De premisse van Crossing klinkt als de aanzet tot een veel te zwaar op de hand en geforceerd drama: een gepensioneerde Georgische lerares gaat op zoek naar haar verdwenen nicht – een transvrouw – in Istanboel en neemt daarbij een jongeman op sleeptouw die het leven in zijn saaie geboortedorp beu is en het ‘exotische’ buitenland wil ontdekken in de Turkse grootstad. Samen zwerven ze rond terwijl hun zoektocht naar het verdwenen familielid dreigt te ontaarden in een uitzichtloze odyssee.
Wat Crossing (hier in België uitgebracht als Crossing Istanbul) uittilt boven de voor de hand liggende valstrikken, is dat regisseur Levan Akin (zelf van Zweeds-Georgische afkomst) niet zo zeer interesse heeft in het brengen van een boodschap of een gedetailleerd psychologisch portret, maar wel in het verkennen van de gevoelens, achtergronden en gedachten van zijn personages. Die details situeren zich binnen eerder zwaar materiaal zoals genderproblematiek, sociale stratificatie, nationaliteit, identiteit of generatieconflicten, maar voelen nooit aan alsof ze louter moeten dienen om ons de les te spellen of met het vingertje te zwaaien. Het centrale duo waar alles om draait, maar bijvoorbeeld ook de advocate voor transgenderrechten die ze ontmoeten en zelfs een heel aantal nevenpersonages, worden stuk voor stuk treffend getekend en voelen oprecht aan zonder dat ze enkel lijken te worden ingezet om de tocht – of het scenario – verder te helpen. De wandelingen, toevallige ontmoetingen en gesprekken tegen de achtergrond van de stad waarover gezegd wordt dat mensen erheen trekken om te verdwijnen, zijn dan ook boeiend en meeslepend, zonder dat de dingen ooit zeurderig of doorzichtig worden. De film lijkt te ademen en zich voort te bewegen op het ritme van de personages – afwisselend traag of extatisch – en voelt precies daarom erg organisch aan, alsof we zelf meeslenteren en dingen ontdekken.
Visueel is dit eveneens een vrij trefzeker werkstuk dat weigert om te kiezen voor al te evidente strategieën en gaat voor een wat afstandelijke stijl die het script de tijd laat open te bloeien. Het visuele palet trekt nauwelijks onnodig de aandacht op zichzelf – een paar valse noten hier en daar niet te na gesproken – maar wie goed genoeg kijkt ziet wel degelijk een zeer vaste hand aan het werk. Regisseur Akin werkt ook andermaal samen met fotografieleidster Lisabi Fridell die opnieuw haar expertise demonstreert in het gebruik van traditioneel 35 mm negatief, de textuur en tactiliteit van de beelden in Crossing is opmerkelijk en draagt zeker bij tot de kracht van het geheel.
Crossing speelde in de ‘Panorama’-sectie op de Berlinale, was ook te zien op de jongste editie van Film Fest Gent en kan op basis daarvan nu gelukkig ook rekenen op een reguliere release.
