Nood aan een stevige portie melancholie in deze barre tijden? Katatonia to the rescue!
Hoe de Zweden erin slagen al bijna 20 jaar depressieve muziek over de miserabele kant van het leven te schrijven, blijft een raadsel. Ligt het aan het acuut gebrek aan zonlicht daar in het hoge noorden of aan de getormenteerde levens van het creatieve duo Jonas Renske en Anders Nyström? Geen idee, maar wat wel vaststaat is dat Katotonia reeds begin jaren negentig met zowel ongemeen doodse (Dance of December Souls) als meer progressieve doom (rock) (Brave Murder Day) een stevige achterban opbouwde.
Omwille van een onaangenaam verleden met stemproblemen koos Renske op Discouraged Ones resoluut voor cleane zang, wat samen met de duistere rockgeoriënteerde sound meteen een breder publiek aantrok. Gaandeweg evolueerde de gothic doom uit de begindagen naar melancholische rock in de stijl van Anathema, met een gevoelig langere songlengte en harmonie tussen gitaarspel en keyboard. Deze dynamische evolutie resulteerde in het prachtalbum Viva Emptiness. The Great Cold Distance uit 2006, hun meest succesvolle plaat tot nu toe, liet weer de ruigere kant van Katatonia zien, vandaar de talrijke vergelijkingen met Opeth en het harde werk van Porcupine Tree.
Met de laaggestemde gitaren en Renskes broze stem in het openingsnummer “Forsaken” is de toon van Night Is The New Day meteen gezet. Renske kan nog niet tippen aan de gebroeders Cavanagh bij Anathema, maar maakte de laatste jaren heel wat vooruitgang. Het melancholische timbre in zijn stem doet vooral aan Steven Wilson denken. In de heerlijk heftige stukken druppelt dan weer Opeth’s Damnation door. De herkenbare raakvlakken met hun landgenoten zitten ook in “The Longest Year”, eerst zwevend op een grijs wolkje van elektronica en cello’s, maar na anderhalve minuut losbarstend in een heftig onweer.
De gedachten blijven verzonken in de sombere en duistere kanten van het leven. De akoestische dark rock in “Idle Blood” doet de luisteraar, als een homme tourmenté, verdwalen in de Scandinavische wouden. Ook “Onward Into Battle” en “The Promise Of Deceit” creëren hetzelfde effect, maar dan op hun eigen manier: het eerste nummer via softe doom rock met typische Opethiaanse key- en gitaarlijnen. In “The Promise Of Deceit” zetten de keyboards de melancholische toon in, gevolgd door een grimmige baslijn en de immer ingetogen Renske. Met de chorus van melodisch gitaarspel, lichte elektronica en het zwaarmoedige “So when did you come to think that you would tell me that I have no one” belanden we nog dieper in een emotionele spiraal. Die woeste emotionele kracht lijkt Katatonia, net als Anathema in meer productieve tijden, steeds beter als voornaamste troef uit te spelen.
Tussen het timide darkrockmateriaal (“Nephilim” en “Inheritance”) zitten echter nog enkele heftige en moderne doomsongs verscholen: “Liberation” en “New Light” laten weer het beest los in het gitaristenduo, met als ultieme hoogtepunten het alomtegenwoordige, verpletterende gitaargeweld. “Nephilim” ligt dan nog het meest in de lijn van het sferische Viva Emptiness, dankzij de licht hoopgevende echo’s in de prachtige samenzang.
Renskes sombere stem als continue gegeven is een bescheiden zwaktepunt op Night Is The New Day maar dat zal niemand — op enkele diehard doom fanatiekelingen na — worst wezen. Instrumentaal gezien is de zware ondertoon bij Katatonia weer helemaal terug. De afwisseling tussen ingetogen rock en Opethiaanse uitbarstingen maakt van Night Is The New Day een behoorlijk beklijvend en manisch werkje. Schaf dus als de bliksem deze nieuwste Katatonia aan voor de eerste zonnestralen je opbeuren.
