome’ is de letterlijke weergave van de storm die in
zijn hoofd woedt en ‘In My Younger Days’ klinkt al even desperaat
met “It’s not over yet, I know, but it feels not so far
away“. In ‘End Times’ slaat de sfeer zelfs om naar algehele
apathie: “I don’t feel nothing now, not even fear“. Op
vorige albums – ‘Elektro-Shock Blues’ op kop – is E. er altijd in
geslaagd zijn songs een vrolijk toontje mee te geven, ondanks de
tragische geschiedenis die ze met zich droegen. Op ‘End Times’ is
het echter ver zoeken naar een sprankeltje hoop.
Wanneer hij in ‘Little Bird’ een – drie keer raden – klein vogeltje
als zijn enige vriend bestempelt, ben je geneigd dat ook
daadwerkelijk te geloven, terwijl de boodschap in afsluiter ‘On My
Feet’ dan weer vooral met scepsis wordt onthaald. Na een album vol
intrieste teksten, dat bovendien ook muzikaal somber en sober is,
klinkt “I’ll be back on my feet and I’ll be allright” nu
eenmaal niet zo overtuigend meer.
