Sisi & Ich is even rebels als de keizerin zelf geweest moet zijn. Na het opmerkelijke Corsage uit 2022 van Marie Kreutzer, werpt nu Frauke Finsterwalder een nieuwe blik op de iconische Keizerin Sisi. Deze historische zwarte komedie focust op de dubbelzinnige relatie tussen Elisabeth en haar hofdame Irma, een vriendschap die berust op liefde en macht. Maar, verwacht geen beheerst en harmonieus kostuumdrama, want Sisi & Ich is pure punkrock.
Sisi & Ich (internationala uitgebracht als Sisi & I) is een Duitse, Zwitserse en Oostenrijkse co-productie geschreven en geregisseerd door Finsterwalder. Ze schreef het script samen met haar man Christian Kracht, een gerenommeerde Duitse auteur, waarbij ze continu schommelden tussen een klassiek historisch drama en een ongegeneerde zwarte komedie. Gebaseerd op de dagboeken van gravin Irma Sztáray wordt het verhaal verteld vanuit haar standpunt. Feit en fictie dagen elkaar echter uit in deze herinterpretatie van Sisi’s leven die zich vooral focust op de periode in haar luxueuze manloze toevluchtsoord op het Griekse eiland Corfu. Daar kan ze ongestoord rondrennen met haar hofdames, gasten uitnodigen om naar extravagante theaterstukken te komen kijken en drinken tot in de stille uren van de nacht.
Deze keer zie je Elizabeth niet als naïeve jonge vrouw, zoals in de eerste vertolkingen door Romy Schneider in Ernst Marischka’s Sissi-trilogie uit de jaren ’50. Nee, de onschuldige ‘Sissi’ maakt plaats voor de moderne, intelligente en radicale ‘Sisi’, het feministische icoon dat ook in Marie Kreutzers film Corsage te zien was. Ze was een vrouw die voorliep op haar tijd en dat maakt ook Frauke Finsterwalder in Sisi & Ich duidelijk. Ze toont geen afgeborstelde weerspiegeling van een beeldschone vrouw, maar een ongefilterd portret van een gekwelde keizerin die alsmaar op zoek gaat naar de kleine dingen en mensen tijdens vervlogen momenten van blijdschap. Haar vriendschap met Irma evolueert dan ook snel tot een giftige band die berust op codependentie en Irma’s – veelal onbeantwoorde – liefde voor Sisi.
Gekweld door de schoonheidsidealen van haar tijd, legt Sisi haarzelf, maar ook haar hofdames, een strikt dieet op. Irma wordt gedurig op de weegschaal gezet en je ziet hen meestal niet meer eten dan een simpele bouillon. Alles wat voedzamer is dan dat wordt als ‘dikmaker’ benoemd en moet er dan ook zo snel mogelijk terug uit. Haar compulsieve gedrag vormt een leidraad doorheen de film, van laxerende thee’s tot elixirs van cocaïne-extract die de eetlust zouden stillen. De obsessie met haar uiterlijk en haar wil om jong te blijven, lijken haar enige manier om de touwtjes in handen te houden en ze trekt Irma hier steeds verder in mee.
Finsterwalder koos ervoor enkel vrouwelijke stemmen op te nemen in haar soundtrack. Dit resulteert in knallende scènes waarin de rebellie van de twee vrouwen vergezeld wordt door stevige ‘girl rock’. Dat de muziek haaks staat op de klassieke en fijn afgewerkte decors en kostuums maakt de film niet noodzakelijk uniek – Sofia Coppola deed dit al eerder – maar het concept werkt wél. Daarnaast zijn de doordachte, vaak symmetrische beelden van de keizerlijke verblijven waarin Sisi en Irma vertoeven, symbolisch voor de uiterlijke schijn die haar onrustige leven als keizerin moet verbergen. Ook in haar kleurgebruik vindt Frauke Finsterwalder betekenis in contrasten. Zo is de eerste helft van de film gehuld in zachte mediterraanse kleuren, maar verandert de sfeer wanneer Sisi en Irma terugkeren naar het grijze Wenen. Daar voelen haar donkere vertrekken even beklemmend als haar zonovergoten landhuis in Griekenland vrijheid ademde.
Het script blijft echter op de rand van voorspelbaar en de film lijkt nooit echt een climax te bereiken. Met een duurtijd van meer dan twee uur lijkt er al bij al niet veel te gebeuren. Dit wordt grotendeels rechtgezet door de precieze en alternatieve cinematografie door Thomas W. Kiennast, die bovenal de hele film opnam op Super 16mm-film. Ook de acteerprestaties van beide hoofdrolspeelster laten niets te wensen over. Zowel Suzanne Wolf, die een mooie, maar strenge en onvoorspelbare Sisi neerzet als Sandra Müller in haar rol als de onderdanige, maar vastberaden Gravin Irma Sztáray weten je aandacht vast te houden. Hun onderlinge blikken, plezierig geflikflooi en bijtende ruzies zijn genoeg om van Sisi & I een innemende film te maken.
