Het is een half jaartje later dan oorspronkelijk voorzien, maar Jef Neve is er de mens niet naar om te treuren. ‘Ik geloof rotsvast dat de dingen gebeuren met een reden’, zegt hij. Het ding dat voor ons ligt is Mysterium, zijn nieuwste plaat, laat ons dus eens vragen naar het waarom van die nieuwe plaat.
Hij was niet de eerste en niet de laatste, maar ook Jef Neve besliste half maart om de release van Mysterium met een half jaartje op te schuiven. Dat moést, pleit hij vurig aan de telefoon. “Door de lockdown konden mensen de plaat niet eens gaan kopen, en ik vond het belangrijk om aan de release ook concerten te kunnen verbinden. Anders zouden we het momentum missen. Het enige wat ik kon doen was al wat singles op Spotify zetten, en vanuit mijn woonkamer dagelijks een concertje te streamen. Dat hield me wel recht, en verder heb ik geprobeerd er het beste in te zien.”
“Ik geloof dat de dingen gebeuren met een reden, en uiteindelijk had ik zoveel schrijfopdrachten op de plank liggen dat ik me niet hoefde te vervelen, integendeel. Maar natuurlijk blijft het frustrerend. Vergelijk het met een atleet die zich voorbereidt op de Olympische Spelen: we hebben een half jaar lang toegewerkt naar die release, als dat moment dan voorbij gaat, is dat zeker jammer. Maar je kunt niet anders dan je aanpassen aan de veranderen omstandigheden; het is wat het is. Je moet kijken naar de mogelijkheden, je mag niet pessimistisch zijn.”
enola: Zowat het laatste dat je hebt gedaan voor je aan de opnames van Mysterium begon, was een tour met Natalia. Wat heb je daar aan overgehouden?
“De saxofoonsectie. Het is door die blazerjongens op die tour zowel funky in te zetten, als eerder als big bandblazers en als strijkers, dat vorig jaar op vakantie in Italië het idee voor deze plaat ontstond. Ik kreeg het beeld van saxofoons die tegelijk robuust als jazz konden klinken, maar ook zacht als strijkers. Daar ben ik vertrokken, en ik ben die klank vervolgens beginnen kneden. Daarnaast wilde ik ook eens een plaat maken zonder drums. Dat was een uitdaging, maar ook een kans, want zo kun je het volledige dynamische bereik van je instrumenten inzetten. Je hoeft niet per sé al meteen op een luid volume te spelen om het slagwerk aan te kunnen. Er was dus dat, die drie saxofonen, en dan natuurlijk mijn piano: dat was het zaadje waaruit een eerste song groeide: ‘The Dream With Different Worlds’. Toen ik die had geschreven, wist ik wat de richting van Mysterium zou worden.
enola: Voorganger Spirit Control was de plaat van je leven, heb je eens gezegd. Hoe volg je die op?
(lacht) “Goeie vraag. Mijn vorige platen waren altijd wat een reflectie van mijn dagelijks bestaan, deze is de eerste waarbij ik op zoek ben gegaan naar een thema. Zo ben ik bij ‘mysterie’ beland om over te schrijven. Ik was immers op een punt in mijn leven beland dat ik er meer en meer bij ging stilstaan dat er zoveel in het leven is dat wij niet begrijpen, mechanismes waarvan we gewoon moeten accepteren dat ze er zijn, zonder ze te willen analyseren. Zo ging ik ook zien hoe we in deze tijd voortdurend met informatie over anderen om de oren worden geslagen. Als je niet oppast verdoe je je tijd met daar naar te gapen, en sta je niet meer stil bij je eigen leven. De vraag die ik me stelde was of ik de essentie van mijn leven niet aan het voorbij lopen was.”
“De werktitel Mysterium leverde me op die manier inspiratie op om muziek te schrijven. Ik ben gaan zoeken wat die titel voor mij betekende, en koppelde daar ook wat concrete dingen aan. Een week kitesurfen in Marokko, bijvoorbeeld. Dat kun je alleen maar onthaast doen, want je zit in de woestijn met nauwelijks elektriciteit, en gsm-bereik. Als ik dan thuiskwam, merkte ik dat ik ook ging rebelleren tegen het eeuwige aan-het-werk-zijn. In plaats van dat te doen, pakte ik een boek en ging ik op mijn gemak wat lezen. Het grappige is dat we door corona in een situatie zijn beland waarin iedereen noodgedwongen aan het onthaasten moest. Dat virus heeft me ingehaald voor mijn plaat kon uitkomen.”
enola: Spirit Control was een plaat geboren uit geluk. Deze?
“Deze voelt voor mij iets meer als een terugkeer naar de jazz, een wereld die ik de laatste jaren wat had verlaten. Er komt meer improvisatie aan bod, vrijheid voor alle muzikanten. Op die manier vertrekt ze ook meer van uit het collectief, mijn band, dan vanuit mijn persoonlijke gevoelens. Ik denk dat je dat ook hoort, er is veel meer plaats voor alle solisten. We zijn voor de opnames bijvoorbeeld wat kleine try-outs gaan spelen, waardoor we ook een groepsgeluid hebben ontwikkeld. Dat is anders dan Spirit Control, waar ik meer van uit het vooraf vastgelegd arrangement vertrok.”
enola: De vorige keer dat we elkaar spraken vertelde je dat je een groepje was begonnen met mensen uit de pop en rock. Is Mysterium dat project?
“Neen. Ik ben daar al een paar jaar aan bezig, maar nu ligt het natuurlijk helemaal op de plank. Het idee blijft om ooit eens echt een popplaat te maken; een heel andere idioom, dat veel verder weg zal liggen van de akoestische muziek. Maar wat het is hoor je wel als het zover is. Momenteel staat het niet echt centraal.”
enola: ‘No Guru Holds Me’, waar komt zo’n titel vandaan?
“Dat komt vanuit het besef dat als we niet oppassen we nogal snel achter bepaalde leiders aanhollen, ideeën overnemen, zonder zelf na te denken. Ik vind het belangrijk om niet in die val te trappen. Daarom probeer ik me er altijd voor te hoeden maar één bepaalde denkrichting aan te hangen, en zorg ik altijd dat ik ideeën combineer en daaruit mijn eigen gedacht filter.”
enola: Vind je gemakkelijk titels bij je instrumentale muziek?
“Als de muziek uit mijn persoonlijke gevoelens komt, niet. Maar als het zoals nu meer draait om abstracte thema’s, dan vraagt het wel graven. Voor Mysterium heb ik wel wat inspiratie opgedaan bij enkele beat poets. Echt moeilijk was dat niet, ik vond het zelfs leuk om te doen.”
enola: ‘One Foot in the Sea And One On The Shore’ titelt een song. Is dat hoe je in het leven staat?
(lacht) “Awel, ja! De zee heeft me als surfer altijd gefascineerd. Ik heb afgelopen jaar zelfs mijn vaarbrevet gehaald. Het idee om net als Jacques Brel de wereld af te zeilen met mijn boot trekt me wel aan, maar tegelijk heb ik ook nood aan sociaal contact. En op een meer meta forisch niveau vertolkt het ook mijn muzikale positie: ik zal nooit voor één wereld kunnen kiezen. Alleen maar jazz of alleen maar klassiek of pop of rock zal me nooit echt goed liggen. Ik ben op mijn best als ik een combinatie mag maken van alle leuke dingen in het leven.”
Jef Neve speelt op 18 september op Jazz Middelheim.
Mooi artikel en prachtige plaat!