Nomadland

In haar humanistische roadmovie Nomadland laat Chloé Zhao haar film vormen door zowel professionele als niet-professionele acteurs, die haar leiden door het mystieke en duistere van het leven zonder thuis. Tijdens haar zoektocht naar betekenis in de ruïnes van de economische recessie, zie je de cineaste ontpoppen tot een gevestigde waarde binnen het indiefilmlandschap.

“Het zijn harde tijden momenteel. Ik weet niet precies wat voor werk je nog zou kunnen doen.” Met die boodschap stuurt de zoveelste HR-manager de zestigjarige Fern (Frances McDormand) opnieuw ‘on the road’ van de kille West-Amerikaanse woestijn. Na het faillissement van de fabriek ‘Empire’ in de nasleep van de kredietcrisis en het overlijden van haar man blijft ze met enkel haar  ‘Vanguard’ over, die ze creatief ombouwt tot een mobiel huis.

Fern leidt niet het ‘#vanlife’ vanop Instagram waarbij hippe VSCO-meisjes zich de nieuwe Christopher Mccandless van de 21e eeuw wanen. Vanlife in de Verenigde Staten is vooral de antithese daarvan, het laatste redmiddel voor de ‘have-nots’ die uit de boot vallen wanneer de welvaarstsmaatschappij wederom faalt. Zhao lijkt dan ook in eerste instantie Ken Loach achterna te gaan met bikkelharde kritiek op de ’tirannie van de dollar’ die flexwerkers drijft van Amazonpakjes maken voor verblinde hyperconsumenten, stront van de wc-bril kuisen voor welgestelde reizigers, naar platte burgers draaien voor blije families.

Toch is dat duidelijk niet de film die Zhao wou maken. Daarvoor is haar commentaar niet prominent of analytisch genoeg. In het verleden beschreef ze zichzelf al als ‘graduaat van de Terrence Malick school of filmmaking’. Diezelfde spiritualiteit zie je in de close-ups van de bevroren cacti in het rotsgebergte in Arizona, de grotere krachten die lonken achter de goudkleurige schemer van de avondzon en de ingevlochten contemplatie die zich verschuilt in ogenschijnlijke vluchtige en fragmentarische ontmoetingen met nomaden die elk hun eigen reden hebben om op pad te zijn. Vaak heeft die reden een economische grond, maar veel reizigers lijken hun verlies niet geheel onvrijwillig in te ruilen voor een romantisch gemeenschapsbestaan dat zich – naar eigen zeggen – ent in de Amerikaanse traditie van vrijheid. Ook Fern schaart zich daarachter, zich sterk makend dat ze huisloos is, maar niet thuisloos.

Maar Zhao’s echte signatuur zit in het spel met niet-professionele acteurs, de dwalende mensen die ze tijdens het maken van haar film oppikte langs de weg en die ze haar film liet vormgeven door ruimte te laten voor hun eigen persoon. Zo lijkt ze, vaak geslaagd, een bepaalde universele menselijkheid in haar film te proberen leggen. In zekere zin is Nomadland dan ook een verderzetting van haar voortreffelijke voorganger The Rider waarin ze vertrok vanuit het waargebeurde verhaal van cowboy Brady die na een zware val van zijn paar tegen alle rationaliteit in, opnieuw zijn paard besteeg. Ook hier zoekt ze die grens op tussen documentaire en fictie met veel empathie voor de non-fictionele personages, maar ook voor het verhaal en de cinema die ze wil brengen.

De schaarse momenten waarop Nomadland iets minder goed werkt, zitten ironisch gezien ook net daar: op dat broze evenwicht tussen het streven naar het humane, maar dat ook willen overstijgen. Af en toe wordt er iets te vrijgevig gepleurd met scheurkalenderwaarheden op de melancholische toetsen van Ludovico Einaudi. Maar als je maar genoeg spaghetti tegen een muur kwakt, blijft er altijd wel iets hangen: het zeemzoeterige filosoferen zorgt even vaak ook voor de mooiste catharsismomenten, niet toevallig veelal in de scènes waarin de grijze bebaarde ouwe ziel Bob Wells opduikt.

Nomadland leverde Chloé Zhao drie Oscarbeeldjes op (beste film, regie en beste actrice) die ze met terechte trots op haar schouw mag etaleren en niet alleen omdat ze als eerste vrouw van Aziatische origine de hoofdprijs voor beste regie wegkaapte. Net zoals het haar indie-voorgangers Taika Waititi, Anna Boden en Ryan Fleck verging, heeft Zhao haar eerste Marvelfilm geboekt. Benieuwd of ze ook daar haar positie als beloftevol regisseur kan waarmaken.

8.5
Met:
Frances McDormand, David Strathairn, Linda May
Regie:
Chloe Zhao
Duur:
107
2020
Usa

verwant

The Tragedy of Macbeth

Voordat The Tragedy of Macbeth in de zalen kwam...

Film Top 10 voor 2021: De Filmredactie

Aan de hand van de stemmen van al onze...

Film Top 10 voor 2021: Jeroen Hulsmans

2021 was helaas net zoals vorig jaar een heel...

Film Top 10 voor 2021: Philippe Vermeer

2021 was helaas net zoals vorig jaar een heel...

Eternals

‘Chloé Zhao, de Oscarwinnende cineaste achter Nomadland en The...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

La Sirène

De oorlog tussen Irak en Iran staat geboekstaafd als...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in