Us

Jordan Peele is terug. Wie Get Out niet eng genoeg vond, mag gerust zijn: Lupita Nyong’o die smakelijk vertelt over hoe ze rauwe konijntjes verorbert vooraleer ze een schaar in haar dubbelganger wil planten, is zowaar het meest misselijk makende stukje cinema dat we zagen sinds Toni Collettes psychose in Hereditary.

Het gaat goed met horror de laatste jaren: niet enkel Hereditary wist de ietwat versleten conventies van het genre te overstijgen, ook It Follows, Mother! en It Comes at Night bliezen nieuw leven in wat huiveringwekkend kan zijn in de 21e eeuw. Er is een revival aan de gang, en Jordan Peele speelt er een sleutelrol in sinds zijn veel geprezen regiedebuut Get Out. Niet alleen omdat zijn conceptueel gezette langspeelfilms verontrustend unheimlich zijn en niet zelden knipogen naar andere horrorklassiekers, maar ook omdat hij de strijd aanbindt met het racisme dat het genre al decennialang karakteriseert. In Peeles horror leggen de Afro-Amerikaanse personages niet als eerste het loodje. Ze nemen dat loodje en rammen het door de strot van hun belagers.

Us is niet anders. Peeles tweede langspeler is alles wat Get Out was maar in het kwadraat. De maatschappijkritiek is snijdender, de horror is nijpender en de humor scherper. Gedecideerd vangt hij de film aan met een akelige openingsscène: een klein meisje, een dubbelganger en een spiegelpaleis, ergens aan de kust van Santa Cruz anno 1986. Na iets wat lijkt op een evangelisch bezingen van witte konijnen, bevinden we ons in het huidige tijdperk, meer dan dertig jaar later. Adelaide (Lupita Nyong’o), het kleine meisje, is nu moeder van twee. Dat ze samen met haar man Gabe (Winston Duke) en haar kinderen terugkeert naar de Californische kust is géén goed nieuws. Laat staan het gezin op hun oprit dat perfect op hen lijkt, maar dan in rode pakken.

Het bijzondere aan Us is misschien wel dat Peele geen seconde wacht om de bedreiging die ons de volgende twee uren te wachten staat aanschouwelijk te maken. Doorheen de film zijn er zelfs pseudogezellige koffiekletsen met Adelaides dubbelganger – de enige dubbelganger die kan praten – waardoor we niet eens helemaal moeten gissen naar hun motieven. Ik zeg niet helemaal, want wat willen die ‘creeps’ eigenlijk echt? Waarom hebben ze een gouden schaar bij? Wat is dat met die witte konijnen? Waarom wandelen ze zo verdomd bizar?

Helemaal duidelijk wordt het nooit. Daar waar Get Out nog enige conceptuele eenvoud had, valt er los te speculeren over Us. Het dubbelgangersmotief is inmiddels een stokpaardje in het horror genre, veelal om het onbewuste dat in ieder van ons schuilt te portretteren (denk maar aan Dr. Jekyll & Mr. Hyde). Ook de tijdspanne kan tekenend zijn: de film begint officieel in 1986- Reagans tijd – en eindigt in het Trumptijdperk. Monddoden die plots een ‘statement’ willen maken, doen ons ook wel denken aan die andere mensen met opvallende pakken: ‘les gilets jaunes’. Wat er ook van aan is: Jordan Peele, en de hele Afro-Amerikaanse gemeenschap, zijn lang monddood geweest. Nu lijkt hij voor dat vele stilzwijgen te compenseren door alles opéén te pakken in één film.

Die meerduidigheid hoeft de pret gelukkig niet te bederven. Los van de sterke gelaagdheid, is Us vooral een ‘fucked-up’ ‘hide and seek’ met je akelige evenbeeld. Net als in Get Out is Peele’s werk nog steeds een bizarre mengeling van gruwel en hilariteit, een mengeling die overigens beter werkt dan voorheen. Die ‘comic relief’ is trouwens gewenst : het is niet omdat de moppen beter zijn, dat Peele ons enigszins spaart. Elisabeth Moss, een actrice die werkelijk iedere rol lijkt aan te kunnen, hoeven we even niet meer te zien lachen.

De soundtrack van dienst is ‘I got 5 on it’ van Luniz – met een spookachtige twist – en is misschien wel één van de beste vondsten in Us: een baldadig en vrijpostig nummer. De bassen resoneren terwijl de dubbelgangers rotzooien met hun scharen. We weten: ze zijn nog lang niet klaar met ons en we hopen dat Peele dat evenmin is.

8
Met:
Lupita Nyong'o, Winston Duke, Elisabeth Moss
Regie:
Jordan Peele
Duur:
116 minuten
2019
Usa

verwant

A Quiet Place: Day One

Het is alweer zes jaar geleden dat in het...

The Handmaid’s Tale (Seizoen 5)

Zoals de jeugd in Iran dezer dagen ondervindt: een...

Nope

Na een carrière als stand-up comedian maakte Jordan Peele...

The 355

Als een antwoord op #MeToo wagen meer en meer...

Candyman (2021)

Candyman 2021 werd met veel trompetgeschal aangekondigd als de...

aanraders

The Brutalist

In 2015 nam acteur Brady Corbet in de regiestoel...

Maria

Een biografische prent over het leven van Maria Callas...

Des Teufels Bad

De Oostenrijkse filmmakers Veronika Franz en Severin Fiala hebben...

A Real Pain

Enkele jaren na zijn debuutfilm When You Finish Saving...

Rabia

Cineaste Mareike Engelhardt heeft eigenlijk een achtergrond in dans...

recent

Captain America: Brave New World

Na de vette jaren van de Avengers-cyclus, volgden voor...

Frank Westerman :: Zeven dieren bijten terug

Tot in den treure is de achterflap al verketterd...

Inhaler :: Open Wide

Open Wide, de derde van Inhaler, voelt zich vast...

Rabia

Cineaste Mareike Engelhardt heeft eigenlijk een achtergrond in dans...

Pothamus :: “Een publiek dat mee in trance gaat, dat is pure spiritualiteit”

Als er een Belgische metalband is die de laatste...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in